فشار عربستان به امارات و کویت برای بدرفتاری با ایران

دیپلماسی ایرانی: این روزها علاوه بر عربستان کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس نیز از در آزار و اذیت ایران در آمده اند. کشورهایی که به نظر می رسد نه به واسطه وجود مشکلی با ایران بلکه به دلیل عوامل دیگر از جمله فشارهای عربستان با ایران خصومت می ورزند. این روزها در خبرها می شنویم که امارات متحده عربی و کویت و بحرین گاه و بی گاه اعتراضاتی را علیه ایران مطرح می کنند، به هر بهانه ای سفیرمان را احضار می کنند یا اقدامات ایذایی علیه ما انجام می دهند. گویا این وضعیت فقط متوجه دولت ایران نیست بلکه شیعیان و هر آن کسی که به نوعی صفتی از ایران در خود داشته باشد نیز مورد آزار و اذیت قرار می گیرد. یک منبع نزدیک به آیت الله طبرسی، یکی از علمای شیعه مقیم کویت در این رابطه به دیپلماسی ایرانی می گوید: «مقامات کویتی از این وضعیت راضی نیستند. دولت کویت به هیچ وجه آزاری را متوجه شیعیان نمی کند و قصد آزار آنها را هم ندارد. به شدت هم از اوضاعی که پیش آمده نگران است. کویتی ها به صراحت می گویند که نسبت به امنیت ملی و آینده کشورشان نگرانند. می گویند فتنه ای طایفه ای علیه کویتی ها در کار است.»

وی در ادامه می افزاید: «بعد از حوادث تروریستی در کویت در مسجد امام صادق (ع) مقامات کویتی به شدت نگران شدند. به خوبی احساس کردند که فضای تروریسم بر کشور سایه انداخته و سلفی ها و وهابی ها در حال تشدید اوضاع هستند و می خواهند کویت را به هم بریزند، برای همین مجبور شدند تا اندازه ای فضا را امنیتی کنند.»

بسیاری بر این اعتقادند که تشدید تنش ها میان عربستان و ایران از یک سو سبب شد تا فضای ضد ایرانی در کویت تشدید شود و از سوی دیگر وهابی ها و سلفی ها به پشت گرمی عربستان تقویت شوند و شیعیان کویت را آزار دهند.

این منبع نزدیک به بیت آیت الله طبرسی همچنین می گوید: «وضعیت به قدری بغرنج شده که مقامات کویت به مساجد شیعیان اطلاع داده اند که باید خود مواظب جانتان باشید. وهابی ها در حال تقویت هستند و اوضاع خطرناک است. اگر لازم می دانید ما حاضریم تدابیر امنیتی در اطراف مسجد شیعیان را تقویت کنیم اما بدانید که کشور وضعیت خوبی ندارد.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا این مساله سبب تنش در روابط کویت و ایران نیز شده است، می گوید: «کویتی ها به هیچ وجه به دنبال تنش با ایران نیستند. اگر هم اقدامی از سوی کویتی ها علیه ایران دیده می شود تحت فشار عربستانی ها است. آنها در کویت علیه ایران بسیار فعالیت می کنند و دولت کویت را بر سر این موضوع به شدت تحت فشار گذاشته اند.»

حاج عبدالله بهبهانی، از تجار کویتی متنفذ در این رابطه به دیپلماسی ایرانی می گوید: «دو اتفاق در کویت افتاده است. اولا دولت کویت به هیچ وجه به دنبال تنش با ایران نیست برای همین همه تلاش خود را می کند تنش به وجود آمده در روابط عربستان و ایران به کویت کشیده نشود. ثانیا در کویت دو خط نفوذی در حکومت وجود دارد. یکی خط عربستانی و دیگری خط ایرانی. این دو خط همیشه در رقابت با یکدیگر بوده اند. خط عربستان معتقد است که باید روابط کویت به عربستان نزدیک شود و رابطه با ایران متناسب با روابط ریاض با تهران تعریف شود در حالی که خط ایرانی خلاف آن را می گوید. این خط می گوید باید رابطه کویت با ایران تقویت شود تا جلوی زیاده خواهی های عربستان در کشور گرفته شود. خط دوم با قدرت گرفتن سلمان و تندروی های هیئت حاکمه جدید عربستان به شدت تضعیف شده است. اگر چه نفوذ خود را از دست نداده و همچنان قدرت بالایی در کشور دارد.»

 در همین رابطه یکی منبع نزدیک به وزارت امور خارجه کشورمان به با دیپلماسی ایرانی می گوید: «حقیقت این است که تمامی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به شدت تحت فشار عربستان هستند. البته بحرین کاملا تحت فرمان عربستان است. می توان گفت بحرین به یکی از استان های عربستان تبدیل شده است. عربستان برای حفاظت از حکومت آن نیروی نظامی و پلیس می فرستد، به آن کمک مالی می کند و عموما نهادهای امنیتی و نظامی آن را اداره می کند.»

وی در ادامه می افزاید: «اما کویت این طور نیست. کویتی ها بسیار نگرانند کاری نکنند که ما عصبانی شویم. مثلا نشست اخیری که تعدادی جدایی طلب و معاند در آن جا برگزار کردند، آنها را بسیار نگران کرد. تهران به آنها تشر زد و تهدید کرد می تواند به تندی نسبت به برگزاری چنین نشست هایی واکنش نشان دهد، آنها هم دست پاچه شدند و مرتبا نزد ایرانی ها آمدند و توضیح دادند که از برگزاری آن نشست خبر نداشتند، کویت میزبان آن نشست نبوده و برگزاری چنین نشست هایی را بر نمی تابند. قول مساعد دادند که دیگر چنین اتفاقی در خاکشان نیفتد و با چنین تحرکاتی همراهی نکنند. حتی وقتی گفته شد سفیر عربستان در کویت در این نشست بیانیه خوانده، خود سفیر تکذیب کرد و گفت از او دعوت شده بوده اما نرفته است.»

این منبع سپس می افزاید: «کویتی ها هم مثل دیگر کشورهای عربی به ویژه کشورهای عرب شورای همکاری خلیج فارس تحت فشار عربستانی ها هستند. برای همین می خواهند هم هوای ایران را داشته باشند هم هوای عربستان. به همین دلیل بعضی وقت ها تحرکاتی را انجام می دهند که شاید باب میل ما نباشد اما باب میل خودشان هم نیست. در عین حال گروه های سلفی و وهابی در کویت به شدت فعال شده اند و در حال فضاسازی علیه شیعیان و ایران هستند. کویتی ها مجبورند در چنین فضایی امور سیاسی خود را پیش ببرند. انفجارهایی که اخیرا در کویت شد، آنها را ترسانده است. برای همین نمی خواهند با تحریک سلفی ها و وهابی ها امنیت ملی خود را تهدید کنند در عین حال نمی خواهند تنشی میان شیعیان و سلفی ها در کشورشان به وجود آید.»

وی درباره رفتارهای امارات متحده عربی نیز می گوید: «امارات متحده عربی هم تحت تاثیر عربستان رفتار می کند در عین حال که در بسیاری از موارد با آن اختلافات سنگین دارد. اما شیخ محمد بن زاید آل نهیان به فکر جلب رضایت عربستان برای رسیدن به امیری کل امارات است. بعد از بحران مالی شدید سال 2008 – 2009 دبی، ابوظبی کمک های مالی بسیاری به دبی کرد و به نوعی این امارت را به خود وابسته کرد. شیخ محمد بن زاید، امیر ابوظبی تلاش دارد از طریق این کمک ها نیز جایگاه خود را تقویت کند تا به امیری کل امارات برسد. این مساله اختلافاتی را میان خود اماراتی ها به وجود آورده است، از جمله میان محمد بن راشد، امیر دبی با محمد بن زاید.»

یک منبع آگاه اماراتی به دیپلماسی ایرانی می گوید: «شیخ محمد بن راشد به شدت به ایران علاقه دارد. او در شیراز تحصیل کرده و با خلق و خوی ایرانی ها آشنا است. ایرانی ها را دوست دارد و به شدت تمایل دارد روابط دبی و تهران حفظ شود. به همین دلیل با امیر ابوظبی و وزیر امور خارجه عبدالله بن زاید به اختلاف خورده است. می گوید حاضر نیست به خاطر جاه طلبی های امرای امارات روابط بین المللی کشور به ویژه دبی را بر باد دهد. به همین دلیل با دادن سامانه صدور روادید مسافران دبی به ابوظبی مخالفت می کند که این مساله به یک چالش جدی در امارات تبدیل شده است.»

منبع نزدیک به وزارت امور خارجه می گوید: «وزارت امور خارجه تلاش دارد اوضاع را مدیریت کند. حقیقتا هم با تمام سختی ها نهایت تلاش خود را کرده است که مشکلات منطقه عربی را مدیریت کند. اتفاق خاصی از سوی امارات علیه ایران نخواهد افتاد مگر اتفاق پیش بینی نشده ای رخ دهد. اماراتی ها نه می توانند روابط اقتصادی شان را با ایران قطع کنند و نه حقیقتا به دنبال چنین کاری هستند. خود آنها دائما به ایرانی ها می گویند اگر حرفی می زنیم یا کاری می کنیم تحت فشار عربستان است و الا به دنبال تنش با ایران نیستیم و نمی خواهیم زحمت تازه ای برای خود ایجاد کنیم.»