سفر اوباما به کوبا چیزی را تغییر می‌دهد؟

دیپلماسی ایرانی: در هفته گذشته اوباما اعلام کرد که قصد دارد در ماه مارس به کوبا سفر کند. به لحاظ منطقی و مهم تر از آن، به لحاظ استراتژیک این سفر نمی تواند واجد معنای خاصی باشد. اوباما و رائول کاسترو سال گذشته در نشست پاناما با یکدیگر رو به شده و دست داده بودند.

امروز و با وجود گذشت نزدیک به یک سال از تغییر سیاست آمریکا نسبت به کوبا، شرایط در این کشور برای مردم تغییر چشمگیری نداشته است. اقتصاد هنوز در چنگال دولت است، ژنرال های کهنسال همچنان صنعت کوبا را قبضه کرده اند و فعالان حقوق بشر متحمل بیشترین و سخت ترین سرکوب ها هستند. به لحاظ سیاسی نیز، رائول کاسترو سوگند یاد کرده است که سیستم کشور را کمونیستی نگاه دارد. حامیان سیاست جدید آمریکا در قبال کوبا، از سفر اوباما استقبال کرده اند. این افراد باید توجه داشته باشند که سفر اوباما می تواند به منزله تایید مشروعیت رژیم کاسترو قلمداد شود.

تلاش کاخ سفید برای پیشرو بودن، روابط دو جانبه را به عقب رانده و وضعیت حاکم بر روابط در دهه 1950 را احیاء کرده است. شرایط استثمار اقتصادی در آن دهه منجر به شکل گیری انقلاب کوبا و سقوط رژیم باتیستا شد.

در حال حاضر یکی از مهم ترین حامیان عادی سازی روابط آمریکا و کوبا، اتاق بازرگانی ایالات متحده است. اگرچه منافع اقتصادی بسیار مهم است، اما نباید منافع ملی آمریکا را در معرض خطر قرار دهد. اتاق بازرگانی هیچ گاه این نکته مهم را درک نکرده است.

یکی از مهم ترین اشکالات سیاست جدید اوباما نسبت به کوبا این است که رژیم کاسترو سابقه ای طولانی از اشاعه خشونت، قتل و فقر به عنوان ابزارهای سرکوب دارد. نسل های تبعیدیان کوبا هرگز نمی توانند این سابقه را فراموش کنند.

رژیم کاسترو در بردارنده همه مولفه هایی است که ایدئولوژی چپ حداقل در ظاهر سعی می کند از آنها تبری بجوید: دیکتاتوری نظامی، نژادپرستی، امپریالیسم اقتصادی و سرکوب آزادی بیان. با این وجود، اعضای کابینه اوباما بارها مهمان کاسترو بوده اند. رفتار دولت فعلی آمریکا به منزله نادیده گرفتن چهره های مخالف رژیم کاسترو است که خواهان برقراری آزادی و دموکراسی در کشور خود هستند و در این راه متحمل سال ها حبس شده اند. سناتور لیهی یکی از سرسخت ترین حامیان احیای روابط با کوباست.

اگر سخنان جان کری را بتوان نشان دهنده چگونگی برخورد احتمالی با مخالفان در زمان دیدار اوباما از هاوانا خواند، انتظارات را نباید زیاد بالا برد. جان کری در آن زمان اعلام کرد که مخالفان به مراسم بازگشایی سفارت و افراشتن پرچم آمریکا دعوت نخواهند شد، زیرا این اقدام حرکتی میان دو دولت است.

زمان در سیاست از اهمیت قابل توجهی برخوردار است و اعلام دیدار اوباما از کوبا در زمان حاضر می تواند ادعای مخالفان عادی سازی روابط را تقویت کند. مخالفان معتقدند که سیاست جدید دولت آمریکا می تواند جایگاه رژیم کاسترو را استحکام ببخشد. وزیر تجارت خارجی و سرمایه گذاری کوبا در اتاق بازرگانی، از دولت آمریکا خواست با کاهش تحریم ها جریان سرمایه به این کشور را تضمین کند. دقیقا به فاصله 24 ساعت رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که قصد دارد در بهار آینده به کوبا سفر کند.

اوباما برای حمایت از دموکراسی و دموکراسی خواهی نباید اجازه بدهد که شرایط ملاقات وی از هاوانا آنگونه که رژیم کاسترو می خواهد ( با حذف مخالفان) شکل بگیرد. اوباما نباید اجازه دهد که برنامه سفر را دولت کاسترو تعیین کند. به خصوص ملاقات های آن در سفارت آمریکا می تواند خارج از چارچوب های دولت کوبا صورت بگیرد. مخالفان باسابقه کوبایی باید فرصت دیدار با رئیس جمهور آمریکا را پیدا کرده و وی را با چهره واقعی کوبا آشنا کنند.

منبع: نشنال اینترست / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 25