تضمين امنيتى؛ مسئله مورد اختلاف ايران و غرب در موضوع هسته اى
در حالى که پس از بحث و بررسى هاى طولانى بسته مشوق هاى گروه ۱+۵ به دست مقامات ايرانى نرسيده ارائه تضمين امنيتى از سوى ايران به غرب و يا برعکس، به موضوعى بحث برانگيز تبديل شده است.
در حالى که پس از بحث و بررسى هاى طولانى در خصوص ماهيت و زمان ارائه بسته پيشنهادى گروه 1+5 به ايران ، هنوز بسته مشوق هاى تازه اين گروه بدست مقامات ايرانى نرسيده، ارائه تضمين امنيتى از سوى ايران به غرب و يا برعکس، به موضوعى بحث برانگيز تبديل شده است.
طراح تضمين امنيتى در شرايطى که دريافت و بررسى مشوق هاى تازه غرب به ايران و تهيه بسته پيشنهادى ايران براى ارسال به غرب در صدر اخبار قرار داشت، از سوى روسيه مطرح شد. وزير امور خارجه روسيه پس از نشست 1+5 در لندن اعلام کرد که غرب خواهان توقف غنى سازى اورانيوم از سوى ايران در طول مذاکرات است.
اين در حالى بود که اعضاى دائم شوراى امنيت سازمان ملل متحد که در کنار آلمان چهارچوب گروه 1+5 را تشکيل مى دهند نيز چندى پس از نشست لندن در بيانه اى خطاب به ايران جديت خود براى ادامه مذاکرات تا دست يابى مطلوب به نتيجه را مورد تاکيد قرار دادند.
روز چهارشنبه، 25 اردیبهشت ماه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، گفت که به نظر وی گروه 1+5 در مذاکره با ایران باید پیشنهادهای مشخصی را عرضه کند، به این کشور تضمین امنیتی بدهد و اطمینان یابد بحران خاورمیانه جای مشخصی در دستور کار مذاکرات خواهد داشت.
اين اظهارات لاوروف درحالی انتشار يافت که هفته پيش از آن ولادیمیر پوتین رئیس جمهور وقت روسيه جدیدترین قطعنامه شورای امنیت حاوی تشدید تحريم هاى بین المللی علیه ایران را که به تصویب پارلمان روسیه رسیده بود، امضا کرد و با اين کار به اجرايى شدن اين تحريم ها جنبه رسمى داد.
با اين وجود غلامرضا انصارى، سفير ايران در مسکو در يک کنفرانس مطبوعاتى که به مناسبت هشتاد و هشتمين سالگرد برقرارى روابط ديپلماتيک بين ايران و روسيه برگزارشده بود، گفت که مشارکت روسيه در صدور قطعنامه 1803 شوراى امنيت سازمان ملل متحد در رابطه با ايران، لطمه اى به روابط مسکو و تهران نمى زند.
وى علت بى تاثيري اقدام روسيه در تصويب قطع نامه 1803 عليه ايران بر روابط ديپلمتيک بين دو کشور را تلاش هاي این کشور پيش از امضاى اين قطعنامه دانست.
روسیه با ارائه طرح تضمین امنیتی غرب به ایران، علاوه بر همراهی با غرب خود را در کنار ایران قرار داد.
اما اين نقش آفريني دوگانه روسيه از سوى آمريکا بى جواب نماند و کاخ سفید آمریکا در واکنش به پیشنهاد روسیه مبنی بر دادن تضمین های امنیتی به ایران گفت که چنین پیشنهادی در حال حاضر مد نظر قرار ندارد.
ديدگاه ايران به مسئله تضمين امنيتى
اما ايران به عنوان کشور هدف در طرح تضمين امنيتى نگاه ديگرى به اين مسئله دارد.
در تازه ترين اظهار نظر در اين خصوص، دوشنبه سى ام ارديبهشت ماه، محمد على حسينى، سخنگوى وزارت امور خارجه ايران، در پاسخ به اين سوال که آیا تضمین امنیتی جزء درخواست های ایران از گروه 1+5 در جریان مبادله بسته های پیشنهادی است یا خیر، گفت که بحث تضمین امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران مطرح نیست و هرگز آن را مطرح نکرده است.
" بحث تضمین امنیتی که از سوی برخی کشورها به عنوان یکی از ملزومات مندرج در بسته پیشنهادی 1+5 به ایران از آن یاد می شود به هیچ عنوان برای تهران مطرح نیست و هرگز آن را مطرح نکرده است."
در عين حال با وجود عدم دريافت بسته مشوق هاى غرب از سوى ايران، سخنگوى دستگاه ديپلماسى ایران از دريافت و بررسى اين بسته هم خبر داد اما مطابق معمول از بيان جزييات آن خوددارى کرد و گفت که " جزئیات این بسته به موقع اعلام خواهد شد، البته آنها در تلاشند نماینده ای را به جمهوری اسلامی اعزام کنند، گفتگوهایی نیز در این مورد در حال انجام است."
پيشينه مسئله تضمين امنيتى در موضوع هسته اى ايران
اولين بار در مارس 2005 بحث ارائه تضمين امنيتى امريکا به ايران از سوى محمد البرادعى، مدير کل آژانس بين المللى انرژى اتمى، با هدف حل مسئله هسته اى ايران مطرح شد.
در آن زمان رئيس آژانس بين المللی انرژی اتمی طی گفت و گويی با خبرنگاران در استکهلم، پايتخت سوئد، از امريکا خواست همچون کره شمالی به ايران نيز تضمين دهد از قدرت نظامی علیه آن کشور استفاده نخواهد کرد تا مسئله هسته ای ايران از طريق ديپلماسی و مذاکره حل و فصل شود.
واکنش ايالات متحده امريکا، سر باز زدن از پذيرش پيشنهاد آقای البرادعى بود. آدام ارلی، جانشين سخنگوى وزارت خارجه امريکا، در همان زمان با اشاره به اظهارات البرادعى گفت که " پاسخ ما به درخواست تضمين امنيتى به ايران اين است: ايران نيم دو جين قطعنامه شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی را زير پا گذاشته، بگذاريد ببينيم ايران پاسخ نگرانيها و سؤالات جامعه بين المللی را چگونه می دهد".
واکنش ايران به اظهارات البرادعى و مقامات آمريکايى جالب توجه بود. علی لاريجانی، دبير شورای عالی امنيت ملی وقت ايران، در مقابل اين اظهارات گفت که " ايران نيازی به اينگونه تضمين ها ندارد. ايران از توان ملی بسيار بالا برای حفظ و صيانت از خود برخوردار است. در واقع ايران نيازمند چنين تفقدی در مسائل امنيتی نيست."
آمريکا در حالی درخواست تضمين امنيتی در قبال ايران را رد کرد که در مورد کره شمالی با بهره مندى از برنامه اتمى پيشرفته ترى نسبت به ايران و برخورداری از تسليحات اتمی ، برای دادن چنين تضمينی اعلام آمادگی کرده بود.
پيش از روى کار آمدن دولت نهم، مذاکره کنندگان هسته اى ايران بررسى تضمين هاى امنيتى در کنار تضمين هاى اقتصادى و سياسى در قالب بسته پيشنهادى غرب به ايران را امکان پذير مى دانستند اما با روى کار آمدن دولت جدید ایران صحبت از هر گونه اعطاي تضمين امنيتى به ايران اهانت تلقى شد.
نظر شما :