میانه‌روها انقلاب را نجات دادند

نویسنده: الی لیک

دیپلماسی ایرانی: به یاد داشته باشید زمانی که ایرانی های عصبانی از دیوار سفارت بریتانیا بالا رفتند و آن را غارت کردند و کامپیوترهایش را دزدیدند، سال 1979 نبود، بلکه سال 2011 بود. اما هفته گذشته که سفارت این کشور مجدداً بازگشایی شد، سر و صدای چندانی به وجود آمد. در سال 2011، بریتانیا تحریم های شدیدی علیه ایران اعمال کرد. امروز بریتانیا تمایل دارد تا همان تحریم ها را لغو کند.

خیلی آسان است که گرفتار خوشبینی شویم. هم اکنون ایران توافق هسته ای را امضا کرده است و امکان دارد جمهوری اسلامی مجدداً به جامعه جهانی بپیوندد. حتی وزیر خارجه ایران به جان کری گفته است که از سوی رهبر معظم ایران برای بحث درباره همکاری های احتمالی در منطقه از جمله سوریه اختیار دارد. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم در حال حاضر درباره ابتکار کشورش در مقابله با افراط گرایی در منطقه صحبت می کند. آیا مشت گره کرده هم اکنون به دست دراز شده تبدیل شده است؟

نه چندان سریع. تنها دو روز قبل از ورود وزیر خارجه بریتانیا به تهران، اسرائیل اعلام کرد که یکی از فرماندهان سپاه قدس ایران دستور حمله راکتی از سوریه به خاک اسرائیل را داده است. اسرائیل هم به این حمله پاسخ داده و به طور رسمی با توافق هسته ای شش کشور با ایران مخالفت کرده است.

همان طور که یکی از مقامات اسرائیلی، دور گولد این هفته به پولیتیکو گفته است: «مسئله غیرقابل دفاعی که درباره ایران وجود دارد این است که ایران در زمانی که با غرب در حال مذاکره است، حق جنگ علیه متحدین آمریکا در خاورمیانه را برای خودش حفظ کرده است.»

از زمانی که ایران با توافق هسته ای موافقت کرده است، نزدیکترین متحدین آمریکا، اقدامات احتیاطی را در مقابل حمله احتمالی ایران اتخاذ کرده اند. براساس گزارش تایمز اسرائیل، مقامات مصری هفته گذشته چهار تن از کماندوهای حماس را که برای آموزش به ایران می رفتند، ربودند. در همین حال العربیه گزارش داد که مقامات کویتی اعلام کرده اند که چند تن از اعضای حزب الله، گروه مورد حمایت ایران را دستگیر کرده اند.

مقامات اطلاعاتی و ضدتروریسم ایالات متحده می گویند خیلی زود است که بگوییم این مسائل نشان دهنده تشدید روحیه تهاجمی ایران است. اما به هر حال جامعه اطلاعاتی ایالات متحده انتظار ندارد که ایران به خاطر توافق هسته ای، موضعش در منطقه را تغییر دهد. این مواضع شامل حمایت از بشار اسد در سوریه، شبه نظامیان شیعه در عراق و اقلیت حوثی ها در یمن می شود.

خب، آیا ایران به دنبال نرم تر کردن موضعش در منطقه است یا به دنبال تشدید تنش ها است؟ دولت اوباما توضیح داده است که در داخل ایران رقابت میان روحانی که شخصی میانه رو است و سرنوشت سیاسی اش بستگی به اجرای توافق هسته ای دارد و تندروها که به دنبال تشدید مناقشه با غرب هستند، جریان دارد. خود اوباما هم گفته است که دیدگاه مخالفان توافق با تندروهای ایران مشابه است.

روحانی یک متفکر صبور است و همین مسئله وی را خطرناک می کند. وی از یک سو در توییتر پیام تبریک عید روش هشانا به یهودیان می فرستد و از سوی دیگر همان سیاست هایی که در چشم انداز و بلندمدت تعیین شده است را اجرا می کند.

اتخاذ این رویکرد از سوی روحانی به وی اجازه می دهد تا از مذاکرات برای کسب تایید از سوی جامعه بین الملل برای برنامه هسته ای ایران و لغو تحریم ها استفاده کند، بدون این که بر سر سیاست های ایران در حمایت از این گروه ها و رهبرانی که به دنبال مقاومت گسترده علیه امپریالیسم غربی در منطقه هستند، مصالحه ای انجام دهد.

ماه گذشته حسن نصر الله، رهبر حزب الله در مصاحبه ای تلویزیونی گفت: «ما با صدای بلند و واضح می گوییم. ما حمایت تجهیزاتی و مادی از سوی جمهوری اسلامی دریافت می کنیم و به این مسئله افتخار می کنیم.» وقتی مقامات ایران درباره صلح و توازن در منطقه صحبت می کنند، باید این موضوع را در ذهن داشته باشیم. میانه روهای ایران معتقد نیستند که توافق هسته ای انقلاب ایران را به پایان می رساند، بلکه بر عکس مذاکره میانه روها موجب نجات انقلاب اسلامی شد.

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند