اوباما در دو راهی انتخاب ایران یا اعراب خلیج فارس

دیپلماسی ایرانی: روزنامه فرانسوی لو فیگارو در گزارشی تازه به تحولات به وجود آمده در مواضع امریکا در قبال درگیری های سنی – شیعی در خاورمیانه پرداخته و نوشته است که سیر تحولات به گونه ای پیش رفته که ایالات متحده دریافته است که باید تغییری مهم در مواضعش اعمال کند. این رویکرد را به طور ویژه در مشارکتش در نبرد تکریت و بمباران هوایی مواضع داعش در راستای حمایت از ارتش عراق و متحدانش از گروه های شیعی دیدیم، در آن جا امریکا به روشنی اعلام کرد که چاره ای ندارد جز این که در جنگ علیه داعش در کنار ایران بایستد.

لو فیگارو در ادامه اشاره می کند، امریکا به طور هم زمان حمایت لجستیکی و امنیتی از کشورهای هم پیمان عربی در عملیات "طوفان قاطع" علیه گروه های شبه نظامی الحوثی وابسته به ایران در یمن به عمل آورد، تا آن جا که اتاق عملیات مشترک برای بررسی جزئیات این عملیات ایجاد کرد.

لو فیگارو سپس می نویسد که رویارویی گسترده ای در حال حاضر در خاورمیانه میان شیعه و سنی در جریان است، در حالی که ایالات متحده تلاش دارد به طور مطلق از این رویارویی به دور باشد و به هیچ وجه خود را طرفدار یکی از این دو جبهه نشان ندهد، برای همین مواضع غامض و متناقضی اتخاذ می کند و تلاش دارد سیاست بازی بر روی طناب های متعدد را در پیش بگیرد.

این روزنامه فرانسوی در تحلیل سیاست امریکا در خاورمیانه به کتاب فرانسیس فوکویاما تحت عنوان "مصلحت امریکایی" اشاره می کند و می نویسد، این دقیقا همان سیاستی است که انگلیس برای دهه ها در اروپا دنبال می کرد. فوکویاما در این کتاب اشاره می کند که سیاست حکیمانه و متوازن این است که ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی خود را از درگیری های موجود سنی – شیعی دور کنند و به هیچ وجه وانمود نکنند که به یک طرف از این جبهه درگیری تمایل دارند، برای این که راس هر کدام از این درگیری ها می تواند به شکل گیری تروریسم و اختلال در امنیت منطقه کمک کند. برای همین فوکویاما می گوید که به سود جهانیان است که به دنبال راه حلی برای پایان دادن به این درگیری های جاری در منطقه باشند. امیدوارم ایالات متحده از تجربه جنگ در افغانستان و عراق استفاده کند و به این درک برسد که هیچ کس در واشنگتن نمی تواند ثبات و عدالت را در کشورهای خاورمیانه برقرار کند. قدرت های دموکراتیک نیز باید از تعریف اهداف سخت خودداری کنند، مثل سر دادن شعارهایی از قبیل "اسد باید برود" و "باید داعش را نابود کرد." به جای سر دادن چنین شعارهایی باید از رویارویی طرف های درگیر در خاورمیانه جلوگیری کنند بدون این که خود دشمنی ها و پیمان های دائمی جدید ایجاد کنند.  

لو فیگارو در ادامه به نقل از بریان کاتیلیس، یکی از پژوهشگران عضو مرکز توسعه امریکا که از نهادهای مطالعاتی نزدیک به باراک اوباما است، می نویسد: هر کس به دنبال منطق در خاورمیانه بگردد محکوم به شکست است، هیچ کدام از طرف های درگیر در امور خاورمیانه، در راس آنها ایالات متحده امریکا، استراتژی روشن در قبال خاورمیانه ندارند، برای همین هر یک از طرف های درگیر طرح و دستور العمل خاص خودش را دارد. کاتیلیس برای درک سیاست امریکا در یمن می گوید: «باید بپذیریم که تجربه یمن به دلیل چنددستگی های داخلی و منطق جنگی که ایران و عربستان در منطقه ترویج کردند، شکست خورد. برای همین امریکا در این شکست نقش بارزی ایفا کرد، حتی در شکست شبکه القاعده در شبه جزیره عربی نیز شکست خورد.»

فیگارو سپس می نویسد: باراک اوباما یک سال پیش در فکر همکاری با یمن در مبارزه با تروریسم بود و این همکاری را یکی از بارزترین موفقیت های خود از سال 2011 تا کنون می دانست، برای این که جایگزین ساده تر و کم هزینه تری در مقایسه با جنگ در عراق در زمان جورج بوش بود. اما سوالی که اکنون مطرح است این است که یمن چگونه می خواهد از این درگیری ویرانگر فعلی خارج شود و در آینده چه وضعیتی خواهد داشت، حملات هوایی سبب فروپاشی و تجزیه یمن همانند آن چه در عراق و لیبی اتفاق افتاد، شده است. ادریان ماتیلیس خودداری ایالات متحده به ابراز تمایل به هر کدام از طرف های درگیر در یمن را نشان از ترس کاخ سفید از اتهام های جمهوریخواهان به اوباما که او را متمایل به ایران توصیف می کنند، می داند، در حالی که کاخ سفید در دو راهی انتخاب میان هم پیمانی با ایران یا ادامه دوستی و همکاری با دوستان سنتی اش در خلیج فارس قرار گرفته است.

لو فیگارو در پایان می نویسد: کاخ سفید خوب می داند در صورتی که به هر کدام از طرف های درگیر در درگیری های سنی – شیعی تمایل نشان دهد مصالح حیاتی اش در منطقه با تهدید جدی مواجه خواهد شد و مجبور است هزینه های سنگینی را متحمل شود، برای همین فعلا به رسیدن به اهداف مشخص اکتفا می کند، از جمله ادامه مبارزه با تروریسم بدون این که درگیر شعارهایی که پیش از این جورج بوش سر می داد مثل گسترش دموکراسی یا ساخت خاورمیانه جدید، شود.

منبع: وطن / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11