امروز بشار اسد به خود می‌بالد

دیپلماسی ایرانی: وقتی که رئیس جمهور بشار اسد روی صندلی در کاخ خود در دمشق می نشیند و تغییراتی که در مواضع قدرت های غربی در قبال خود و حکومتش را نظاره می کند، وقتی که می بیند از چهار سال پیش تا امروز چه تغییری کرده اند، بی شک احساس فخر و پیروزی می کند، برای این که هر چه در این مدت کرد و در این سال ها آرزو داشت، اکنون در برابر دیدگانش به واقعیت تبدیل شده است.

اتفاق کمی نیست وقتی که نماینده جامعه جهانی در امور سوریه درباره بشار اسد می گوید که «باید او جزئی از راه حل برای کاهش خشونت ها در سوریه باشد.» دی میستورا، نماینده سازمان (یا جامعه جهانی) برای حل منازعات سوریه است، نه یک تحلیلگر سیاسی یا یک روزنامه نگار. از این رو اظهارات او دلایل مهم و بزرگی را پشت سر خود دارد که در حقیقت خفیف کردن واقعیت موجود در جبهه مخالفان اسد است. این بدان معنا است که اسد مسبب بحران سوریه نیست، و دیگر کسی به دنبال سر او (به معنای سیاسی) نیست، آن گونه که کوفی انان و اخضر الابراهیمی (وقتی که درباره هیئت حکومت انتقالی با صلاحیت های کامل حرف می زدند) تصور می کردند. به عبارت دیگر ما در برابر مرحله و تصویر جدیدی هستیم، مردی که برای حفظ خود در قدرت به شدت مقاومت کرد و جنگید، اکنون از سوی بالاترین هیئت بین المللی از او دعوت می شود تا فکری برای پایان دادن به خشونت کند. آیا این به آن معنا است که طرح بشار اسد برای به زانو در آوردن مخالفانش به ثمر نشسته است؟

به این ترتیب جنگ با تروریسم، آن شکلی که بشار اسد در ابتدای بحران سوریه اعلام کرد و برای مبارزه با آن خود را مسلح کرد و همه دنیا برای جنگیدن با او با این مختصات به صف شدند، تعریف دیگری به خود گرفت، شد جنگ با داعش. نقطه ای که محل تلاقی مصالح قدرت های غربی و هم پیمانانشان در سوریه و عراق علیه این شبکه تروریستی شد. به این ترتیب پایگاه های داعش به اهداف بمب های این قدرت ها تبدیل شدند، در حالی که پیش از این مخالفان سوری خواستار بمباران پایگاه هایی بودند که از آنها جنگنده های حکومت های سوریه بر می خواستند. اسد اکنون به خود افتخار می کند که اطلاعاتی از طریق «طرف های سوم» بر سر این عملیات به او می رسد در حالی که نیروهای سوری با هیچ مانع و اصطکاکی با نیروهای پیمان بین المللی مبارزه با داعش در فضای سوریه برخورد نمی کنند.  

دعوت هایی که در گذشته برای سرنگونی حکومت اسد می شد، و هشدارها و ضرب الاجل هایی که باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا دائما می داد و از اسد می خواست که از قدرت کنار برود، اکنون به دعوت از او برای «تفکر بر سر عواقب کارهایش» تبدل شده است. در آگوست 2011، شش ماه بعد از آغاز ناآرامی ها در سوریه، اوباما گفت: «آینده سوریه را باید مردم سوریه تعیین کنند. اما رئیس جمهور اسد در برابر آنها ایستاده است. به سود منافع ملت سوریه الآن وقت آن رسیده است که بشار اسد از جلوی راه مردم کنار برود.» اما اکنون همه دعوت هایی که جان کری، وزیر امور خارجه امریکا از اسد می کند این است که «توجه بیشتری به مصالح ملتش کند و نسبت به نتایج رفتارهایش که باعث شد شمار بیشتری از تروریست ها راهی سوریه شوند، فکر کند.» در حالی که به این مساله اشاره نمی کند که بسیاری از این تروریست ها کسانی هستند که از زندان های حکومت سوریه آزاد شدند و همه در برابر این آزادی ها سکوت اختیار کردند. در حالی که همه تلاش او رویارویی با دیگر مخالفانش بود. مشخص شد تمامی طرف هایی که مورد اشاره رئیس جهوری امریکا بودند، توهمی بیش نبودند و این را به وضوح بشار اسد در مصاحبه تلویزیونی اخیرش بیان کرد تا به اوباما بفهماند که تا کنون در توهم به سر می برده است.

نمی توان تغییری که در مواضع کشورهای غربی در قبال حکومت اسد پیش آمده را به چیزی کمتر از انقلاب توصیف کرد. اکنون این امریکایی ها هستند که از نقش روسیه در حل بحران سوریه استقبال می کنند، و دیدارهای اخیری که در مسکو میان بشار الجعفری با مخالفانش صورت گرفت را تایید می کنند. سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا به صراحت می گوید که «واشنگتن مخالفان سوری را ترغیب می کند به مسکو بروند.» این بار سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه دروغ نگفت که غرب کاملا قانع شده که هیچ جایگزینی جز راه حل سیاسی برای سوریه وجود ندارد. در این جا راه حل سیاسی مورد اشاره او چیزی نیست جز راه حل ها و شرایط بشار اسد که به کمک تسلیحاتی و نظامی ایران و وتوهای روسیه و بی اعتنایی های و سهل انگاری های امریکا توانسته است بر مخالفانش پیروز شود.

وقتی که بحران سوریه به راه حل سیاسی مورد انتظار برسد، بشار اسد می تواند دوران ریاست جمهوری خود را تا سال 2021 تکمیل کند و به این ترتیب پنجاه سال (نیم قرن) حکومت او و پدرش بر سوریه تکمیل می شود و در نتیجه زمینه برای به قدرت رسیدن فرزندش فراهم می آید.

منبع: الحیات / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: دوشنبه 27 بهمن 1393 / انتشار مجدد: یکشنبه 3 اسفند 1393