دیدار محرمانه مقام سابق کاخ سفید با اسد

نویسنده: جاش روگین

دیپلماسی ایرانی: اوایل سال جاری یکی از مقامات سابق کاخ سفید به صورت محرمانه به دمشق می رود و با رهبران حکومت سوریه دیدار می کند. این دیدار بخشی از تلاش های گسترده دولت سوریه برای دسترسی به ساختار قدرت در واشینگتن و کسب نفود است.

این مقام سابق، استیون سیمون است که از سال 2011 تا 2012، مدیر ارشد بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای امنیت ملی ایالات متحده بود. او به صورت علنی سفرش را اعلام نکرده است، اما دو نفر از مقامات ارشد دولت اوباما گفته اند وی به عنوان کانال محرمانه میان دو دولت عمل نکرده است. وی به صورت خصوصی سفر کرده و فقط نماینده خودش بوده است. مقامات می گویند وی با بشار اسد، رئیس جمهور سوریه هم دیدار کرده است.

سیمون تحلیلگر موسسه خاورمیانه هم بوده است، اما این اتاق فکر پس از سفر سیمون به سوریه، ارتباطشان با وی را قطع کرده اند. دو کارمند این موسسه به من گفتند که این موسسه نقشی در این سفر نداشته و آنها آن را سازماندهی نکرده اند و مشورتی هم با آنها در این رابطه صورت نگرفته است.

سیمون از اظهار نظر در این باره خودداری کرده است. موسسه خاورمیانه هم توضیحی نداده است. چند تن از محققین سوری که از این سفر آگاه بوده اند به من گفتند که این سفر بخشی از برنامه گسترده اسد برای ارتباط با محققین و مقامات واشینگتن است.

زمان این اقدام اسد برای نزدیک شدن به نخبگان واشینگتن هم مهم است. دولت اوباما به آهستگی در حال تغییر موضع دیرینه اش مبنی بر کناره گیری فوری اسد از قدرت برای تشکیل دولت انتقالی در سوریه و پایان جنگ داخلی این کشور است. یک هفته پیش بود که ایالات متحده از قطعنامه سازمان ملل حمایت کرد. قطعنامه ای که براساس آن دولت انتقالی در فاصله ای 18 ماهه تشکیل می شود و در طی این مدت اسد می تواند در قدرت باقی بماند و حتی برای انتخابات 2017 هم کاندیدا شود.

پس از سال ها تاکید بر این که اسد باید برود، رئیس جمهور باراک اوباما ماه گذشته از فرآیندی سیاسی صحبت کرد که براساس آن «ما می توانیم شاهد این باشیم که آقای اسد تصمیم بگیرد در انتخابات شرکت نکند.»

هفته گذشته اوباما در کنفرانس خبری اش در پاسخ به سوالی درباره چشم انداز آینده اسد گفت که اسد در نهایت مجبور به استعفا می شود و ایالات متحده نمی تواند به صورت علنی با اسد همکاری کند چون در آن صورت آمریکا به هدف بزرگتری برای تروریست ها تبدیل می شود. اوباما به تلاش های دولتش برای همکاری با روسیه و ایران بر سر فرآیند سیاسی ای که موجب مذاکره حکومت اسد با مخالفان می شود، هم اشاره می کند.

حداقل دو گروه در سطوح بالای دولت اوباما وجود دارند که دیدگاه های مختلفی درباره سیاست ایالات متحده در سوریه دارند. سیمون به همراه دو سلف خودش، فیلیپ گوردون و رابرت مالی به صورت خصوصی این مسئله را مطرح می کنند که اولویت اول ایالات متحده باید مبارزه با داعش باشد و خروج اسد از قدرت به تاخیر بیفتد. ترس آنها این است که با سقوط اسد یک خلاء سیاسی به وجود می آید که در نتیجه آن تروریست ها این خلاء را پر می کنند و قلمرویشان را گسترش می دهند.

گروه دیگر به رهبری سامانتا پاور، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل است که معتقدند حذف اسد، گامی ضروری برای پایان یافتن جنگ است. آنها فکر می کنند که تا زمان خروج اسد از قدرت، راهی برای شکست داعش وجود ندارد. براساس این منطق، بهترین سیاست همکاری با مخالفان و افزایش حمایت های ایالات متحده از شورشیان برای مبارزه با حکومت است.

مقامات ارشد نظامی و اطلاعاتی هم بر سر این مسئله دچار شکاف هستند. برخی از مقامات از استراتژی تمرکز بیشتر بر داعش حمایت می کنند و برخی هم از استراتژی فشار بیشتر به حکومت اسد حمایت می کنند.

دمشق هم در تلاش است تا از این شکاف استفاده کند. کارشناسان می گویند حکومت اسد از سیاستمداران واشینگتن برای سفر به دمشق دعوت می کند. تعامل با حکومت اسد سیاه و سفید نیست. همان گونه که مصاحبه جاناتان تپرمن، سردبیر فارن افرز با اسد در سال جاری نشان داد، راه هایی برای این کارشناسان وجود دارد تا موجب روشنگری مقامات واشینگتن شوند.

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند