حرف های روحانی نشان از امضای توافق نهایی است

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد که رویارویی سیاسی حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران با جریان تندرو در داخل این کشور وارد مرحله تازه ای شده است. به ویژه بعد از آن که تهران آمادگی خود را برای بازگشت به مذاکرات هسته ای با مجموعه 1+5 اعلام کرد. در عین حال به نظر می رسد که روحانی در این پرونده از موضع تدافعی به موضع تهاجی روی آورده، مساله ای که این احتمال را تقویت می کند که چه بسا وی از بابت تایید رهبر معظم انقلاب و طرف های اصلی قدرت در مورد سیاست هسته ای اش مطمئن شده است.

این در حالی است که بعضی از افرادی که اوضاع را در داخل ایران دنبال می کنند، می گویند که رسیدن به توافق نهایی میان مجموعه جهانی با تهران تقریبا نهایی شده و دو طرف توانسته اند از مرحله گذشته عبور کنند و این به آن معنا است که آنها ظرف چند ماه آینده کار را تمام خواهند کرد. و این مساله سبب شده است تا روحانی وارد مرحله تهاجمی شود تا در برابر کسانی که با سیاست هایش موافق نیستند، اجازه مانور ندهد تا در داخل نظام علیه او دست به کار شوند.

چه نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد روحانی از مرحله تدافعی وارد مرحله تهاجمی شده است؟

مهمترین نشانه، به گفته کسانی که اوضاع ایران را با جدیت دنبال می کنند و تحرکات خارجی آن را به دقت زیر نظر دارند و تحلیل هایی در همین رابطه در اختیار مراکز تحقیقاتی مهم قرار داده اند، اقدامات اخیر سردار علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در 28 نوامبر است که کسانی که انتقادهای غیرسازنده علیه سیاست های اقتصادی روحانی انجام می دهند را نکوهش کرد و از آنها خواست دست از این رفتارها بردارند. او که چهره ای برآمده از صف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، از مخالفان دولت خواست که از تضعیف دولت دست بردارند و گفت که رفتارها و توطئه هایی که علیه دولت انجام می دهند، صحیح نیستند. وی همچنین از نهادهای کشور خواست که از تلاش های رئیس جمهور حمایت کنند و هشدار داد که عدم توجه کافی به اقتصاد کشور می تواند عواقب عمیق امنیتی و اجتماعی در بر داشته باشد. کارشناسان می گویند که مواضع شمخانی منظورهای تازه ای را القا می کند، با توجه به کاهش قمیت نفت و تهدید ناشی از آن که می تواند باعث تضعیف اقتصاد ایران شود و همچنین آزارهای بسیاری که ایران از تحریم های امریکا و جامعه جهانی متحمل شده، از قدرت تهران برای رود به بازار مالی جهانی کاسته شده است. بر خلاف آن چه تندروهای سیاسی و برخی مسئولان امنیتی بیان می کنند، این تحریم های پیچیده و آزاردهنده بودند که روحانی را به قدرت رساند نه هیچ چیز دیگر، و همین مساله جمهوری اسلامی ایران را ترغیب کرد که به مذاکره با جامعه جهانی و گفت وگوهای مستقیم با امریکا روی بیاورد.

در این میان مواضع رهبری ایران از تحرکات رئیس جمهور روحانی چیست؟

رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران از تلاش های دیپلماتیک روحانی به طور کامل حمایت می کند. علی رغم انتقادات تندروها و محافظه کاران وی حمایت کامل از گفت وگوها و مذاکرات مذکور می کند. با وجود این که برخی جریان ها در داخل سپاه پاسداران نسبت به گشایشی که روحانی در رابطه با ایالات متحده پیش گرفته و تاثیر این گفت وگوها بر اصول جمهوری اسلامی ایران هشدار می دهند. برای همین حمایت نهادهای عالی نظام از مذاکرات هسته ای از جمله با امریکا تمام و کامل و استوار است علی رغم این که گفت وگوها تا کنون به مرحله ای که منجر به لغو تحریم ها شوند و به ایران اجازه دهد که به هر ترتیبی برنامه هسته ای اش را حفظ کند، نرسیده است.

تحلیلگران و ناظران مسائل ایران همچنین می گویند که تندروها از این که توافق هسته ای با ایران منجر به تاثیر مثبت و کافی بر سیاست ها و اقتصاد ایران نشود، نگران هستند. این نظر بسیاری از افراد در سپاه پاسداران و دیگر نهادهای ایران است. اما در همین نهادها از جمله در سپاه نخبگان نظامی ای هستند که می گویند در برابر ایران راهی جز مذاکره برای غلبه بر ضررها و زیان های بیشتر اقتصادی نیست. و دقیقا همین رویکرد در داخل سپاه پاسداران و حمایت های رهبر معظم انقلاب و هم زمان حمایت جریان محافظه کار پراگماتیک و همچنین هم پیمانان اصلاح طلب روحانی است که به او اجازه داده که از فاز تدافعی وارد فاز تهاجمی شود.

آیا واقعا این نشانه ها حکایت از انقال روحانی از مرحله تدافعی به تهاجمی است؟ بله، پژوهشگران فعال در امور ایران در یکی از مراکز پژوهشی امریکا دقیقا همین نظر را دارند. روحانی در مواضع اخیر رسانه ای اش اعلام کرد که همه تلاش خود را می کند که پرونده هسته ای با وجود مخالفت های برخی طرف ها در ایران به نتیجه برسد. روحانی همچنین گفت که سیاست های او که از ابتدای انتخابش به ریاست جمهوری تا کنون دنبال کرده سبب شده است تا کشور از رکود خارج شود و تورم از 40 درصد به 17 درصد کاهش یابد و رشد اقتصادی کشورش با وجود تحریم ها و معوقه های بسیار به 4 درصد برسد.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11