سه محور اصلی مذاکرات وین

دیپلماسی ایرانی: کمترین چیزی که انتظار می رود از دور نهایی مذاکرات هسته ای ایران با شش کشور غربی به همراه روسیه و چین که یکشنبه آینده به پایان می رسد، حاصل شود، اعلام "توافق مقطعی" میان دو طرف است تا به این ترتیب بهانه برای ادامه مذاکرات همانند جولای گذشته وجود داشته باشد.

در مقایسه با اتفاقات ناگهانی که در مذاکرات 22 سال پیش اتفاق افتاد، این بار هر دو طرف می دانند که با چه مشکلاتی مواجهند، به این معنا که اعلام دستاورد توافق در میان شرایط این طرف و آن طرف غیر ممکن است و این در حالی است که اعلام شکست نیز بعد از این همه تلاش غیر ممکن خواهد بود، به ویژه که تمایل عمیقی میان ایرانی ها و شخص باراک اوباما وجود دارد تا به توافقی "که حداقل معیارهای مورد قبول را داشته باشد و مصالح دو طرف را حفظ کند" به دست آید.

اوباما که از خود مجموعه ای از پرونده های شکست خورده و حل نشده در سیاست خارجی به جا گذاشته است، همان طور که بعضی از وزرایی که با او کار کرده اند (هیلاری کلینتون و جان کری و رابرت گیتس نیز گفته اند) این بار می خواهد توافقی با ایران به دست آید تا تنها دستاورد خود در سیاست خارجی را ثبت کند، و ایرانی که از تحریم ها هزینه ها و سختی های بسیاری را متحمل شده است، این بار می خواهد به توافق برسد قبل از این که جمهوری خواهان تندرو بتوانند با تصاحب اکثریت کنگره خواسته خود را تحمیل کنند! برای همین جان کری مبالغه نمی کند اگر می گوید: "هفته ای بی نهایت پرمشغله و بحرانی پیش رو داریم"، برای این که می خواهد عناصر بیشتری را برای رسیدن به تفاهم گرد هم آورد، او در این رابطه یک روز را در پاریس گذراند و با لوران فابیوس دیدار کرد و در برابر تندروی های فرانسه در پرونده هسته ای با او صحبت کرد، همچنین با امیر سعود الفیصل گفت وگو کرد و هشدارهای عربستان سعودی بر سر توافق هسته ای را که می گفت نباید ایران توانایی تولید سلاح هسته ای داشته باشد که در این صورت رقابت تسلیحاتی اتمی در منطقه حتمی خواهد بود را شنید!

البته در این میان حرف ها گوی سبقت را از مذاکرات گرفتند. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نسبت به سقف مطالبات و شروط غربی ها هشدار داد در حالی که کری و هم تای بریتانیایی او، فیلیپ هاموند نیز از ایران می خواستند که تا آن جا که ممکن است تلاش های بیشتری از خود برای تایید مسالمت آمیز بودن برنامه هسته ای اش نشان دهد. آنها همچنین خواستار نرمش بیشتر ایران در مذاکرات شدند.

بر کسی پوشیده نیست که مذاکرات حول سه محور می چرخد: موضوع غنی سازی اورانیوم و سطح آن، موضوع بازرسی های آ‍ژانس بین المللی انرژی اتمی و قواعد آن و موضوع لغو تحریم های غربی و جدول زمان بندی آن.

• در مورد غنی سازی تهران می خواهد بیشت از 4500 سانتریفیوژ داشته باشد (یک سال پیش صحبت از تنها 500 سانتریفیوژ بود). ممکن است غربی ها با این تعداد موافقت کنند به شرطی که ایرانی ها بپذیرند بازرسی ها به طور کامل انجام شود و برنامه هسته ای شان کاملا زیر نظر باشد، و همچنین بپذیرند که اورانیوم 20 درصد غنی شده خود را به روسیه بفرستند و طرحی برای غنی سازی بالای 4 درصد نداشته باشند.
• در مرحله نظارت و مراقبت کشورهای غربی شرط کرده اند که ایران تولید آب سنگین "اراک" را متوقف کند و درهای تاسیسات هسته ای "فوردو" را در برابر بازرسان سازمان ملل بگشاید و همچنین نظارت های آژانس جدول زمان بندی داشته باشد و ناظران آن به تنهایی بتوانند در هر زمان ممکن به آن سر بزنند.
• در مورد تحریم ها ایران به دنبال رفع فوری همه تحریم های تحمیل شده است، در حالی که غربی ها می گویند تحریم ها را به طور موازی با میزان پایبندی تهران به شرایط توافق به طور تدریجی رفع خواهند کرد!

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11