چگونه عربستان و ترکیه از تروریست‌های عراق حمایت می‌کنند؟

 

به گزارش «تابناک»، یکی از نکاتی که اندک زمانی پس از آغاز تهاجم گروه های تروریستی به شهرهای عراق مورد توجه قرار گرفت، این بود که چگونه این گروه ها با وجود اندک بودن از نظر تعداد نفرات، توانستند به سرعت در برخی مناطق نفوذ کرده و مناطقی را به اشغال خود درآورند.

 

یکی دو روزی بیشتر نگذشت که محافل رسانه ای و تحلیلی گوناگون با توجه به گزارش های میدانی رسیده از عراق، به این نتیجه رسیدند که وظیفه هدایت و برنامه ریزی اقدامات گروه های تروریست تکفیری، در حقیقت با ژنرال ها و فرماندهان بعثی است که پس از مدت ها مخفی بودن، تلاش دارند با استفاده از اوضاع ناآرام منطقه ای نسبت به احیای قدرت خود و بازگرداندن اوضاع به شرایط زمان صدام اقدام کنند.

 

اما یک نکته بسیار مهم دیگر که پس از این ماجرا روشن شد، حمایت آشکار و مستقیم برخی کشورهای منطقه، از جمله عربستان سعودی و – شاید به میزان کمتری – ترکیه از تروریست ها بود. شاید مجموعه این عوامل، بتواند به خوبی به تبیین دلایل تطویل بحران امنیتی در عراق و ادامه درگیری ها در این کشور کمک کند.

 

در این راستا، باید اشاره کرد که در ابتدای پیشروی تروریست ها در عراق، رژیم سعودی سیاست صبر و انتظار را در پیش گرفته و احتمالاً امیدوار بود که تروریست ها بتوانند با استفاده از تاکتیک های ضربتی و غافلگیرانه، در همان ابتدا کار را تمام کرده و به هدف مورد نظر – که براندازی دولت عراق و سرکوب شیعیان این کشور باشد – دست پیدا کند.

 

اما نخستین واکنش علنی سعودی ها به تحولات عراق، زمانی انجام گرفت که جمهوری اسلامی ایران هشدار داد در صورت حرکت گروه های تروریستی به سمت اماکن مقدسه شیعیان و تلاش برای هتک حرمت این اماکن، رأساً وارد عمل خواهد شد و پس از آن، برخی مقامات عالیرتبه ایران، از جمله رئیس جمهور نیز اعلام کردند که جمهوری اسلامی آمادگی دارد در صورت درخواست دولت عراق، هرگونه کمکی در اختیار این دولت بگذارد. 

 

در پی این ماجرا، دولت سعودی با انتشار بیانیه ای، نسبت به «هرگونه مداخله خارجی» در عراق هشدار داد. هشداری که اکثر قریب به اتفاق مطبوعات بین المللی مخاطب آن را ایران دانسته و نگرانی عربستان از احتمال جدی تغییر شرایط در عراق به ضرر خود را به عنوان عامل اتخاذ این موضع در نظر گرفتند. 

 

در همین راستا، روز گذشته نیز خبر رسید که ملک عبدالله، پادشاه سعودی، شخصاً به مصر سفر کرده تا با عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور جدید این کشور دیدار و گفت و گو کند. دیداری که در مقطع زمانی کنونی، دربردارنده نکات مهمی است.

 

در توضیح این ماجرا، باید خاطرنشان کرد که طی روزهای اخیر و در پی ادامه بحران در عراق، السیسی ضمن گفت و گو با مقامات بلندپایه عراقی، حمایت خود را از دولت نوری مالکی اعلام کرد. امری که بی تردید خوشایند عربستان نیست و با توجه به حمایت های مالی سعودی ها از دولت جدید مصر، می توان قاطعانه نتیجه گرفت که سفر پادشاه سعودی به قاهره با هدف هشدار به دولت مصر و تلاش برای تغییر رویکرد این دولت نسبت به اوضاع عراق انجام گرفته است.

 

اما به جز عربستان، درباره نقش ترکیه در حمایت از گروه های تروریست تکفیری در عراق نیز مطالب زیادی در رسانه ها و مطبوعات بین المللی گفته و نوشته شده است. پیش از هرچیز، باید توجه داشت که ترکیه طی بیش از سه سال اخیر نیز در موضوع سوریه، از گروه های تروریستی و به ویژه «جبهه النصره» حمایت کرده بود. 

 

بر اساس تحلیل های موجود، این بار نیز ریشه حمایت – هرچند غیرمستقیم – دولت آنکارا از تروریست های گروهک موسوم به «داعش» از همین نکته، یعنی سیاست این کشور در قبال سوریه ریشه می گیرد. «فاکس نیوز» روز گذشته در تحلیلی در همین زمینه به دو هدف مهم اردوغان در حمایت از تروریست های عراق اشاره کرد که جالب توجه و منطقی به نظر می رسد.

 

به نوشته فاکس نیوز، تروریست های تکفیری در عراق اکنون با دو نیروی مهم در حال مبارزه هستند: دولت عراق و کردهای این کشور. دولت عراق به سبب حضور در محور مقاومت و همسویی با دولت دمشق، دشمن بالقوه ترکیه به شمار می رود و کردها هم که از گذشته از سوی آنکارا به عنوان یک دشمن مهم در نظر گرفته شده اند. به این ترتیب، آنکارا قصد دارد از طریق حمایت از تروریست های تکفیری، به نیرویی که به طور همزمان با دو دشمن این کشور در حال نبرد است، یاری برساند.

 

به هر حال، مجموعه این عوامل، نشان از پیچیدگی فراوان اوضاع جاری در عراق و ارتباط آن با عرصه گسترده تر تحولات و نیز منازعات در کلیت منطقه خاورمیانه دارد. منازعاتی که تا وقتی کشورهایی چون عربستان و ترکیه دستور کارهای سلطه جویانه خود را کنار نگذارند، همچنان به اشکال مختلف ادامه پیدا خواهد کرد.