جهاد اسلامی به کمک حماس آمد

دیپلماسی ایرانی: سازمان امنیت مصر بر این باور است که افزایش تنش ها میان جهاد اسلامی و اسرائیل تنها تلاشی از سوی حماس بوده با این هدف که از ورطه رویارویی مستقیم با مصر خارج شود. به ویژه که اخیرا هم حکومت مصر به جنبش حماس نسبت به تحرکاتش در درون مصر هشدار داده و حتی ادعاهایی را نسبت به برخی از اعضا و رهبران این جنبش به اتهام همکاری های امنیتی و تصرف زندان های مصر مطرح کرده است.

پنج شنبه گذشته تنش در مرزهای اسرائیل و غزه افزایش یافت به گونه ای که دو طرف مجددا تا آستانه یک جنگ جدید پیش رفتند.

به گزارش روزنامه لبنانی الاخبار، با این حال منابع نزدیک به فلسطینیان و مصری ها می گویند که قصدی برای شعله ور شدن تنش ها در غزه وجود ندارد. نه جهاد اسلامی و نه اسرائیلی ها در وضعیت کنونی طرحی برای جنگی دوباره با یکدیگر در غزه ندارند و تنش های اخیر نیز در راستای تشدید بحران جاری در غزه نیست. اگر چه اسرائیل شماری از رهبران حماس را دستگیر کرد اما منابع آگاه می گویند که مواضع جهاد اسلامی به حماس نزدیک است و آنها سیاستی یکسان را در حال حاضر در غزه دنبال می کنند. در عین حال به رغم شمار بالای موشک هایی که از سوی نوار غزه به سمت اسرائیل شلیک شده است و تلاویو آن را 73 موشک و جهادی ها 130 موشک اعلام کرده اند، هیچ کدام از آنها باعث زخمی یا کشته شدن کسی نشده است.

مصری ها می گویند دخالت آنها در این جریان سبب شده است تا آرامش مجددا به مرزهای غزه و اسرائیل باز گردد و تنش بیش از این تشدید نشود. محمد جمعه، پژوهشگر در مرکز استراتژیک الاهرام در این باره می گوید: «توافق شده است تا اسرائیل فعالان و عناصر جنبش جهاد اسلامی را تحت پیگرد قرار ندهد در مقابل بر اساس شروط سال 2012 آرامش میان دو طرف برقرار باشد.»

وی تاکید می کند، تشدید تماس های سازمان امنیت مصر با دو طرف فلسطینی و اسرائیلی باعث بازگشت آرامش به نوار غزه شد.

جمعه همچنین می گوید: «البته شاید هم حماس می خواسته تا لهیب آتش میان جهاد و اسرائیل را تشدید کند چرا که از نگاه حماس تشدید تنش ها در روابط اسرائیل با جهاد اسلامی در وضعیت فعلی می تواند دریچه ای برای خروج حماس از تنگناهای فعلی اش با هزینه های کمتر ایجاد کند.»

وی درباره مشکلات حماس در وضعیت فعلی نیز می گوید: «حماس اکنون با کشورهای عربی همسایه اش به مشکل بر خورد است. رویکرد منطقه ای نیز با تلاش های استراتژیکش تعارض دارد، این تعارض ها سبب شده تا با مشکلات داخلی متعددی دست به گریبان شود از جمله این که به مصالحه مورد نظر خود به عنوان یک دستاورد نرسد.»

جمعه در ادامه می افزاید: «بحران جدید غره فرصت تازه ای برای حماس ایجاد کرد تا بتواند بر بسیاری از مشکلاتش غلبه کند. به گونه ای که مصر از حماس خواست تا دوباره نیروهای خود را در مرزهای خود با مصر مستقر کند، این مساله سبب شد تا حماس احساس کند که همچنان قدرتمند و تاثیرگذار است. اگر چه هم زمان مصری ها از آن خواستند تا جلوی برخورد شهروندان فلسطینی با سربازان اسرائیلی در مرزهای مرتبط با مناطق شرقی نوار غزه را بگیرد. در عین حال مصری ها از این هم نگران هستند که با تشدید بحران در منطقه نوار غزه در پی حملات اسرائیل به این منطقه اوضاع مرزی بیش از پیش ناآرام شود.»

وی درباره استراتژی مصر در قبال فلسطینیان نیز می گوید: «انتخاب های متعددی برای مصر در قبال حکومت حماس در نوار غزه وجود دارد اما قاهره باید تمامی این گزینه ها را به دقت بررسی کند و عوامل موثر در آن را زیر نظر بگیرد. همچنان اوضاع در منطقه نوار مرزی غزه ناآرام است و سیر تحولات می تواند اتفاقات بسیاری را رقم بزند.»

جمعه تاکید می کند، آن چه مسلم است در حال حاضر روابط مصر و حماس تقویت شده اما ممکن هم است این نزدیکی موقتی و کوتاه مدت باشد، چنانچه ناآرامی های مرزی ادامه داشته باشد و رضایت مصری ها جلب نشود احتمالا شاهد تخریب روابط مصر و حماس طی روزهای آینده خواهیم بود.

وی درباره آینده روابط حماس با قاهره نیز می گوید: «خیلی سخت می توان تصور کرد که روابطی دوستانه میان حماس و قاهره رقم بخورد چرا که حماس از دوست نزدیک مصر در زمان اخوانی ها در حال حاضر به جریانی شبه دشمن برای قاهره تبدیل شده است.»  

جمعه درباره این که چرا اسرائیل تسلیم فلسطینیان در وضعیت فعلی شد و چه شد که تن به جنگ با جهادی ها نداد نیز می گوید: «اسرائیل در وضعیت فعلی نمی تواند متحمل فشارهای بیشتری در حد جنگ با فلسطینان غزه باشد. این صحیح است که سازمان امنیت مصر در بازگرداندن آرامش میان دو طرف موثر بوده است اما اسرائیلی ها نیز نمی توانستند متحمل هزینه های جنگ با فلسطینیان شوند. برای همین به سراغ مصری ها آمدند برای این که از تاثیرگذاری آنها بر فلسطینیان آگاه هستند و می دانند که فلسطینیان به آنها به عنوان یک تامین کننده امنیت می نگرند. در عین حال اسرائیل خوب می داند مصر نیز که در وضعیتی فعلی از تروریسم سیاه رنج می برد، نمی خواهد با فلسطینیان درگیر شود.»

وی در پایان تاکید می کند که هر سه طرف درگیری یعنی فلسطینی های غزه و مصر و اسرائیل به دنبال نقشه ای برای آینده روابط میان خود هستند و در این میان مصری ها و فلسطینیان به شکلی متفاوت به این مساله نگاه می کنند چرا که این دو با یکدیگر همسایه هستند و ارتباطات گسترده اقتصادی و اجتماعی با یکدیگر دارند.
 

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11