آغازی برای تغییر یا تاکتیکی تازه

دیپلماسی ایرانی: شاید برای نخستین بار باشد که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و قدری جمیل، معاون نخست وزیر وی که از حلقه نزدیکان به بشار اسد محسوب می شود در مصاحبه های جداگانه ای تاکید می کنند که اشتباهاتی مرتکب شده اند و بعضی برخوردهای اشتباهشان باعث تشدید بحران در برخورد با شورشیان سوری شده است.

به گزارش نیویورک تایمز، بشار اسد در گفت وگو با مجله اشپیگل که روز دوشنبه منتشر شد گفته است که نمی تواند بگوید همه کارهایی که تا کنون کرده، صحیح بوده و شاید برخی برخوردها لازم نبوده است انجام شود تا وضعیت در سوریه بیش از این خاکستری شود.

حالا بعد از گذشت چند سال جنگ داخلی سوریه را بیش از پیش می توان سیاه تصور کرد، تا این اندازه که به جرات می توان گفت که یک تروریسم بین المللی در سوریه به وجود آمده است. بسیاری معتقدند اظهاراتی که اکنون از زبان بشار اسد و قدری جمیل شنیده می شود در حقیقت صدای بسیاری از افسران سوری است که تلاش دارند صدای خود را به هر ترتیبی شده به گوش مقام های ارشد کشورشان برسانند تا با راضی کردن آنها برای رفتن به نشست ژنو 2 پایانی برای روزهای خونین سوریه فراهم آید.

در همین راستا از روز یکشنبه بازرسان ویژه سازمان ملل در امور خلع سلاح به سوریه آمده اند تا روند خروج سلاح های شیمیایی از سوریه را در فضای امن و سری فراهم آورند.

برخی از تحلیلگران بر این اعتقادند که با قبول طرح خلع سلاح سوریه و دور شدن ایالات متحده امریکا از گزینه حمله نظامی به این کشور، فضای تازه ای در سوریه برای پایان دادن به بحران خونین سه ساله این کشور فراهم شده است و بشار اسد با همکاری متحدانش تلاش دارد تا نشست ژنو – 2 را که به رغم اختلاف های بسیار به ویژه میان روسیه و امریکا، مجامع غربی اصرار دارند که در ماه نوامبر برگزار شود، به موفقیت برسد. نشستی که بسیاری از کارشناسان آن را آغازگر فصلی تازه در عرصه سیاسی سوریه می دانند. در همین چارچوب است که بشار اسد نرمشی از خود نشان داده و خود و اطرافیانش اعتراف به اشتباه می کنند، چرا که تصور می کنند که با این کار ممکن است بتوانند برای خود جای پایی محکم در آینده سیاسی سوریه ایجاد کنند و شاید در دوره انتقالی همچنان نقشی تاثیرگذار داشته باشند.

در این میان بسیاری از تحلیلگران معتقدند که نباید از اظهارات بشار اسد و تیم همراه او در حکومتش ذوق زده شد و آن را به معنای عقب نشینی یا تغییری شگرف در میان دولتمردان سوری دانست. چرا که آنها اعتراف نکرده اند که تا کنون اشتباه کرده اند بلکه می گویند اشتباهات کوچکی مرتکب شده اند که از نگاه آنها قابل اغماض است. مثلا قدری جمیل و شخص بشار اسد در مصاحبه های متعدد خود تاکید کرده اند که "حکومت سوریه قهرمان است چرا که توانسته بسیاری از فرصت ها را از بدخواهان کشور و ملت سوریه بگیرد."

آقای جمیل می گوید که اگر "جسته و گریخته" اشتباهی شده، نمی توان این اشتباهات را به پای حکومت سوریه نوشت برای این که این کار را ممکن است عده ای از افراد خودسر مرتکب شده باشند که مقام های سوری از اشتباهات آنها خبر نداشته باشند. وی همچنین ارتکاب این اشتباهات را متوجه مخالفان نیز می کند و می گوید اگر ما اشتباه کردیم یکی از دلایل مهمش این است که مخالفان سوری نیز اشتباه کردند و کار را به خشونت کشاندند. وی تاکید می کند که سال آینده میلادی می تواند سالی سرنوشت سازی برای سوریه باشد و انتخاباتی که قرار است در آن برگزار شود، می تواند کشور را وارد مرحله تازه ای کند و چهره واقعی سوریه را نشان دهد.

در این میان بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که اظهارات جمیل یا حتی بشار اسد را نمی توان فصل الخطاب سیاسی در سوریه دانست. چرا که در سوریه تنها آنها نیستند که تصمیم نهایی را می گیرند بلکه حامیان حکومت بشار اسد نیز نقشی مهم در اتخاذ تصمیم های سیاسی دارند. بنابر این هر گونه تغییر رویکردی در سوریه را نباید به پای بشار اسد نوشت بلکه آن را باید رویکردی که مورد حمایت جریان ها و گروه های مورد حمایت اوست نیز تصور کرد. جمیل می گوید "قدرت های پاک" می توانند کشور را به سمت تغییری که بحران را از وضعیت فعلی نجات دهد، سوق دهند که این مساله می تواند در نهایت به یک راه حل سیاسی که برای همه از جمله مردم سودمند باشد، ختم شود.