نیاز آمریکا به ایران و ترکیه در سوریه

دیپلماسی ایرانی: بسیاری از کارشناسان بر این باورند که باتوجه به رو به وخامت نهادن اوضاع در سوریه باید با تقویت روند دیپلماتیک، دستیابی به راهکاری سیاسی را آسان تر کرد. آنها می گویند باید تمامی طرف های دخیل در بحران سوریه یا به عبارت دیگر موزاییک فرهنگی سوریه، در مذاکرات مربوط به این کشور شرکت داشته باشند.

اما باوجود تمامی این توصیه ها دیپلماسی در مورد سوریه در اغما به سر می برد. هنوز مشخص نیست که کنفرانس پیشنهادی ژنو 2 به منظور فراهم آوردن زمینه ای برای گفت و گوی معترضان و دولت سوریه در چه تاریخی برگزار می شود. از سوی دیگر ائتلاف ملی انقلاب سوریه و نیروهای مخالف که اصلی ترین گروه اپوزیسیون در سوریه به شمار می رود، مشارکت در کنفرانس ژنو 2 را به دریافت تسلیحات بیشتر و توفق حمایت ایران و حزب الله از بشار اسد، مشروط کرده است.

این اعلام موضع ائتلاف ملی در شرایطی است که اسد با مشارکت دولتش در کنفرانس ژنو 2 موافقت کرده است. در مقابل گروهی از کارشناسان می گویند تن دادن به درخواست گروه های معترض در سوریه برای تامین تسلیحات به معنی کشتار بیشتر و افزایش نفوذ تروریست ها در سوریه است.

در همین حال، جان مک کن سناتور آمریکایی از ایالات آریزونا بار دیگر درخواست ارسال سلاح از سوی آمریکا برای ارتش آزاد سوریه و اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز این کشور را مطرح کرده است. هرچند که این درخواست با توجه به نفوذ جبهه النصره و القاعده در سوریه با مخالفت های جدی مواجه شده است.

این در حالی است که آمریکا باید به جای دامن زدن به تنش ها در سوریه و حمایت از معترضان در مقابل اسد، تلاش ها به منظور خاتمه دادن به جنگ شهری از طریق فرایند دیپلماتیک را تقویت کند.

آمریکا نخست باید از مخالفت با نقش آفرینی ایران در کنفرانس ژنو در مورد سوریه دست بردارد و فورا به جبهه روسیه و سازمان ملل برای دعوت از ایران به منظور حضور در این کنفرانس ملحق شود. سفیر ایران در سازمان ملل در گفت و گو با المانیتور خاطرنشان کرده است که کشورش از دعوت برای حضور در این کنفرانس استقبال می کند. آمریکا باید درک کند که هیچ کشور دیگری به اندازه ایران روی اسد نفوذ ندارد. ایران نیز به سهم خود بارها پیشنهاد گفت و گو با آمریکا  و متحدانش بر سر سوریه را مطرح کرده که البته با مخالفت آنها مواجه شده است.

دوم اینکه، معترضان در ترکیه که 10 روز است علیه رجب طیب اردوغان دست به تظاهرات خیابانی زده اند، صحنه ای را به تصور می کشند که در آن نقش ترکیه در سوریه بیش از گذشته پیچیده می شود. اما باید توجه داشت که در این بحران، فرصتی نیز نهفته است. اردوغان بر نقش ترکیه به عنوان پلی بین شرق و غرب تاکید دارد. آنکارا یک توافق هسته ای با ایران را در کارنامه خود دارد که البته با مخالفت آمریکا روبرو شد. همچنین ترکیه کانالی پشت پرده برای روابط سوریه و اسرائیل ایجاد کرده و سیاست همسایه خوب را در منطقه پیش می برد.  اما اکنون اردوغان به خودمختاری از سوی مردم ترکیه متهم شده و این وضع می تواند موضع ترکیه را تغییر داده و در روابط آنکارا با مسکو نرمش بیشتری ایجاد کند.

سوم اینکه، آمریکا باید فشار بر قطر و عربستان سعودی برای خودداری از مداخله در اوضاع سوریه را افزایش دهد. دوحه و ریاض نه تنها از معترضان در سوریه حمایت می کنند بلکه گروه های تندروی اسلامی را به جهاد علیه اسد فرا می خوانند. گروه هایی که دشمنی آنها با ایالات متحده نیز به اثبات رسیده است.

در اینجا یک پیشنهاد برای آمریکا و روسیه مطرح می شود: وزیر امور خارجه آمریکا و همتای روسی اش می توانند در جریان کنفرانس ژنو یا قبل از آن با علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران و احمد داود اغلو، همتای ترکی اش ، جلسه ای پشت درهای بسته تشکیل دهند و بر سر توقف جنگ  در سوریه به توافق برسند.

این ابتکار عمل پیامی برای دمشق، دوحه و ریاض و دیگر طرف های دخیل در بحران سوریه ارسال می کند مبتنی بر اینکه یک تحول دیپلماتیک در اثرگذار در تراژدی سوریه آغاز شده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10