راز رسیدن مرسی به کاخ ریاست جمهوری

 دیپلماسی ایرانی : خیزش مردم مصر و تحولات سریع آن کشور که به سرنگونی رژیم مبارک انجامید اگرچه جنبشی برضد دیکتاتوری، فساد و وابستگی آن رژیم به آمریکا و صهیونیسم بود و جوانان 6 آوریل آغازگر حرکت وسیع مردمی آن کشور بودند اما دولت آمریکا آگاهانه تلاش نمود تا بر موج احساسات مردمی سوار شده و این جنبش را به نفع خود مصادره کند. از سوی دیگر جمعیت اخوان المسلمین مصر با پیشینه تشکیلاتی 80 ساله و کادرهای ورزیده خود کوشید از فضای انقلابی و حرکت اعتراض آمیز مردمی در جهت اهداف خود، بهره برداری نماید و قدرت را به دست گیرد. اکنون با افشای برخی از اسناد محرمانه، زدوبندهای پشت پرده اخوان با آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای منطقه برای دستیابی به قدرت آشکار گردیده و نقاب از چهره ظاهری برخی از رهبران اخوان المسلمین فرو افتاده است.

به عقیده ناظران آگاه، سرلشگر عمر سلیمان سیاستمدار و رئیس دستگاه اطلاعاتی مصر را می توان جعبه سیاه فعالیت جریان های اسلام گرا در مصر دانست. وی که از سال 1993 به سمت رئیس سازمان اطلاعات مصر منصوب شد برای معالجه بیماری خود به آمریکا سفر نمود و در ژوئیه 2012 به طرز اسرار آمیزی در بیمارستان کلیولند آمریکا جان سپرد. برخی از تحلیگران معتقدند که وی توسط عوامل سیاه کشته شد تا اسرار پشت پرده سرنگونی رژیم مبارک و روی کار آمدن اخوان المسلمین محفوظ بماند غافل از آنکه اکنون چندین جعبه سیاه در دستگاه اطلاعات مصر رمزگشایی شده واسرار آن فاش گردیده است.

براساس اطلاعات موجود، ژنرال عمرسلیمان در فوریه سال 2010 به اسناد و مدارکی دست یافت که نشان می داد 2 نفر از عوامل سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا "سیا" با تعدادی از رهبران اخوان المسلمین به مدت 3 روز در آنکارا مذاکره کرده اند و در بخشی از این مذاکرات عناصر اطلاعاتی ترکیه و قطر نیز شرکت داشته و در یکی از جلسات معاون رئیس جمهور ترکیه نیز حضور یافته است. در این دیدارها عوامل سیا درخواست کرده اند که اخوان المسلمین کلیه عوامل نفوذی خود در ارتش مصر را معرفی کند تا ارزیابی روشن تری از میزان نفوذ اخوان به دست آورند ولی رهبران اخوان المسلمین از این امر امتناع ورزیده اند. همچنین مشخص گردید که در این مذاکرات دولت قطر تعهد نموده است مبلغ 3 میلیارد دلار به منظور سرنگونی رژیم مبارک در اختیار اخوا ن المسلمین قرار دهد. عمرسلیمان کلیه مدارک مزبور را در اختیار حسنی مبارک رئیس جمهور مخلوع مصر قرار داد و پیشنهاد نمود که به رهبران اخوان المسلمین فرصت داده شود تا در صحنه سیاسی حضور یابند و سپس اسناد روابط آنان با سیا را افشا نمایندویا اطلاعات خود را به دستگاه های امنیتی منتقل و عناصر مهم اخوان المسلمین را دستگیر و محاکمه نمایند ولی مبارک هیچ یک از این پیشنهادات را نپذیرفت به این بهانه که بعداً خواهند گفت مصر علیه دولتهای دوست خود یعنی آمریکا، قطر و ترکیه جاسوسی کرده و ممکن است آمریکائیها به هرکاری دست بزنند. لذا سازمان اطلاعات مصر، تحرکات اخوان المسلمین و ملاقات های عناصر اخوان با اسرائیل در اروپا را تحت نظر قرار داد. در نیمه سال 2010، مجموعاً 8 ملاقات بین نمایندگان اخوان المسلمین و عوامل اسرائیل صورت گرفت و موساد طی گزارشی به نخست وزیر آن کشور اعلام کرد که از انعقاد هرگونه قرارداد تجاری با مصر اجتناب نماید زیرا مبارک قطعاً قبل از پایان سال 2011 سقوط خواهد کرد. در حالیکه دستگاه های اطلاعاتی آمریکا معتقد بودند که رژیم مبارک می تواند با قربانی کردن احمد عزّ دبیرکل حزب ملی دموکراتیک حاکم و حبیب العادلی وزیر کشور سابق آن رژیم خشم ملت مصر را فرونشاند و با جلب رضایت مردم از این معرکه جان سالم به در برد ولی موساد اعتقاد داشت که مبارک این اندازه ذکاوت ندارد که به این کار دست بزند.

به دنبال مذاکرات فشرده بین سیا و اخوان المسلمین با حضور عناصری از موساد توافق گردید که در صورت قدرت یافتن اخوان، امنیت اسرائیل و صدور گاز مصر به آن کشور تضمین شود. از سوی دیگر آمریکا کشورهای عرب حوزه خلیج فارس را ترغیب خواهد کرد که تسهیلات مالی در اختیار رژیم جدید قرار دهند. عجیب ترین شرط آمریکا این بود که اخوان المسلمین هیچکس را برای ریاست جمهوری نامزد نکند زیرا سالهای سختی پیش رو است و اجازه دهند فرد دیگری کشور را اداره کند تا پس از هموار شدن راه، اخوان المسلمین به صحنه بیایند. به این ترتیب اخوان محبوبیت بیشتری پیدا خواهند کرد. رهبران اخوان با این شرط هم موافقت کردند و لذا پس از سرنگونی رژیم مبارک، آنان عبدالمنعم ابوالفتوح را که اصرار برکاندیداتوری خود داشت کنار گذاشتند. البته عبدالمنعم از این توافق بی اطلاع بود.

هنگامی که رهبران اخوان دریافتند یکی از نظامیان از طرف ارتش برای تصدی پست ریاست جمهوری آماده می شود شروع به مکاتبه با دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی کردند و دیدارهای مکرری بین طرفین صورت گرفت. آنان تهدید کردند که اگر نظامیان وارد صحنه شوند آنان به روش خود عمل خواهند کرد و این بدان معنا بود که شورش به راه خواهند انداخت. لذا خیرت الشاطرمعون مرشد کل اخوان درخواست برگزاری فوری جلسه مکتب ارشاد را نمود و در این جلسه پیشنهاد شد که این توافق را نادیده بگیرند و اخوان المسلمین خود کاندیداتوری مستقلی را معرفی کند . این پیشنهاد با مخالفت برخی از عناصر مکتب ارشاد روبرو شد. برخی از اعضاء طرفدار نامزدی ابوالفتوح بودند و برخی دیگر معتقد بودند هرکس رئیس جمهور شود ضرورتاً باید با اخوان همکاری کند و نیازی به معرفی نامزدی از سوی اخوان برای ریاست جمهوری نیست .لذا این جلسه بدون نتیجه پایان یافت.

هنگامی که ژنرال عمرسلیمان تصمیم گرفت خود را نامزد ریاست جمهوری کند، اخوان المسلمین نیز خیرت الشاطر را به عنوان کاندیدای خود معرفی نمود و این امر موجب خشم آمریکا و اسرائیل گردید. سفیر آمریکا در قاهره عدم رضایت کشور متبوع خود را از خیرت الشاطر اعلام نمود لذا رهبران اخوان، نام های دیگری را مطرح کردند از جمله ابوالفتوح، سعید الکتاتنی و عصام العریان که هیچیک مورد قبول آمریکائیها قرار نگرفت. نکته قابل توجه اینکه سفیر امریکا نام محمد مرسی را مطرح نمود که بسیاری از کادرهای جوان اخوان المسلمین دچار حیرت شدند.

وی در تماس تلفنی با مرشد اخوان اعلام کرد که خیرت الشاطر از کاندیداتوری انصراف داده است! و عصر آن روز موضوع غیرقانونی بودن نامزدی خیرت الشاطر مطرح گردید! خیرت الشاطر فکر می کرد نظامی ها به دنبال طرد وی بوده اند در حالیکه این سفارت آمریکا بود که مستقیماً وارد جریان شده بود.

خیرت الشاطر و محمد مرسی از گذشته با یکدیگر اختلاف شدید داشتند. مرسی، شاطر را یک تاجر می دانست نه یک سیاستمدار وخیرت الشاطر نیز به محمد مرسی به دیده شک می نگریست، زیرا محمد مرسی پیش از سفر به آمریکا رابطه ای با اخوان المسلمین نداشت و تنها با یک مرکز اسلامی در آمریکا مرتبط بود که مصطفی مشهور مرشد سابق اخوان در سال 1981 از آن بازدید کرده بود. پس از بازگشت محمد مرسی به مصر، وی به صورت غیر متعارف در داخل تشکیلات اخوان المسلمین رشد کرد بطوریکه در سال 2000 رئیس فراکسیون پارلمانی اخوان در مجلس گردید و شاطر این امر را بسیار مشکوک می دانست. از سوی دیگر او تنها استاد دانشگاه عضو اخوان المسلمین بود که دستگیر نشده بود. شاطر همواره پس از دستگیری تعدادی از عناصر اخوان، از محمد مرسی میپرسید که چرا در جلسات اخوان شرکت نمی کند؟ پس از تظاهرات میلیشیای اخوان المسلمین در دانشگاه الازهر قاهره که منجر به دستگیری تعداد زیادی از رهبران اخوان گردید هیچکس محمد مرسی را متهم ننمود! وی تنها یکبار به مدت 7 ماه بازداشت شد که آنهم گویا به استراحت رفته بود!

به اعتقاد بسیاری از ناظران، آمریکائیها خیرت الشاطر را نپذیرفتند چون بسیار بلندپرواز بود و امکان داشت اوضاع را بهم بریزد. همچنین ابوالفتوح از پایگاه مردمی قوی برخوردار بود و می توانست به سرعت طیف های مختلف جامعه را منسجم کند لذا وی نیز مورد پذیرش قرار نگرفت. اما محمد مرسی شخصیتی بود که نه در میان ملت جایگاهی داشت و نه از کاریزمایی برخوردار بود که بتواند کادرهای اخوان المسلمین و عامه مردم را جذب نماید.

در انتخابات ریاست جمهوری سال 2012 براساس نتایج مرحله دوم انتخابات، احمد شفیق با کسب 7/50 درصد آراء پیروز انتخابات بود. شورای عالی نظامی، اطلاعاتی را در اختیار رسانه های مصر قرار داد که براساس آن، در 15 استان مصر، به نفع محمد مرسی تقلب شده بود و 4 نفر از رهبران اخوان المسلمین نیز متهم به انجام این تقلب بودند. ستاد برگزاری انتخابات نیز با توجه به شکایات طرفداران احمد شفیق چند گزینه را مورد بحث قرار داد از جمله ابطال انتخابات ویا ابطال آراء صندوق هایی که در آن تقلب صورت گرفته بود و نهایتاً اعضاء ستاد با ابطال آراء مشکوک موافقت کردند که در نتیجه احمد شفیق برنده انتخابات می گردید. روز پس از انتخابات خیرت الشاطر معاون مرشد عام اخوان همراه با سعد الکتاتنی رئیس پارلمان منحله مصر با فرماندهان عالی نظامی ملاقات کردند. در این ملاقات به آنان گفته شد در صورتی می توانند محمد مرسی را برنده انتخابات اعلام کنند که اخوان المسلمین بپذیرد وزرای دفاع، کشور و خارجه توسط شورای عالی نظامی تعیین شوند و کلیه مسایل مربوط به امنیت ملی نیز در حوزه نظامی تصمیم گیری شود. نمایندگان اخوان با این پیشنهاد مخالفت و تهدید کردند که در اینصورت مردم را به میدان التحریر خواهند کشاند. همزمان تماس های فشرده ای بین سفارت آمریکا و قاهره و شورای عالی نظامی برقرار و آمریکائیها تأکید کردند که محمد مرسی به عنوان برنده انتخابات اعلام شود.

به این ترتیب در شرایطی که شورای عالی نظامی خود را برای اعلام نتایج انتخابات به نفع احمد شفیق و برخورد با هرگونه اعتراضات خیابانی از سوی طرفداران اخوان المسلمین آماده می کرد ژنرال طنطاوی ستاد برگزاری انتخابات را وادار نمود که محمد مرسی را به عنوان برنده اعلام کند و به این ترتیب پس از یک هفته کشمکش نتایج انتخابات را به نفع اخوان المسلمین تغییر دادند. طنطاوی به معاونان خود گفته بود که احمد شفیق همه چیز را می داند اما محمد مرسی آدم اهل معامله ای است!

پس از اعلام پیروزی محمد مرسی، نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در پیام تبریک خود از محمد مرسی خواست که از قرارداد صلح کمپ دیوید حمایت کند و علاقه خود را به همکاری با مصر و تقویت صلح ابراز نمود همچنانکه شیمون پرز رئیس جمهور اسرائیل نیز در پیام تبریک خود ابراز امیدواری نمود که مصر تحت رهبری "شجاعانه" محمد مرسی با چالش هایی که در راه ملت مصر قرار دارد مقابله کند.

با توجه به توافق پنهان اخوان المسلمین با آمریکا و اسرائیل، علیرغم مخالفت های گذشته اخوان المسلمین با قرارداد کمپ دیوید، محمد مرسی پای بندی خود را به این قرارداد اعلام نمود همچنانکه انتقال گاز مصر به اسرائیل نیز علیرغم انفجارهای مکرر لوله گاز بین دو کشور همچنان ادامه دارد و کمک های مالی کشورهای حوزه خلیج فارس به دولت جدید مصر سرازیر شده و تنها دولت قطر تاکنون 8 میلیارد دلار به صورت تسهیلات و یا تودیع در بانک مرکزی مصر در اختیار آن کشور قرار داده است. لذا ملاحظه می شود با سرنگونی رژیم مبارک، دولت آمریکا انقلاب مردم مصر را به نفع خود مصادره کرده و تحول قابل ملاحظه ای در روابط مصر با ایالات متحده و رژیم صهیونیستی پدید نیامده است. همچنانکه محمد مرسی رئیس جمهور مصر در متن استوارنامه اولین سفیر دولت جدید برای شیمون پرز رئیس دولت اسرائیل وفاداری خود را نسبت به رژیم صهیونیستی ابراز و خود را "دوست وفادار" شیمون پرز نامید!. درخصوص رابطه مصر با دولت خودگردان فلسطین و جنبش حماس نیز انتظار نمیرود تغییری در سیاست آن کشور حاصل شود و تجربه یکساله گذشته نشان داد که علیرغم وابستگی رهبران حماس به جمعیت اخوان المسلمین تغییر چشمگیری در سیاست آن کشور نسبت به حاکمان نوارغزه پدید نیامده و صرفاً تسهیلاتی در رفت و آمد فلسطینی ها از طریق گذرگاه رفح ایجاد شده است. همچنانکه مصر با حاکمیت اخوان المسلمین همچنان نسبت به برقراری رابطه با جمهوری اسلامی ایران از خود تحفظ نشان می دهد و علیرغم سفرهای مکرر وزیرخارجه ایران به آن کشور بهبودی در روابط حاصل نشده است./ 14

انتشار اولیه: یکشنبه 19 خرداد 1392/ باز انتشار: دوشنبه 20 خرداد 1392