قهر قطر با اردن

دیپلماسی ایرانی: قطر سرخوردگی خود را از تحولات منطقه به هر نحوی نشان می دهد. از یک سو علیه اردن به دلیل بی طرف ماندش در پرونده سوریه موضع می گیرد و امیر قطر با پادشاه اردن در واشنگتن قهر می کند و حاضر به دیدار با او نمی شود از سوی دیگر تعهدات خود برای کمک مالی به این کشور در چارچوب توافقات شورای همکاری خلیج فارس بر سر الحاق اردن به این شورا را زیر پا می گذارد. همه این رفتارها به این دلیل است که امریکایی ها اصرار کرده اند که قطر پای خود را از پرونده سوریه کنار بکشد و اوباما به گلایگی رهبران عرب به دخالت های مخربانه آن در امور داخلی شان گوش داده است.  

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، نام کشور قطر در نهادهای رسمی ای که قرار است در چارچوب کمک های شورای همکاری خلیج فارس به اردن کمک مالی کنند تا به این ترتیب این کشور بتواند به عضویت این شورا در آید، نیامده است. اگر چه برخی از افراد نزدیک به شورای همکاری می گویند تاسیس صندوق کمک مالی اعضا به اردن در حقیقت جانشینی برای عضویت این کشور در شورا است.

دیپلمات های اردنی می گویند که طرح انضمام کشورشان به این شورا شکست خورده است و این که می گویند در مقابل این طرح کمک مالی 5 میلیاردی که اردن نیاز شدید به آن احساس می کند را دریافت می کند نیز چندان جای امیدواری ندارد.

کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به وزیر دارایی اسبق اردن سلیمان الحفاظ اطلاع داده بودند که کمک های مالی تنها در چارچوب اصلاحات اقتصادی ای که این شورا برای اردن به عنوان شرایط تعریف می کند، پرداخت خواهد شد. مساله ای که در گذشته سبب شد تا دولت فایز الطراونه مجبور شود تا نرخ برق را افزایش دهد.

عبدالله النسور، نخست وزیر اردن در این باره می گوید: «وقتی با مقام های امریکایی و اتحادیه اروپا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برخورد می کنم همگی آنها از اردن می خواهند که اصلاحات مطلوب را در دستور کار خود قرار دهد تا بتوانند به آن کمک کنند.»

در همین چارچوب گفته می شود 5 میلیارد دلاری که پیش از این پرداخت آن به دولت اردن تصویب شده بود قرار نیست که به خزانه دولت اردن واریز شود بلکه کشورهای شورای همکاری گفته اند که در خلال پروژه هایی که به طور مستقیم برای جامعه اردن سود داشته باشد به عنوان سرمایه اولیه آن پروژه ها هزینه خواهد شد. کشورهایی که وعده داده بودند که به اردن این مبلغ را بپردازند، عربستان، کویت، امارات و قطر هستند که هر کدام تعهد داده بودند که 1.250 میلیارد دلار بپردازند. اما به نظر می رسد در این میان قطر در اعتراض به رفتارها و تلاش برای بی طرفی اردن در پرونده سوریه تعهد خود را زیر پا گذاشته و قصد ندارد که چنین کمکی را به دولت اردن انجام دهد. گفته می شود حتی رایزنی های دیپلمات های عربستانی، اماراتی و کویتی که در این رابطه هیئت هایی را به دوحه فرستاده اند نیز نتیجه ندیده است و آنها اعلام کرده اند که اختلاف های سیاسی در این زمینه وجود دارد.

النسور می گوید که تفاهم برای دریافت 1.250 میلیارد دلار از کویت انجام شده و کار به مرحله اجرا رسیده و کویت قرار است سرمایه لازم برای پروژه هایی را که در این رابطه تعریف شده اند، بدهد. همچنین توافقات لازم با امارات و عربستان نیز حاصل شده است. در این میان فقط قطر باقی مانده که هنوز با آن کاری از پیش نرفته است. یک مقام مسئول در وزارت بودجه و برنامه ریزی اردن می گوید که هیچ نشانه ای که نشان دهد قطر قصد دارد این کمک را انجام دهد، وجود ندارد.

ناظران معتقدند که دوحه در اعطای کمک های مالی به اردن دست اندازی می کند تا این کشور نتواند به جمع کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بپیوندد. اختلاف نظر دوحه و امان بیش از همه بر سر دو پرونده فلسطینی و سوری است که دو طرف دستورالعمل مغایری را دنبال می کنند. حتی به نظر می رسد که اردن از قطری ها ناامید شده است، مقام های اردنی می گویند که برقراری ارتباط با قطر برایشان بیش از پیش سخت شده و عملا می توان گفت ارتباطی میان این دو کشور وجود ندارد. به گفته آنها اختلافات از آن جا شروع شد که دولت اردن دادن تسهیلات ویژه به پناهندگان را متوقف کرد و حتی از طرف امریکایی خواست که تحت تاثیر اظهار نظرهای قطری ها قرار نگیرد و اقدام نظامی ای در سوریه انجام ندهد. النسور می گوید که اردن پناهندگان سوری را به مثابه میهمان پذیرفته است و امریکا 200 میلیون دلار تحت این نام به اردن کمک کرده تا به مسائل پناهندگان سوری رسیدگی شود اما این که چیزی فراتر از آن از ما خواسته شود را نمی توانیم عملی کنیم. قطری ها از طرف اردنی خواسته اند که مرزهای خود با سوریه را نبندد مساله ای که با امتناع دولت اردن مواجه شده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی