آلماتی و ادامه مذاکرات

 دکتر حشمت ا... فلاحت پیشه*

آرمان: درمورد نشست آلماتی قزاقستان باید گفت، عملا طرفین هنوز روی دستورکار مذاکرات توافق ندارند و خطوط قرمز آنها به طور جدی لایه خود را روی مذاکرات حفظ کرده است. موضوع دیگر بحث فضای انتخاباتی در ایران است که طبیعتا طرف های ایران را به دو دسته تقسیم کرده است؛ یک عده معتقدند در چنین فضایی با تشدید تحریم ها و جلوگیری از یک فرآیند مثبت، فضای پیشاانتخاباتی ایران را به عنوان فضای توأم با فشار تبدیل می کنند و فشارهای اقتصادی را بیشتر می کنند و عده دیگر معتقدند که در چنین فضایی حالت پاک شطرنجی شکل بگیرد تا زمانی که در ایران نتیجه انتخابات مشخص شود و 1+5 بداند که طرف مذاکره آنها با ایران کیست. آنچه به بحث انتخابات برمی گردد این است که موضوع مذاکره ایران و 1+5 جزئی از دستورکار دولت نیست. اساس کار این است که طرفین از هم تضمین متقابلی می خواهند که تغییری در برنامه هسته ای ایران شکل نگیرد و ایران هم خواستار این است که به عنوان عضوی از باشگاه هسته ای به رسمیت شناخته شود. در فضای بعد از آن اگر روی این قسمت توافق شکل بگیرد مذاکره در مراحل بعدی دشوار نخواهد بود و جمهوری اسلامی ایران خواهان کاهش جدی تحریم هاست و در طرف مقابل هم 1+5 بر سر کیفیت داشتن و برخورداری ایران از فناوری هسته ای می تواند مذاکره و صحبت کند. بهانه هایی که مطرح شده در مورد اینکه آمریکایی ها اعلام کردند نمی توانند تحریم ها را تعدیل کنند، در میز مذاکره بهانه های قابل قبولی نیست اینکه آمریکایی ها این موضوع را مطرح می کنند که تحریم ها در کنگره شکل گرفته و قانونی است و لذا نیازمند شکل گیری قانون های جدید است، این منطقی نیست حتی اگر این موضوع را هم بپذیریم رئیس جمهور آمریکا از این اختیار برخوردار است که تحریم ها را تا شش ماه به حالت تعلیق درآورد. آنچه فضا را مبهم می کند این است که تحریم ها را به عنوان نقش روی سنگ مطرح کنند و موجودیت تازه و ماهیت مجزایی به تحریم ها دهند و در عمل آن را به بهانه های تازه وصل کنند مثل بهانه های حقوق بشری، بهانه های دموکراسی و بهانه مربوط به صلح خاورمیانه و مواردی از این نوع. به عبارتی تحریم را به جزئی از سرنوشت ایران در رابطه با غرب تبدیل کنند که اگر اینگونه شود، طبیعتاً به مذاکرات نمی توان امیدوار بود. در مذاکرات آلماتی، طرفین سعی می کنند که اصل مذاکره قطع نشود ولی درعین حال در ظاهر با دستان خالی به مذاکره آمده اند یعنی به عبارتی نمی توانند انتظار داشته باشند که طرف مقابل امتیازات لازم را به آنها ارائه دهند. تنها چیزی که می شود انتظار داشت اینکه در آنجا توافق کنند فعلا گفت گوهای کارشناسی ادامه یابد.

* نماینده سابق مجلس