تشدید محکم کاری های نظامی چین

دیپلماسی ایرانی: رزمایش های دریایی مداوم، صدور راکتور اتمی،آزمایش موفقیت آمیز رهیگر ضد موشک، افزایش بودجه نظامی، گسترش همکاری های اقتصادی با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، دوستی تجاری با ایران در روزهای تحریم  و البته رفاقت با  کره شمالی ،دشمن هسته ای قسم خورده آمریکا در منطقه. پرونده فعالیت های نظامی  چین که رنگ و بوی سیاست هم می دهد هر روز در حال قطورتر شدن است. بر اساس برآوردهای بین المللی چین در حال تبدیل شدن به قدرت اول دنیا است. کشوری که در جامه رقابت با آمریکایی ها هم توان نظامی خود را به زور کرده و هم قدرت چانه زنی سیاسی  را با ابزار کمک های اقتصادی در معادلات منطقه ای و فرامنطقه ای بالا برده است. آمریکایی که برای مهار  صعودهای سیاسی و کنترل توان نظامی چین با کشورهای همسایه و هم منطقه این کشور اتحاد استراتژیک بسته اندک اندک به رفاقت با چین بیش از خصومت ورزی نهان با آن می اندیشد. دیپلماسی ایرانی  مباحثی چون قدرت نظامی امروز چین، تاثیر آن بر روابط این کشور با غرب، پتانسیل آمریکایی ها برای مهار نفوذ چین و البته نقش پکن در واسطه گری میان کره شمالی و آمریکا را با جواد منصوری، سفیر سابق ایران در چین در میان گذاشت:

هفته گذشته چینی ها از آزمایش موفقیت آمیز رهگیر ضد موشک خبر دادند. این در حالی است که در سه روز گذشته شاهد رزمایش دریایی این کشور هم بودیم. امروز قدرت نظامی چین در چه حدی است؟

دولت چین به علت وسعت کشورش و اهمیت استراتژیکی که در شرق آسیا دارد، همسایگی آن با بیش از ده کشور و همچنین به دلیل تهدیداتی که از جانب امریکا به طور مستمر دارد، طبیعتا هزینه قابل ملاحظه ای را صرف آمادگی و توسعه نیروهای دفاعی خود می کند. البته بودجه این کشور در مقایسه با بودجه نظامی امریکا بسیار کم است. موضوع دیگر این است که چین بر تسلیحات کاملا مدرن و از سوی دیگر بر نیروی انسانی بیشترین سرمایه گذاری را دارد.
در سال های اخیر بر اساس برآوردهایی که وجود دارد بین ۳ تا ۴ درصد از بودجه دولت صرف نیروهای مسلح شده، در حالیکه این نسبت در امریکا بالای ده درصد است. اما در عین حال این میزان به دلیل حجم نیرویی انسانی و نوآوری ها و ابتکاراتی که در ارتش چین وجود دارد، برای دولت های شرق آسیا بسیار قابل توجه بوده است. دولت امریکا در گذشته سیاست چالش مستمر و جلوگیری از برتری موقعیت چین در منطقه را داشت، اما در دولت جدید اوباما سیاست نزدیکی و همکاری نزدیک با چین نه تنها برای شرق آسیا بلکه به طور کلی در سطح بین المللی جزو سیاست این دولت قرار گرفته است. بنابراین امریکا در مورد قدرت نظامی چین همانند گذشته تبلیغات زیادی نمی کند، اما چین برای آمادگی خود و دفاع از خود در مقابل تهدیدات احتمالی به تقویت نظامی اهتمام می ورزد.

آیا اطلاعاتی از بودجه دقیق نظامی کشور چین وجود دارد؟

به طور معمول هیچ کشوری بودجه نظامی خود را به طور دقیق اعلام نمی کنند. در این کشور به دلیل آنکه تعدادی از کارهای دفاعی و تسلیحاتی در بخش اقتصادی تعریف می شود، تعیین دقیق بودجه دفاعی بسیار دشوار است. اما با این وجود بر اساس آماری که خود آنها اعلام کرده اند، حدود ۳ تا ۴ درصد از بودجه کشور نظامی است، مگر آنکه منابع اطلاعاتی بتوانند به علت دسترسی های ویژه حجم بودجه نظامی دقیق تر معین کنند.

پیش بینی شما از رقابت چین با آمریکا و کشورهای غربی در سالهای آتی چیست؟

تحلیل استراتژیست های امریکایی و اروپایی این است که در طول ده تا پانزده سال آینده، چین تبدیل به قدرت اول دنیا می شود. بنابراین از هم اکنون این آمادگی وجود دارد که بیش از آنکه دو کشور در رابطه با هم چالش را تجربه کنند، جنبه همکاری را بالا برده  و البته که  شراکت راهکار و رویکرد جدید غرب نسبت به چین است. از سوی دیگر با توجه به شرایطی که وجود دارد امریکا مشکلات زیادی هم در داخل و هم در خارج به ویژه در خاورمیانه دارد و به این دلیل بر این باور است که در راه منافع ملی خود به آسیا و به ویژه به شرق آسیا و اقیانوس آرام بیندیشد و از این رو روابط امریکا و چین در سال های آینده دگرگون خواهد شد.

نقش چین در پرونده هسته ای کره شمالی چیست؟ اخیرا شاهد رای مثبت پکن به قطعنامه ای علیه این کشور در شورای امنیت  سازمان ملل بودیم. آیا چین می تواند در دراز مدت نقش واسطه مثبت میان پکن و پیونگ یانگ را بازی کند؟

دولت کره شمالی درخواست کمک های گسترده ای دارد و همچنین تضمینی برای امنیت خود می خواهد. البته تا کنون امریکا حاضر به همکاری با این دولت و تضمین امنیت آن نشده و در ارائه کمک های انسان دوستانه به این کشور تلاشی نکرده است. امریکا در حقیقت همان سیاستی را که در قبال کوبا اعمال می کند، یعنی فشار برای تسلیم شدن را ادامه می دهد و در مقابل کره شمالی هم اعمال می کند. اما کره شمالی تا به امروز انعطافی نشان نداده است، به همین دلیل است که یکی از بزرگ ترین چالش های امریکا در شرق آسیا کره شمالی باقی مانده است. تحلیل من این است که در سال های آینده در تفاهمی مشترک میان امریکا و چین مساله کره شمالی را به شکل متوازن و متعادلی حل خواهند کرد.
در مورد روابط چین و کره شمالی نیز باید گفت که اعمال کره شمالی بیشتر جنبه قدرت نمایی دارد و همچنین تاکید بر این دارد که کمک های گسترده ای باید به کشورش از سوی چین انجام شود. همانطور که می دانید در گذشته نیز که وعده هایی به این کشور داده شد، کره شمالی تا مدتی آزمایش های هسته ای و موشکی خود را متوقف کرد.اما زمانی که امریکایی ها به وعده خود عمل نکردند کره شمالی مجددا آزمایش های خود را از سر گرفت.

باراک اوباما در سال 2012 از تغییر استراتژی آمریکا برای رویکرد مثبت تر به آسیای شرقی خبر داد. پیش بینی شما از این استراتژی جدید و میزان تاثیر آن بر تحولات آسیا چیست؟

بحث مهمی که در اینجا مطرح است مساله روابط جدید امریکا در منطقه است که طبعا به تغییر ژئوپلتیک گسترده ای تبدیل خواهد شد و به احتمال زیاد وضعیت تایوان و حتی وضعیت برخی جزایر استرالیا، اندونزی و یا برخی از کشورهای جنوب شرق آسیا به طور کلی دگرگون خواهد شد. نزدیکی امریکا با میانمار، کامبوج، لائوس و ویتنام به گونه ای خواهد شد که به تدریج این کشورها به متحدان امریکا در منطقه تبدیل خواهند شد که تحول بسیار بزرگی خواهد بود. به این دلیل است که ژئوپلتیک این منطقه درحال دگرگونی است و به نظر می رسد که رسانه های ما و مراکز مطالعات استراتژیک باید بتوانند در این مسیر مطالعات دقیقی داشته و تا حدودی نسبت به آینده پیش بینی هایی داشته باشند و بدانند که ایران در مقابل وضعیت جدید چه رفتاری باید داشته باشد./14