ایران به زودی آنتونوف می سازد

«اکبر قاسمی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در کی‌یف 3 دهه است در عرصه دیپلماسی مشغول به فعالیت است و پیش از این سمت، معاون مدیرکل اداره اطلاعات و مطبوعات وزارت خارجه بوده و قبل از آن در کشورهای شمال آفریقا، خاورمیانه و ... فعالیت کرده است.

وی همچنین مسئول دفتر حافظ منافع ایران در قاهره نیز بوده است.

قاسمی درخصوص حضورش در اوکراین به عنوان سفیر ایران عنوان می‌کند که این کشور ظرفیت بالایی برای کار دارد و به همین خاطر کی‌یف را به بقیه کشورهای پیشنهادی برای خدمت ترجیح داده است.

وی در گفت‌وگویی با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس به تشریح مناسبات کنونی تهران و کی‌یف، انتخابات پارلمانی در اوکراین، همکاری‌های 2 کشور در زمینه تولید هواپیما، دانشجویان ایرانی در اوکراین و ... پرداخت.

قاسمی درباره تأثیر تحریم‌های اتحادیه اروپا بر مناسبات تهران و کی‌یف معتقد است که اوکراین حاضر نیست منافع دوجانبه خود را به رویکردهای یک سویه دیگر کشورها گره بزند و به دنبال کشورهای افراط گرای غربی باشد. 

سفیر ایران همچنین گفت: در طی 16 سال همکاری مشترک موفق به تولید مشترک هواپیمای آنتونوف AN140 شده‌ایم و در حال حاضر این محصول در خطوط هوایی بخش خصوصی داخلی به کار گرفته شده است.

وی افزود: قرار است در آینده نزدیک تولید مشترک آنتونوف 148 با ظرفیت 86 نفر و همچنین آنتونوف 158 با ظرفیت 96 نفر را آغاز کنیم.

مشروح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید.

*2 کارمند سفارت ایران در کی‌یف ناظر بر انتخابات پارلمانی اوکراین

قاسمی در خصوص انتخابات اخیر پارلمانی در اوکراین که 28 اکتبر در این کشور برگزار شد، اظهار داشت: براساس نتایج اعلام شده توسط ستاد انتخابات مرکزی اوکراین، حزب مناطق 185 کرسی، حزب میهن (حزب معارض) 101 کرسی، حزب اودار مربوط به «ویتالی کلیچکو» بوکسور معروف 40 کرسی، حزب آزادی از ناسیونالیست‌های اوکراین 37 کرسی، حزب کمونیست 32 کرسی و افراد مستقل 43 کرسی را به خود اختصاص دادند و بقیه احزاب کوچک که به صورت انفرادی شرکت کرده بودند 72 کرسی را به دست آوردند.

وی افزود: برای اینکه حزب مناطق (حزب حاکم) بتواند اکثریت پارلمان را عهده‌د‌ار شود نیازمند کسب 226 کرسی است که بر اساس پیش‌بینی‌های ناظران سیاسی یا با لیست افراد مستقل یا با حزب کمونیست متحد خواهد شد.

سفیر ایران ادامه داد: براساس ارزیابی‌های ناظران خارجی، حزب مناطق موفق خواهد شد تا اکثریت آرای پارلمان را به دست آورد. برخی از ناظران، دلیل این موفقیت را ناشی از آثار، فعالیت و خدماتی می‌دانند که در دوره یانکوویچ در مقایسه با دوره تیموشنکو در زمینه جاده سازی، ساخت فرودگاه و ... انجام شد و اوکراین توانست در زمینه برگزاری مقدمات بازی‌های 2012 موفق عمل کند.

قاسمی اضافه کرد: علی‌رغم اینکه در عرصه بین‌الملل، تورم و نابسامانی‌های اقتصادی گریبان دیگر کشورها را گرفته بود، ولی مجموعه تیم مدیران یانکوویچ با مدیریتی که اعمال کردند توانستند به طور نسبی نرخ تورم را کنترل کرده و وضعیت اقتصادی این کشور در بحران اقتصاد جهانی را مدیریت کنند.

سفیر ایران در خصوص حضور 2 ناظر از سفارت جمهوری اسلامی ایران در کی‌یف در زمان برگزاری انتخابات نیز گفت: در چارچوب برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته 2 نفر از کارمندان سفارت ایران به عنوان ناظر در زمان رای گیری و همچنین در زمان شمارش آراء به صورت تصادفی در 15 حوزه انتخاباتی حضور داشتند و براساس گزارشات آنها، اجرای انتخابات و شمارش آراء روند مطلوبی داشته و تخلفات سیستماتیک و بارزی مشاهده نشده است.

وی با بیان اینکه ممکن است در برخی از حوزه‌ها پاره‌ای از تخلفات مشاهده شود، یادآور شد: ولی نمی‌توان آن را ملاک برای تسری تخلفات قرار داد و لذا به شکل عام بر این اساس روند رای‌گیری و شمارش آراء طبق معیارهای دموکراتیک صورت گرفته است.

قاسمی در خصوص آرای حزب آزادی که دارای گرایش ضد یهودی است نیز گفت: حزب آزادی با استفاده از تنوع طیف‌های سیاسی در فضای انتخابات پارلمانی و با برخورداری از پایگاه مردمی در انتخابات، توانست آرای قابل توجهی را به دست آورد، البته این حزب بعضاً دارای اعتقادات نژادپرستانه است، ولی به هر حال باید به تحولات داخلی و آرای مردم کشورها احترام گذاشت. ما از همه تحولات برخواسته از اراده مردم حمایت می‌کنیم و برای آن احترام قائلیم و نباید آرای مردم یک کشور را با سیاست‌های دوگانه نگریست و در جایی که این تغییرات با رویکردهای برخی کشورهای دیگر مغایرت دارد، آن را به نحو ناعادلانه سرکوب کرد.

*اوکراین به کدام سو می‌رود؟

وی در خصوص اینکه دولت آینده در اوکراین بیشتر به سمت روسیه جذب خواهد شد و یا اتحادیه اروپا؟ عنوان کرد: تحولات اجتماعی و سیاسی اوکراین از پیچیدگی خاصی برخوردار است و مولفه‌های حاکم در این کشور با در نظر گرفتن چالش‌هایی که در عرصه سیاست خارجی با آن مواجه‌اند، تصمیم می‌گیرند که چگونه عمل کنند. باید منتظر ماند تا ببینیم حزب حاکم کدام یک از رویکردهای سه‌گانه را انتخاب خواهد کرد؛ رویکرد تمایل به سمت روسیه و یا تمایل به سمت اتحادیه اروپا و یا اینکه سیاستی بینابین و مستقل از قطب‌های دوگانه را برمی‌گزیند.

سفیر ایران در اوکراین در خصوص اینکه پس از آغاز به کار پارلمان اوکراین در 17 دسامبر روابط تهران و کی‌یف به کدام سمت خواهد رفت؟ نیز گفت: بر اساس آراء به دست آمده اکثریت این پارلمان در اختیار حزب حاکم که همان حزب مناطق است قرار خواهد گرفت و به نظر می‌رسد در حال حاضر چانه‌ زنی‌هایی بین لیست 43 نفره نمایندگان مستقل و حزب کمونیست با حزب مناطق در جریان است و بر اساس پیش‌بینی‌ها حزب مناطق 226 کرسی را کسب خواهد کرد.

وی با بیان اینکه اوکراین بر پایه روابط با همه کشورهایی که کانون ظرفیت‌های اقتصادی و سیاسی در مناطق مختلف جهان بوده‌اند و با رویکردی عملگرایانه و براساس تامین منافع مشترک، گام‌های روابط خارجی خود را تنظیم خواهد کرد، خاطرنشان کرد: اوکراین همواره روابط مستحکمی با همه کشورها در حوزه‌های آسیا، آمریکای لاتین و اتحادیه اروپا داشته است.

قاسمی با ذکر این نکته که اوکراین رویکرد همگرایی و پیوستن به اتحادیه اروپا را در دستور کار خود حفظ خواهد کرد، اظهار داشت: بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و به ویژه بعد از انقلاب مخملی در سال 2004 روند همگرایی با اتحادیه اروپا فعال‌تر دنبال شده و به طور کلی همه دولت‌های گذشته و فعلی اوکراین در چارچوب خاستگاه اکثریت جامعه به دنبال پیوستن به این اتحادیه بوده و هستند.

وی با یادآوری این نکته که در حال حاضر روند پیوستن به اتحادیه اروپا به دلیل شرایط اقتصادی این اتحادیه و نابسامانی‌های آن کند شده و مستلزم فراهم شدن شرایط و چارچوب‌هایی در این زمینه است، گفت: این شرایط روند مذاکرات اوکراین با اتحادیه اروپا را برای پیوستن به این اتحادیه پیچیده‌تر و دشوار‌تر کرده است.

سفیر ایران در کی‌یف در این زمینه به موضع‌گیری‌های مقامات اتحادیه اروپا و به ویژه کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی این اتحادیه درباره انتخابات اوکراین و انتقاداتی درباره روند اجرای انتخابات اشاره کرد و با بیان اینکه این انتقادات بیشتر ناشی از اغراض سیاسی آنهاست، افزود: اتحادیه اروپا این سیاست را در حال حاضر در قبال اوکراین دنبال می‌کند و در حال حاضر رویکرد روابط خارجی اوکراین بر پایه روابط خارجی مستقل با تمامی کشورها و همچنین با در نظر گرفتن ملاحظات تکنیکی برای پیوستن به اتحادیه اروپا استوار است.

وی با ذکر این نکته که اوکراین موفق شده که پاراف اولیه پیوستن به اتحادیه اروپا را به دست بیاورد، یادآور شد: البته هنوز نتوانسته تایید فرآیند قانونی اتحادیه اروپا و پارلمان‌های کشورهای اتحادیه اروپا را کسب کند و همچنان در این زمینه چشم‌انداز مبهم و متأثر از فراز و نشیب‌های تحولات اروپا است.

قاسمی اضافه کرد: به نظر می‌رسد که حزب حاکم و دولت یانکوویچ استمرار رویکرد‌های سابق در روابط خارجی با تمامی کشورها به ویژه جمهوری اسلامی ایران را همچون 20 سال گذشته دنبال کند.

سفیر ایران در کی‌یف در این زمینه به دیدار وزرای خارجه 2 کشور در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک اشاره کرد و افزود: وزرای خارجه دو کشور توافق کردند که ساختارهای 20 ساله‌ در روابط را به خصوص در عرصه اقتصادی به صورت فعال‌تر دنبال کنند.

وی با اشاره به پنجمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور که هنوز برگزار نشده، گفت: این نشست به دلیل تحولات داخلی اوکراین به تاخیر افتاده و امیدواریم پس از برگزاری پارلمان جدید این نشست برگزار شود.

قاسمی با اشاره به اینکه براساس ظرفیت‌سازی‌هایی که در طول 2 سال گذشته شکل گرفته تراز تجاری دو کشور دو برابر شده است، افزود: امیدواریم با توجه به پتانسیل‌های موجود این تراز به 5 برابر افزایش یابد.

*تحریم‌‌های اتحادیه اروپا و روابط تهران و کی‌یف

وی در پاسخ به این سؤال که همکاری‌های اقتصادی ایران و اوکراین چقدر تحت تأثیر تحریم‌های یکجانبه اتحادیه اروپا قرار گرفته؟ پاسخ داد: در عرصه بین‌الملل 2 طیف کشور وجود دارد یک طیف کشورهایی که عمدتاً اعضای دائم و غربی شورای امنیت هستند که با این تحریم‌ها همگام می‌باشند و در مقابل کشورهایی مستقل و غیر متعهد‌ها که حاضر نیستند با تحریم‌های یک جانبه همگام باشند و اوکراین نیز در این چارچوب قرار می‌گیرد.

قاسمی تصریح کرد: اوکراین حاضر نیست که منافع دوجانبه خود را به رویکردهای یک سویه دیگر کشورها گره بزند و به دنبال کشورهای افراط گرای غربی باشد.

سفیر ایران در پاسخ به این پرسش که اگر منافع دوجانبه با این کشورها به منافع دوجانبه با ایران بچربد، این کشور چه رویکردی را اتخاذ می‌کند؟ گفت: کشورها سعی می‌کنند در مناسبات‌شان توازن ایجاد کنند. اوکراین تلاش می‌کند منافع خود را به منافع گروه‌های سلطه‌گر خارجی گره نزند و نگاه مستقل و متوازن خود را دنبال کند.

*16 سال همکاری در زمینه تولید هواپیما

وی در خصوص همکاری‌های دو کشور با بیان اینکه ما در حوزه‌های کلان از 20 سال پیش تاکنون بیش از یکصد موافقتنامه و یادداشت تفاهم امضاء کرده‌ایم، اظهار داشت: همکاری‌های ما حوزه‌های متنوع و گسترده‌ای را شامل می‌شود از جمله در زمینه فولاد، انرژی، نفت، گاز، نیروگاه، راه‌آهن، کشتی سازی، صنایع هوایی  و ... .

سفیر ایران در کی‌یف به تولید محصول مشترک هواپیمای مدل آنتونوف 140 اشاره کرد و افزود: در طی 16 سال همکاری مشترک توانسته‌ایم محصولات خوبی را با اتکا به استعداد‌های بومی متخصصان ایرانی در کشور تولید کنیم و موفق به تولید مشترک هواپیمای آنتونوف AN140 شده‌ایم و در حال حاضر این محصول در خطوط هوایی بخش خصوصی داخلی به کار گرفته شده و از لحاظ کیفیت در حد مقبول و رو به رشدی است.

وی با بیان اینکه براساس مجوز سازمان هواپیمایی کشوری تعداد صندلی‌های مورد استفاده در این نوع هواپیما از 32 نفر به 52 نفر افزایش یافته، خاطرنشان کرد: بر اساس توافقات حاصله قرار است در آینده نزدیک تولید مشترک آنتونوف 148 با ظرفیت 86 نفر و همچنین آنتونوف 158 با ظرفیت 96 نفر که این دو نوع هواپیما دارای موتورهای توربو می‌باشند را آغاز کنیم.

سفیر ایران اضافه کرد: در حال حاضر مذاکرات در این خصوص به مرحله نهایی رسیده و امیدواریم که تا پایان آذرماه سال جاری زمینه‌های اجرای آن فراهم و بتوانیم محصول مشترک آنتونوف 158 را در قالب تولید مشترک و با استفاده از ظرفیت‌های داخلی کشورمان تولید کنیم.

قاسمی به استفاده از کمپرسورهای اوکراینی برای نیروگاه‌های کشور از جمله نیروگاه شهید منتظری و نیروگاه بیستون کرمانشاه نیز اشاره کرد و افزود: در زمینه ایجاد مخازن ذخیره سازی گاز هم ظرفیت‌های خوبی بین طرفین به وجود آمده است.

*یک هزار و 300 کارشناس اوکراینی در نیروگاه بوشهر

سفیر ایران در کی‌یف به حضور یک هزار و 300 کارشناس اوکراینی در نیروگاه بوشهر اشاره کرد و افزود: ما در زمینه ماشین‌ سازی، کشتی سازی و خطوط لوله همکاری‌ می‌کنیم و میزان تراز تجاری از 600 میلیون دلار در 2 سال گذشته به یک‌ میلیارد و 200 میلیون دلار افزایش یافته است.

وی گفت که جمهوری اسلامی نیز در زمینه پتروشیمی، لوازم بهداشتی و خودرو ... اقدام به صادرات به اوکراین می‌کند.

قاسمی در خصوص تاثیر تحریم بانک مرکزی ایران بر مبادلات تجاری دو کشور با بیان اینکه تجار به خصوص بخش خصوصی، زبان هم را بهتر درک کرده و راهکارهایی را برای همکاری پیدا می‌کنند، یادآور شد: تجارت با علائم سیاسی یک کشور تغییر نمی‌کند و مولفه و زبان تجارت، ویژگی‌های خاص خود را داراست.

*تأیید مدارک 8 دانشگاه از 76 دانشگاه اوکراین

سفیر ایران در کی‌یف درباره تحصیل دانشجویان ایرانی در اوکراین با بیان اینکه تا 5 سال گذشته بیش از 4 هزار دانشجوی ایران در این کشور مشغول به تحصیل بودند، عنوان کرد: در حال حاضر این تعداد به یک هزار و یکصد نفر کاهش یافت که دلیل عمده آن این است که از بین 76 دانشگاه در اوکراین تنها گواهینامه و مدارک 8 دانشگاه در وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران تأیید شده و این دانشگاه‌ها بعضا فاقد استانداردهای کیفی دانشگاه‌های ایران بوده و ما امیدواریم با برگزاری کمیته علمی و دانشگاهی وزارتخانه‌های 2 کشور، این مسئله به صورت تکنیکی حل شود.

وی با بیان اینکه طرف ایرانی پیشنهادات خود را به طرف اوکراینی ارائه کرده، خاطرنشان کرد: منتظریم که کمیته دانشگاهی در این زمینه برگزار شود.

وی به سفر فرهاد رهبر رئیس دانشگاه تهران به دعوت رئیس دانشگاه شفچنکو اوکراین در یک ماه قبل اشاره کرد و افزود: در جلسه رئیس دانشگاه‌ تهران با قائم مقام وزارت علوم اوکراین، رئیس دانشگاه شفچنکو تمایل خود را برای برگزاری کمیته دانشگاهی و علمی بین دو کشور اعلام کرد.

سفیر ایران دلیل دیگر کاهش تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در اوکراین را افزایش ظرفیت‌های مقاطع کارشناسی در دانشگاه‌های ایران عنوان کرد.

وی عمده رشته‌هایی که دانشجویان ایرانی در اوکراین در آن مشغول به تحصیل هستند را دندانپزشکی، پزشکی، فنی و مهندسی و علوم پایه بیان کرد.

*6 هزار ایرانی مقیم اوکراین پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی

سفیر ایران در خصوص تعداد ایرانیان مقیم در اوکراین نیز گفت: بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 میلادی 6 هزار ایرانی در اوکراین اقامت داشتند که در قالب فعالیت‌های تجاری، دانشجویی، صنعتی و اقتصادی وارد این کشور شدند و برخی با ازدواج با اتباع اوکراینی اقامت در اوکراین را برگزیدند.

*9 زندانی ایرانی در زندان‌های اوکراین

قاسمی در خصوص تعداد ایرانیان زندانی در اوکراین با بیان اینکه در حال حاضر 9 نفر هستند، دلیل عمده زندانی‌ شدن آنها را مواد مخدر عنوان کرد و گفت: در رایزنی‌ها با مقامات اوکراین به دنبال کاهش محکومیت آنها و فراهم کردن زمینه بازگشت‌شان در کشور هستیم و طی سال گذشته تعداد 10 نفر از آنها را با فرآیند قضایی آزاد کرده‌ایم که تعداد 20 نفر به 9 نفر تقلیل یافته‌اند.

وی درباره لغو روادید بین دو کشور که پیش از این درباره آن سخن گفته بود نیز اظهار داشت: در حال حاضر در زمینه گذرنامه‌های سیاسی و خدمت لغو روادید، برقرار است ولی در خصوص گذرنامه‌های عادی با توجه به اینکه اوکراین به دنبال پیوستن به اتحادیه اروپا است، این موضوع باید در چارچوب نشست کنسولی بین دو کشور مورد بررسی قرار گیرد.

سفیر ایران در کی‌یف اضافه کرد: قرار است در آینده نشست کمیسیون‌های کنسولی 2 طرف در سطح مدیران کل برگزار و پس از آن در سطح معاونان برپا شود.

وی عنوان کرد که تاکنون 2 نشست کنسولی بین دو کشور برگزار شده است.

* جذابیت ترکیه و مصر برای گردشگران اوکراینی

قاسمی در خصوص سفر گردشگران اوکراینی به ایران با بیان اینکه گردشگران این کشور علاقمند به فرهنگ پارسی و ایرانی هستند، افزود: آنها ایران را جزو 5 ملت تمدن ساز جهان قلمداد می‌کنند و مایلند که این میراث کهن را از نزدیک مشاهده کنند.

سفیر ایران با بیان اینکه ما در ابتدای راه هستیم، عنوان کرد: عوامل متعددی از جمله عدم رقابتی بودن استانداردهای گردشگری در مقایسه با دیگر کشورهای همطراز در منطقه باعث شده که این کشورها از جمله ترکیه و مصر جاذبه بیشتری برای گردشگران اوکراینی داشته باشند.

وی در توضیح بیشتر گفت: به عنوان مثال یک گردشگر اوکراینی برای 5 شب در ترکیه و مصر بین 700 تا 900 دلار هزینه می‌کند و در صورتی که بخواهد به ایران بیاید باید 2 برابر این مبلغ را بپردازد.ما این موضوع را به مقامات مربوطه منعکس کردیم و به دنبال یافتن مکانیسمی برای رقابتی کردن این مسئله هستیم.