تلاویو ناچار به قبول مذاکرات تهران - واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: این روزها بحث وجود تلاش های مخفیانه برای انجام مذاکره مستقیم میان ایران و امریکا در محافل مختلف رسانه ای بسیار زده می شود. اگر چه حمله اسرائیل به نوار غزه باعث شد تا بسیاری از رسانه های جهان دیگر چندان بر روی این موضوع مانور ندهند و در پی کشف کیفیت آن بر نیایند ولی ظواهر امر حاکی از آن است که پشت پرده مذاکراتی میان ایران و امریکا در جریان است که از قضا حملات اسرائیل به غزه مانعی برای ادامه آن به وجود نیاورده است.

به گزارش پایگاه خبری الانباء، در این میان گفته می شود یکی از اهداف حمله اسرائیل به غزه به حاشیه راندن مذاکرات ایران و امریکا است. اما تحلیلگران معتقدند که علی رغم تلاش های اسرائیل برای معلق کردن این مذاکرات یا به تعویق انداختن آن در نهایت تلاویو ناچار خواهد شد که برای حفظ آبرو هم که شده به مذاکرات مستقیم میان امریکا و ایران رضایت دهد چرا که راه دیگری جز این ندارد. امریکا با هر گونه حمله خصمانه علیه ایران بر سر برنامه هسته ای اش مخالف است و اسرائیل نیز نمی تواند به تنهایی دست به این کار بزند. برای همین راهی جز رضایت برای مذاکره میان ایران و امریکا و حل این مساله از راه مذاکره وجود ندارد.

به رغم این که از لحاظ دیپلماتیک دو طرف وجود هر گونه مذاکره ای میان یکدیگر را رد کرده اند اما بسیاری از ناظران بر این اعتقادند که همچنان مذاکرات سری میان دو طرف جریان دارد و اتفاقا بر فضای مذاکره ضوابطی حکم فرما است که مورد توافق هر دو طرف است.

در این میان سوالی که مطرح می شود این است که مسئولیت میانجیگری برای انجام این مذاکرات سری کیست؟ آیا اصولا مذاکره ای در جریان است یا صرفا گفت و گوهای ساده دو جانبه است؟ آیا روسیه و آلمان دو کشوری که از انجام مذاکرات مستقیم میان ایران و امریکا استقبال کردند و حتی خواستار تقویت زمینه ها برای انجام این مذاکرات شدند، نقشی در انجام این مذاکرات دارند؟ در این میان پرونده های مختلف منطقه ای از پرونده امنیت خلیج فارس گرفته تا پرونده سوریه در کجای این مذاکرات قرار دارند؟

هنوز جزئیات بیشتری غیر از آن چه در بالا آمد، از محتوای مذاکرات منتشر نشده است. آن طور که روزنامه نیویورک تایمز به نقل از مسئولان امریکایی نوشته است، امریکا و ایران توافق کرده اند که نخستین دور از مذاکراتشان درباره برنامه هسته ای ایران باشد. گفته شده است که این مذاکرات به طور سری و به دور از جنجال رسانه ها قرار بوده است که بعد از انتخابات ریاست جمهوری امریکا آغاز شود.

نکته ای که در این میان وجود دارد، تظاهر به بی اطلاعای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از انجام این مذاکرات است. وی گفته است که به اعتقاد او بهترین راه برای توقف برنامه هسته ای ایران تشدید تحریم ها و در صورت لزوم استفاده از گزینه نظامی است. اما اوباما، رئیس جمهوری امریکا پس از آن که برای بار دوم به کاخ سفید راه یافت، رسما اعلام کرد که دوران جنگ های خارجی امریکا به پایان رسیده است و دولت وی به هیچ وجه جنگ تازه ای را در خاورمیانه آغاز نخواهد کرد. وی حتی رسما اعلام کرد که تمایل دارد با ایران باب گفت و گوها را باز کند و با تهران بر سر مسائل مختلف به خصوص پرونده هسته ای اش به طور مستقیم مذاکره کند. پس تلاویو نمی تواند توقف داشته باشد که امریکا سیاست دیپلماتیک خود را کنار بگذارد و گزینه نظامی را انتخاب کند. بر سر تشدید تحریم ها نیز باید گفت که تا کنون شدیدترین نوع تحریم ها متوجه ایران شده است. تحریم هایی که تا کنون سابقه نداشته است. تحریم هایی مثل تحریم بانک مرکزی ایران و منع مراودات نفتی از ایران از جمله تحریم های سنگین و بی سابقه ای محسوب می شوند که تا کنون علیه هیچ کشوری اعمال نشده اند. اما مساله این است که، همان طور که آمانو نیز در گزارش اخیرش تاکید کرده است، هیچ کدام از این تحریم ها بر ایران اثر نگذاشته اند. ایران همچنان با قدرت برنامه هسته ای اش را دنبال می کند و حتی به گفته آژانس درصدد توسعه تاسیسات هسته ای زیرزمینی اش در فوردو است.

نتانیاهو مدعی است که ایران همواره از مذاکرات به عنوان وسیله ای برای خرید زمان استفاده کرده و در طول این مدت همواره برنامه هسته ای اش را گسترش داده است.

مساله این است که امریکا هیچ گاه به صراحت پای میز مذاکره با ایران ننشسته است تا به طور جدی درباره برنامه هسته ای اش مذاکره کند. نفس این که گفته می شود امریکا و ایران با یکدیگر مذاکرات سری و جدی ای را آغاز کرده اند و همچنین اوباما به صراحت تاکید می کند که تمایل دارد با ایران باب گفت و گوها را باز کند و به مذاکره بنشیند، نشان از این دارد که امریکا تازه به فکر مذاکره جدی با ایران افتاده و پیش از این چندان توجهی به مذاکره مستقیم با ایران نمی کرده است.

شاید بتوان گفت که نتانیاهو از آن ناحیه این اظهارات را بر زبان رانده است که واشنگتن در حین مذاکرات منافع تلاویو را نیز مد نظر داشته باشد. شاهد این مدعا نیز اظهارات موشی یعلون، معاون نخست وزیر اسرائیل است که در اظهاراتی کاملا متناقض با نخست وزیر گفت که تلاویو هیچ اعتراض و مخالفتی با مذاکرات ایران و امریکا بر سر برنامه هسته ای اش ندارد. وی گفت: «اگر در پی مذاکرات مستقیم ایران و امریکا تغییری در برنامه هسته ای نظامی ایران به وجود آید، ما نخستین کسی خواهیم بود که از آن استقبال می کنیم و هیچ اعتراضی به انجام آن نخواهیم داشت.»

ایران همواره تاکید کرده است که بر خلاف ادعاهای غرب، برنامه هسته ای اش صرفا اهداف صلح آمیز دارد و به هیچ وجه به دنبال دستیابی به سلاح هسته ای نیست.

بنابر این باید گفت که با توجه به واقعیت های موجود اسرائیل چاره ای ندارد جز این که به مذاکرات مستقیم امریکا و ایران تن دهد و بپذیرد که هر گونه مخالفاتی با این کار در نهایت به ضرر خودش تمام خواهد شد حتی اگر نتیجه مذاکرات ایران و امریکا مغایر با آن چیزی باشد که اسرائیل توقع دارد.