آقای بارزانی مردم را دریاب

دیپلماسی ایرانی: مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق طی هفته گذشته تنش‌های بسیاری را در عراق به وجود آورده است. اظهارات تند و تیز علیه مالکی از یک سو و سر دادن شعار استقلال کردستان که این روزها بیش از هر زمانی زمزمه آن را سر داده از سوی دیگر، همگی باعث شده است تا تنش‌های بسیاری در عراق و محیط پیرامونی آن ایجاد شود. در این میان بسیاری از کارشناسان معتقدند که بارزانی به مسائل داخلی اقلیم کردستان چندان توجه نمی‌کند و به کسب جایگاه منطقه‌ای‌اش اکتفا کرده است. مساله‌ای که به اعتقاد آنها از نقاط ضعف او محسوب می‌شود.

روزنامه السفیر، چاپ لبنان در یادداشتی به قلم فاضل حورامی به این موضوع پرداخته و می‌نویسد: در طول سال‌های گذشته مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق به طور گسترده‌ای اهتمام خود را فقط بر اعلام استقلال مترکز کرد و از توجه به اوضاع داخلی کردستان غافل ماند. مساله‌ای که باعث شد جایگاه ملی خود را از دست بدهد.  

در ادامه این یادداشت آمده است: ماه گذشته زانا حمه صالح، قائم مقام سلیمانیه به اتهام اختلاس بیش از نیم میلیارد دلار بازداشت شد که پس از گذشته یک هفته جنازه او در داخل زندان کشف شد. حکومت اقلیم کردستان پافشاری می‌کند که وی خودکشی کرده است در حالی که همسر و خانواده صالح خودکشی او را تکذیب می‌کنند و معتقدند که وی به این دلیل کشته شد که تهدید کرد نام مسئولان رده بالایی که دستشان در فساد مالی آلوده است، افشا می‌کند. شبهاتی که در پی مرگ صالح به وجود آمد باعث شده است تا بی‌اعتمادی به حکومت اقلیم کردستان که غرق در فساد مالی است، روز به روز افزایش یابد. به ویژه که هیچ نهادی برای مبارزه با فساد و کشف ابعاد آن در این اقلیم وجود ندارد تا با عوامل فساد برخورد شود. این مسائل باعث شده است تا «مجموعه بحران‌های بین‌المللی» اخیرا هشدار دهد که فساد گسترده‌ای که در عراق جریان دارد دستاوردهایی که عراق در پی خنثی کردن خشونت به دست آورده و توانسته نقشش را در نهادهای بین‌المللی تقویت کند، از دست بدهد.

حورامی سپس می‌نویسد: از زمان سرنگونی صدام حسین در عراق اقلیم کردستان ثبات بیشتری یافته است، به گونه‌ای که رئیس آن به سرعت به یکی از بازیگران مهم خاورمیانه و غرب تبدیل شده است. این حقیقت زمانی بیشتر خود را نشان داد که بارزانی در سفر به امریکا و دیدار با باراک اوباما، رئیس جمهوری این کشور در ماه مارس گذشته از طریق رئیس جمهوری امریکا اطمینان یافت که روابط تاریخی مهم کردستان با ملت کرد همچنان برای امریکا با اهمیت است. بارزانی همچنین در امریکا آن چنان مورد استقبال ویژه کاخ سفید قرار گرفت که از زمانی که در پایان دهه هفتاد به همراه پدرش که برای درمان بیماری سرطان به واشنگتن رفته بود تا کنون بی‌نظیر بود. همین استقبال از او در ترکیه نیز رخ داد. ترکیه که همواره به دلیل جلوگیری از استقلال طلبی کردها، از قرن بیستم روابط چندان حسنه‌ای با اقلیم کردستان عراق نداشت، چنان از بارزانی استقبال کرد گویی که رئیس یک کشور کاملا مستقل قدم به خاک ترکیه گذاشته است.

وی سپس به کوتاهی‌های بارزانی اشاره می‌کند و می‌نویسد: در سایه موفقیت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بارزانی فراموش کرد که در داخل اقلیم باید دست به اصلاحات بزند. وی ظاهرا حتی از بهار عربی نیز درس نگرفته و به این باور نرسیده است که نباید برای حفظ جایگاه داخلی خود تکیه بر حمایت‌های خارجی داشته باشد. او هنوز درک نکرده که اگر می‌خواهد جایگاه داخلی‌اش تقویت شود باید اصلاحات حقیقی را پیش بگیرد و قانون اساسی عراق را تقویت کند که این هدف بسیار مهم‌تر از تلاش برای رسیدن به استقلال است.

حورامی سپس به سالگرد ترور سردشت عثمان، روزنامه‌نگار کرد می‌پردازد و می‌نویسد: این ماه با سال‌روز ترور سردشت عثمان، روزنامه‌نگار کرد که تلاش می‌کرد ابعاد گسترده فساد مالی مسئولان کرد را افشا کند و به همین دلیل نیز کشته شد، مصادف است. همان تروری که جمعیت حمایت از روزنامه‌نگاران آن را سنبل فرهنگی مجازات کسانی دانست که برای کشف حقیقت از کارهای نامشروع سردمداران فاسد عراق قربانی می‌شوند.

وی سپس می‌نویسد: افراد دستگاه پلیس کردستان بیش از هر زمانی وحشی‌گری خود را نشان داده‌اند. آنها زمانی روحیه خشن خود را نشان دادند که هزاران نفر از مردم کردستان با حمایت از تظاهرات مردمی جهان عرب به خیابان‌ها آمدند ولی با خشونت زاید الوصف پلیس کردستان مواجه شدند. در آن سرکوب دست کم 10 تظاهرکننده که در میان آنها یک کودک 12 ساله نیز بود توسط نیروهای امنیتی کشته شدند. علی برزنجی، استاد دانشگاه سلیمانیه که در محل حادثه حاضر بوده در این باره می‌گوید: «رفتار دستگاه امنیتی و پلیس کردستان با تظاهرکنندگان به اندازه‌ای بد بود که ما را یاد برخورد دستگاه امنیتی و پلیس عراق در زمان صدام حسین در دهه هشتاد انداخت.»

نویسنده این یادداشت در پایان می‌نویسد: البته این بدان معنا نیست که اقلیم کردستان هیچ اصلاحاتی را در دستور کار خود قرار نخواهد داد اما مسعود بارزانی قبل از آن که قدرت را در اقلیم کردستان به دست بگیرد، گفته بود که این منطقه از عراق را به یک قلعه دموکراتیک تکثرگرا تبدیل خواهد کرد. از آن تاریخ نزدیک به 10 سال می‌گذرد و هنوز اتفاقی نیفتاده است. آیا وقت آن نرسیده است که بارزانی به عهدی که داده بود عمل کند و حداقل از تهدید انقلابی که پیش‌بینی می‌شود حداقل منطقه‌ او را در نوردد، خود را نجات دهد؟

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی