سران شورای همکاری برای تشکیل اتحادیه گردهم می‌آیند
ایران، عراق، سوریه و یمن در دستور کار
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی میدل‌ایست آنلاین، یک مسئول عالی‌رتبه در شورای همکاری کشورهای خلیج فارس در این باره گفت: «رهبران کشورهای عربی شورای همکاری در ریاض موضوع اتحاد میان عربستان و بحرین که یکی بزرگ‌ترین کشور شورا و دیگری کوچک‌ترین کشور عضو محسوب می‌شود را مورد بررسی قرار می‌دهند.»
انور عشقی، رئیس مرکز مطالعات استراتژیک در جده در این باره گفت: «موضوع اتحادیه محور اصلی نشست شورای همکاری است که تنها دلیل آن فشارهای بی‌امان متوجه از سوی ایران و خلاء استراتژیکی است که پس از عقب‌نشینی نیروهای امریکایی از عراق حاصل شده است.»
از فوریه 2011 ناآرامی‌های بحرین آغاز شده است. مردم معترض بحرین که به دلیل در اکثریت بودن شیعیان اعتراضاتشان نیز رنگ و بوی شیعی به خود گرفته است، به شدت از سوی خاندان آل خلیفه سرکوب شده که البته در این سرکوب خونین نیروهای نظامی آل سعود عربستان سعودی نیز دخالت مستقیم داشته‌اند. به رغم گذشت نزدیک به 16 ماه از اعتراضات، مردم بحرین هنوز نتوانسته‌اند به کوچک‌ترین خواسته خود در برابر استبداد آل خلیفه برسند. حکومت‌های بحرین و عربستان بدون دلیل و ارائه سند شیعیان معترض را وابسته به ایران می‌دانند و به همین بهانه حتی نیروهای نظامی خود را موسوم به "سپر جزیره" وارد بحرین کرده‌اند که به رغم کاهش حضور تعداد نظامیان، همچنان فضای سیاسی و اجتماعی بحرین را تحت کنترل خود دارند.
بحرین و عربستان امیدوارند که با تشکیل اتحادیه میان عربستان و بحرین اکثریت شیعیان بحرین که بیش از 75 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند از اکثریت بیفتد و با احتساب جمعیت عربستان شمار آنها تا 10 درصد کاهش یابد. در آن صورت جمعیت بحرین و عربستان به روی هم به نزدیک 20 میلیون نفر خواهد رسید.
عشقی در این باره می‌گوید: «اراده سیاسی پایه اصلی تشکیل اتحادیه خلیج فارس است اما نگرانی‌هایی نیز نزد عده‌ای وجود دارد که با تشکیل اتحادیه کشورهای کوچک این مجموعه تحت سلطه کشورهای بزرگ به ویژه عربستان قرار بگیرند.»
نشست سران شورای همکاری خلیج فارس به دعوت ملک عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان در ریاض برگزار می‌شود. وی در 19 دسامبر خواستار گذشت از مرحله همکاری، عنوانی که شورا به روی خود دارد و رسیدن به مرحله اتحادیه شده بود تا بدین ترتیب یک نظام واحد پادشاهی گسترده تشکیل شود.
سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان نیز دو هفته پیش در نشست جوانان شورای همکاری خلیج فارس گفت که هماهنگی و همکاری کشورهای شورای همکاری با یکدیگر کافی نیست و لازم است که به روشی برسیم که بتوانیم بر اساس آن یک اتحادیه مورد قبول همگان تاسیس کنیم.
در این رابطه عشقی می‌گوید: «در این موضوع ما از یک نظمی برخوردار هستیم، ما تجربه واقعا موفقی در منطقه داشته‌ایم یکی از آنها اتحاد میان هفت شیخ نشین امارات بوده که باعث تشکیل امارات متحده عربی در سال 1971 شد.»
شورای همکاری خلیج فارس در سال 1981 از ترس ایران در خلال جنگ ایران و عراق با هدف افزایش حمایت‌های عربی از عراق تاسیس شد. در طول این مدت کشورهای عضو تصمیم‌های متعددی را با الگوبرداری از اتحادیه اروپا برای ایجاد اتحاد گمرک‌های میان یکدیگر و تاسیس یک اتحادیه گمرکی یک‌پارچه و همچنین تشکیل واحد پولی یکسان اتخاذ کرده‌اند که تا کنون در تحقق همگی این اهداف شکست خورده‌اند.
روابط ایران با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس چند سالی است که حسنه نیست، به ویژه در پرونده سوریه، بحرین، عراق و یمن کشورهای عضو به وی‍ه عربستان با ایران اختلاف‌های سنگینی دارند.
رئیس مرکز مطالعات استراتژیک همچنین گفت: «مساله دیگری که قرار است در این نشست مورد بررسی قرار گیرد دعوت ایران از عراق برای تشکیل اتحادیه است که در واکنش به اتحادیه خلیج فارس مطرح شده است. همچنین بحث تشکیل دولت ائتلافی در اسرائیل و تهدیدهای این رژیم برای حمله به ایران نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.»
عبدالخالق عبدالله، استاد علوم سیاسی در دانشگاه امارات در این باره گفت: «آن‌چه کشورهای خلیج فارس در حال کار بر روی آن هستند، مساله اتحادیه است. این اتحادیه می‌تواند به شکل دو جانبه باشد یا این که کشورهای دیگر را نیز به جمع خود بیفزاید اما به نظر من همه کشورهای شورای همکاری برای آن دل‌سوزی نمی‌کنند.»
وی در ادامه افزود: «مسائل سنتی مختلفی مطرح است مثل ایران و روابط متشنج موجود با آن، از این رو پیش‌بینی می‌شود که مواضعی روشن‌تر در برابر جزایر اتخاذ شود. همچنین درباره پرونده‌های مرتبط با ایران مثل سوریه نیز بحث خواهد شد. همچنین نشست یمن نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.»
سلمان شیخ از مرکز بروکینگز در دوحه نیز در این باره گفت: «مذاکرات فعلی بیشتر درباره اتحاد میان بحرین و عربستان خواهد بود و بسیار مهم است که بدانیم این اتحادیه قرار است اقتصادی، سیاسی یا نظامی باشد یا چیزی دیگر.اما می‌خواهم بپرسم که آیا اتحادیه با عربستان می‌تواند مشکلی برای حل بحران بحرین باشد، به خصوص این سوال که وجود دارد که چرا باید نگرانی‌ای که نزد عربستانی‌ها وجود دارد شامل حال دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نیز بشود.»
شیخ تاکید کرد، نتیجه این نشست این خواهد بود که همه خواهند فهمید که عربستان تا چه اندازه به فکر منافع و توسعه سیاست‌هایش در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است، آنها مثلا می‌گویند که اوضاع در یمن بسیار سخت است ولی کسی نیست بپرسد شما در یمن چه کار می‌کنید.
تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی
نظر شما :