آغازی بر پایان مجادله هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی: کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه ابراز امیدواری کرد که مذاکرات آتی در بغداد بین ایران و 6 قدرت جهانی آغازی بر پایان مجادله هسته ای جمهوری اسلامی باشد. مذاکره کننده ارشد اروپا به جزئیات دور بعدی مذاکرات که 40 روز پس از نشست استانبول برگزاری می شود اشاره نکرد اما دو طرف مذاکرات استانبول را مثبت ارزیابی کرده بودند.

اشتون که در کنفرانس خبری در بروکسل سخن می گفت، تصریح کرد که هدف وی دنبال کردن راهی است که آغازی برای پایان مساله هسته ای ایران باشد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد که این رویکرد را با جدیت دنبال می کند. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که طرف ها شاهد آغاز موفقیت باشند.

این در حالی است که در آستانه برگزاری مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در روز دوشنبه، علی اصغر سلطانیه بار دیگر بر حق جمهوری اسلامی در غنی سازی اورانیوم تاکید کرده است.

نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرده که ایران بر مبنای حقوق قانونی خود رفتار می کند و این درحالی است که آمریکا و متحدانش امیدوارند در نشست بغداد نوعی تعلیق غنی سازی در ایران را اعمال کنند.

از سوی دیگر مقامات آژانس نیز در روزهای اخیر بارها بر لزوم دسترسی به سایت نظامی پارچین تاکید کرده اند اما واکنشی از سوی تهران نشان داده نشده است. با این حال یوکیا آمانو؛ مدیر کل آژانس تاکید کرده است که دسترسی به این سایت در زمره اولویت های آژانس در مذاکرات روزهای دوشنبه و سه شنبه با ایران قرار دارد. سایتی که موسسه علوم و امنیت بین الملل در گزارش اخیر خود مدعی شده است که جمهوری اسلامی در حال پاکسازی آن است.

البته وزیر خارجه ایران این گزارش را به باد تمسخر گرفته و رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرده که این موسسه از تجربه کافی برخوردار نیست.

در چنین فضایی، تحلیلگران فضای پیچیده ای را برای مذاکرات قریب الوقوع ایران با آژانس و قدرت های جهانی توصیف می کنند. مذاکره با آژانس پیش از گفت و گو های هسته ای بغداد انجام می شود و به این ترتیب 6 قدرت جهانی مذاکره کننده با ایران فرصت خواهند داشت که رویکرد و رفتار ایران در مذاکره با آژانس را به دقت زیر نظر بگیرند.

آخرین دور مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی بهمن ماه گذشته در تهران برگزار شده بوده و سلطانیه بر این باور است که از سرگیری این مذاکرات نشان دهنده عزم جمهوری اسلامی برای همکاری با آژانس است و ثابت می کند که ادعا ها علیه ایران بی پایه و اساس بوده و فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی صلح آمیز است.

گزارش ها حاکی از آن است که نشست دو روزه وین پشت درهای بسته برگزار می شود. برونو ترتریس، محقق در بنیاد تحقیقات استراتژیک پاریس در گفت و گو با خبرگزاری فرانسه مذاکرات وین را بوته آزمونی برای اهداف و انگیزه های ایران در مساله هسته ای توصیف کرده است.

مارک فیزپاتریک از موسسه مطالعات استراتژیک نیز بر این باور است که قدرت های جهانی می خواهند در نشست وین شاهد نشانه هایی از تغییر موضع ایران و تمایل بیشتر برای مصالحه باشند. با این حال وی تاکید کرده است در صورتی که ایران از همکاری با آژانس به عنوان یک اهرم در آستانه مذاکرات بغداد استفاده کند، آغاز نامطلوبی خواهد بود.

این در حالی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی در آخرین نشست با ایران تصریح کرده بود که همچنان اختلافات عمده ای بر سر تعدیل نگرانی ها بین ایران و آژانس وجود دارد. به خصوص اینکه تهران از صدور مجوز دسترسی به پارچین و مصاحبه با دانشمندان هسته ای در جریان سفر مقامات ایران خودداری کرده بود.

تحلیلگران بر این عقیده اند که نشست روزهای دوشنبه و سه شنبه در وین می تواند نشان دهد که آیا مذاکرات بغداد در سوم خرداد ثمربخش خواهد بود یا خیر. نمایندگان آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین ، روسیه و آلمان، موسوم به گروه 1+5 در نشست بغداد از ایران می خواهند که غنی سازی 20 درصدی را تعلیق کند.

اما دیوید آلبرایت، بازرس سابق آژانس بر این عقیده است که مهمترین اعتماد سازی که ایران می تواند انجام دهد از بین بردن دست کم بخشی از نگرانی های آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص برنامه های هسته ای تسلیحاتی است. وی هشدار داده است در صورتی که ایران برای تعدیل نگرانی ها در خصوص ماهیت نظامی برنامه های نظامی خود اقدام نکند، موضع مذاکرات با گروه 1+5 را نیز به خطر انداخته و احتمال اقدام نظامی را افزایش می دهد.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10