نبیل العربی، منجی اتحادیه عرب

دیپلماسی ایرانی: تا ساعت 10:30 روز یکشنبه به وقت قاهره، همه چیز حاکی از آن بود که دکتر مصطفی الفقی با عبدالرحمن العطیه، نامزد قطر برای ریاست اتحادیه عرب رقابت می‌‌کند. اما ظهر همه شوکه شدند وقتی که شنیدند مصر وزیر امور خارجه خود نبیل العربی را برای دبیر کلی اتحادیه عرب نامزد کرده است. نتیجه نشست بعد از ظهر بیش از همه همگان را شوکه کرد. تقریبا همه بر ریاست نبیل العربی اجماع داشتند، این مسئله باعث شد تا عطیه، نامزد قطر فورا خود را از دایره رقابت کنار بکشد.

الفقی، چهره‌ای مشهور در میان فرهنگی‌ها و سیاستمداران است، اما نقطه ضعف او ریاست کمیسیون امور خارجی مجلس ملی مصر در زمان حسنی مبارک بود که باعث می‌شد ریاست او بر اتحادیه عرب با انتقادهای بسیاری همراه شود، فارغ از این که واقعا اتهام‌ها به او درست یا نادرست هستند و این باعث تضعیف مصر و اتحادیه عرب هم‌زمان می‌شد.

انتخاب چهره‌ای که همه اعضای اتحادیه بر آن توافق داشته باشند توانست مصر را در عرصه دیپلماتیک نجات دهد و مجددا جایگاه این کشور را به عنوان رهبر منطقه عربی بالا ببرد. اتحادیه عرب طی این مدت به زحمت توانسته بود خود را از بسیاری از احتمال‌های تقسیم و چند پارگی نجات دهد و به عنوان مرجعیت مختلف جریان‌های سیاسی مطرح کند. انتخاب العربی برای ریاست اتحادیه عرب بسیاری را مطمئن کرد که این اتحادیه در عصر انقلاب‌های عربی به ویژه انقلاب مصر به سمت افراط و تندروی حرکت نخواهد کرد، چرا که العربی نماینده اعتدال مصر در دوران شعارهای تند و تیز انقلابی است. کسانی که تلاش کردند در قاهره علیه نامزدی العربی رای جمع کنند، در حقیقت توطئه‌ای طراحی کرده بودند تا مصر جایگاه اصلی خود را از دست داده و بدین ترتیب با شکست العربی انقلاب مصر و دستاوردهایش تضعیف شده و در نهایت چهره‌ها و رهبران مطرح و مقبول آن کنار گذاشته شوند.

اهمیت حفظ ریاست اتحادیه عرب برای مصر این است که باعث می‌شود این کشور همچنان یک کشور فعال در منطقه باقی بماند، چرا که این احتمال وجود دارد که با تغییر جامعه عربی و وقوع انقلاب‌های منطقه‌ای انقلابی در اتحادیه عرب نیز حاصل شود. اگر مصر از ریاست اتحادیه عرب کنار می‌کشید، جامعه عربی نیز جایگاه نخست خود را در عرصه بین‌المللی از دست می‌داد.

عمرو موسی، دبیر کل اتحادیه عرب از ریاست اتحادیه عرب کنار رفت، این اتفاقی تازه نیست، اما او همچنان ستاره‌ای درخشان در جامعه مصری خواهد ماند و اکنون این فرصت مناسب و شانس را به دست آورده تا نقشی مهم در جریان‌های سیاسی بازی کند و این احتمال وجود دارد که او رئیس جمهوری آینده مصر شود.

مصر در پنج دهه گذشته نقشی موجه در اتحادیه عرب بازی کرد به غیر از یک مرحله که آن هم کمپ دیوید بود، در آن جا هم ثابت شد که اعراب بدون مصر در اداره اتحادیه عرب شکست خورده‌اند. این بار شاید حتی این اتحادیه عرب باشد که نقش رهبری سیاسی برای جامعه مصر بازی کند. نباید بسیاری از نفرت‌هایی که نزد جامعه مصر وجود دارد در سیاست خارجی مصر جدید بازتاب داشته باشد، البته این بدان معنا نیست که حکومت انقلابی مصر همان سیاست‌های سابق مبارک را دنبال کند و در برابر دشمنانش کوتاه بیاید. اما با توجه به آنچه در دوران کوتاه وزارت امور خارجه عربی که با دوران انقلابی مصر مصادف شده بود، دریافتیم این است که نبیل العربی فردی است صاحب مکتب سیاسی عقلانی نه انتقامی و می‌خواهد به مصالح مصر به طور اساسی و جدی خدمت کند. وی فردی قانون‌مدار، سیاسی و صاحب مکتب عربی معتدل است.

عبدالرحمن راشد / الشرق الاوسط