تلاش امریکا برای سامان‌دهی سیاست‌های مرتبط با ایران

کنگره امریکا تصویب قانون تحریم صادرات بنزین به ایران را یک ماه به عقب انداخته است. کریستوفر داد، رئیس کمیته امور بانکی مجلس سنا و هاوراد برمن، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان با صدور بیانیه مشترکی اعلام کردند، تصویب تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را یک ماه به عقب می‌اندازند تا قطعنامه جدید پیشنهاد شده در شورای امنیت به تصویب برسد.

 

 

امروز تلاش دستگاه سیاست خارجی امریکا در جهت ایجاد "موقعیت جدید" در مساله هسته‌ای ایران است و در این راستای تغییر شرایط گذشته به شرایط مطلوب و معطوف به خود را پیگیری می کند. این موقعیت جدید عمدتا متمرکز بر ایجاد تغییر محاسبه در تهران است و به همین دلیل امریکا سعی می کند تا شدت دیپلماسی و فشار مضاعف را در این عرصه دنبال کند.

 

می‌توان گفت که نگاه دستگاه سیاست خارجی امریکا طی ماه‌های اخیر با شدت عملیاتی جدیدی وارد میدان شده است؛ در این خصوص تهران تلاش داشت با حسن نیت، ایجاد فضا برای تعامل را دنبال کند تا رویکرد مثبت در مسیر هسته‌ای کشور را هر چه بیشتر به اثبات برساند.

 

به نظر می‌رسد این واشنگتن است که در محاسبات خود دچار خطا شده است، در واقع آنها در برابر ماهیت تعاملی که طرف ایرانی از خود نشان داد به این نتیجه رسیده   که صحنه را با دو گام جلوتر اداره کنند. این بیانگر عدم شناخت امریکا از کیفیت تشکیل اراده در جمهوری اسلامی ایران است چراکه در ایران موضوع هسته‌ای طی سال‌های اخیر به عنوان یک ابراز دیده نشده بلکه این موضوع در چارچوب یک رویکرد ارزشی برای استفاده همگانی از انرژی صلح آمیز هسته‌ای است و نخبگان کشور چانه زنی بر قابلیت هسته ای را هرگز نخواهند پذیرفت و اجازه نخواهند داد تا ایران از متن خارج و به حاشیه رانده شود.

 

استفاده از عناصر متعدد برای تحریم ایران امر جدیدی نیست چراکه دستکاه سیاست خارجی امریکا در طول سال‌های پس از انقلاب به طور معمول از مکانیزم تحریم علیه تهران استفاده کرده است ؛ امروز ما شاهدیم که شرایط موجود در کنگره در کنار لابی‌هایی که در کنگره صورت می‌گیرد مساله انزوای ایران را پیگیری می‌کند.

 

در واقع امریکایی‌ها عنصر تحریم را بخشی از سناریوی انزوای ایران می‌دانند در عین حال که ما همزمان شاهد نبردهای مختلف روانی در صحنه‌های مختلف بودیم. دستگاه سیاست خارجی امریکا تلاش دارد همزمان شدت دیپلماسی را با اجماع حداکثری برای پر هزینه کردن سیاست ایران دنبال کند و همزمان یکسری " فشارهای ترکیبی را بر علیه ایران مدیریت " نماید.

 

بخشی از تلاش‌هایی که امروز در چار چوب برنامه ریزی برای آماده سازی قطعنامه جدید علیه ایران صورت می پذیرد نشانگر رویکرد " چند جانبه گرایی راهبردی امریکا " در موضوع ایران است. اصرار امریکا بر تحریم بعد از امضاء قرارداد استارت جدید، اصلاحاتی که در ان پی تی مطرح می شود، موضوعات مطروحه در استراتژی جدید هسته‌ای امریکا و مجموعه اسناد دیگر راهبردی که امریکا تا پایان سال 2010 تنظیم خواهد کرد بیانگر تلاش امریکا برای سامان دهی استراتژی خود در جهان و خصوصا درقبال مساله هسته‌ای ایران  است.

 

در این چارچوب میزان موفقیت آنها با تردید های فرو ملی در امریکا مواجه است در واقع انتظار امریکا برای تاثیرگذاری بر اراده طرف ایرانی به شکلی که تهران سیاست برگشت پذیری و برچیدمانی دست آوردهای علمی و فنی خود در مسیر هسته‌ای را انتخاب کند، اشتباهی کاملا استراتژیک است که تنها به بغرنج شدن شرایط و دور شدن امریکا از قدرت انتخاب و کاهش وزن استراتژیک در چند جانبه گرایی راهبردی منجر خواهد شد.

 

معاد لات و پیامد تفاهم روسیه و امریکا هنوز به انتها نرسیده است و میزان اطمینان به امتداد و پایداری و جایگاه اروپا و چین و قدرت های نوظهور در تعادل جدید جهان مشخص نیست و کماکان شاهد رویش اثر بخشی کشورهای همچون هند ، برزیل ، ترکیه ، ایران و ... هستیم.

لذا امنیتی کردن موضوع ایران و تاکید بر ایجاد جاده ناهموار صرفا دیوار سی سال گذشته را قطور تر و محکم تر خواهد کرد.تحمیل نگاه سلبی به ایران امکان پذیر نیست و ایران همچنان در تاریخ تنیده ، جبر جغرافیا ، تارک تمدن ، فر فرهنگ غیر قابل انکار است.