آمریکا

بازگشت به نقطه صفر؟

برخورد دراماتیک تهران!

آن گونه که پیش بینی می شد اواخر وقت چهارشنبه گذشته شورای حکام آژانس بر مبنای پیش نویس مشترک ایالات متحده و تروئیکای اروپایی رای به صدور قطعنامه علیه ایران دادند. به نظر می رسد برخورد جمهوری اسلامی با قطعنامه مذکور را بتوان برخورد «دراماتیک» نامید. چرا که سطح واکنش های ایران و شدت اقدامات صورت گرفته از سوی تهران به مراتب پررنگ تر از متن قطعنامه شورای حکام است.پیرو این نکته بی شک تبعات این واکنش اگزجره تهران مهمتر از دلایل بروز آن است.

ادامه مطلب

گره کار کجاست؟

برجام در مسلخ تندروها

جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که گره کار در بروز تنش جاری نه در قطع‌نامه‌ای است که چهارشنبه گذشته شورای حکام آژانس صادر کرده، بلکه این قطع‌نامه به مثابه ابزار فشار طرف‌های غربی به تهران برای عقبگرد در مواضع حداکثری آن در مذاکرات وین است.

ادامه مطلب

چرا موتور دوحه و مسقط خاموش نشده است؟

رفتار قطری ها توهین آمیزتر از عربستان است

احدرضایان قیه باشی در گفت وگویی معتقد است که دوحه از هر فرصت، روزنه و همه توش و توان خود استفاده می کند که ایران را کنترل کند؛ خواه از طریق گسترش روابط اقتصادی و تجاری، خواه از مسیر تلاش میانجی گرایانه برای احیای برجام و ...؛ اینجا منافع قطر ایجاب می کند که ایران کنترل شود، همین و بس.

ادامه مطلب

لحن قطعنامه از نفس آن مهمتر است

از وین تا وین

اهمیت قطعنامه احتمالی شورای حکام آژانس علیه پرونده فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران بیش از آنکه به نفس صدور آن وابسته باشد با محتوا، متن، درونمایه و صد البته لحن آن سنجیده می‌شود. کما اینکه علیرغم صدور قطعنامه ۱۹ ژوئن ۲۰۲۰/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ در شورای حکام علیه ایران دور جدید مذاکرات وین با هدف احیای برجام از ۱۳ فرودین سال گذشته آغاز شد. پس صرف صدور قطعنامه نیز به تنهایی اهمیت ویژه‌ای ندارد. آنچه مهم است به متن و لحن قطعنامه باز می گردد.

ادامه مطلب

پرونده ویژه نشست شورای حکام

واشنگتن با صدور قطعنامه به دنبال فشار بر تهران برای آغاز مذاکرات از موضع قوی تر است

علی نوری پور در گفت وگویی تاکید داشت اگر به متن پیش‌نویس مشترک ایالات متحده و سه کشور اروپایی نگاه کنید به نظر می‌رسد که قطعنامه احتمالی شورای حکام بر اساس این پیش نویس قطعنامه ای باشد که خواستار همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص ابعاد مختلف فعالیت های هسته ای است که محوریت آن پاسخ لازم و همکاری پیرامون یافتن ذرات اورانیوم در سه مرکز هسته ای خواهد بود. لذا با وجود آنکه صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس تبعات دیپلماتیک خاص خود را برای جمهوی اسلامی در پی دارد و می‌تواند مذاکرات را با چالش مواجه کند، اما اگر قطعنامه احتمالی بر اساس این پیش‌نویس مشترک صادر شود صرفا ایران را به پاسخگو کردن سوالات آژانس وادار می کند. پس بعید است که تهران بخواهد معادلات را برهم بزند.

ادامه مطلب

اسلام آباد، دهلی نو و پکن از طریق بندر گوادر، تهران را دور زدند

دیوارکشی پاکستان، گسل با ایران یا کنترل مرزها؟!

محسن روحی صفت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شاید دولت آقای رئیسی بخواهد سیاست خارجی منطقه ای و فرامنطقه ای خود و توسعه روابط اقتصادی و تجاری با همسایگان را به برجام گره نزند، اما مطمئن باشید هم همسایگان و هم کل کشورهای منطقه و فرامنطقه برقراری هرگونه رابطه اقتصادی و تجاری با ایران را به آینده برجام گره زده اند. 

ادامه مطلب

شرایط سختی در پیش است

برجام، پادرهوای لفاظی های تهران – واشنگتن

در این بین لفاظی های دیپلماتیک دو طرف طی ۸۳ روزی که از ترک وین می گذرد کمکی به بهبود شرایط نکرده است. انداختن توپ در زمین یگدیگر توسط تهران و واشنگتن عملا تاخیر در احیای برجام، دور شدن فضای حصول توافق و تعمیق گسل را به دنبال دارد؛ بارها گفته شده است فارغ از اینکه کدام طرف مسئول ایجاد چنین شرایطی است بی شک تداوم این وضعیت بیش از آنکه به ضرر غرب و آمریکا باشد، ایران را در مخمصه جدی تری قرار می دهد.

ادامه مطلب

جنگ دیپلماتیک شروع می شود؟

نشست داغ!

انتشار خبر تلاش مشترک اروپایی‌ها و ایالات متحده برای تدوین پیش نویس صدور قطع‌نامه در نشست شورای حکام علیه ایران در دل خود حکایت از شکست سفر باقری کنی به اسلو هم دارد. به هر حال تا همین جای کار هم گسل تهران – واشنگتن به دلایل متعدد برای از سر گیری مذاکرات و احیای برجام پرشدنی نبود، اگر نشست شورای حکام نیز به صدور قطع‌نامه‌ای علیه ایران منجر شود تنش دو طرف عملا وارد نقطه برگشت ناپذیری خواهد شد که می‌تواند آبستن تحقق هر سناریویی باشد. پیرو این نکته به عینه رجعت به دوران ترامپ را شاهد خواهیم بود

ادامه مطلب

گزارش آژانس و تکمیل پازل فشار

باید منتظر صدور قطعنامه علیه ایران بود؟

یوسف مولالیی در گفت وگویی تاکید دارد که تا پیش از بن بست مذاکرات وین، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سعی می‌کرد یک نقش مثبت و سازنده برای حصول هر چه زودتر توافق و احیای برجام داشته باشد. اما بعد از بن بست مذاکرات و شدیدتر شدن اختلافات تهران – واشنگتن شاهد فضایی هستیم که به نظر می‌رسد احتمال شکست مذاکرات قوی تر از موفقیتش است. لذا به نظر من آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با درک چنین فضایی یا از ادامه مذاکرات ناامید شده و سعی کرده است با این دو گزارش خود به جمهوری اسلامی ایران فشار بیاورد تا در خصوص مواضع و خطوط قرمز خود انعطاف نشان دهد یا در یک سناریوی بدبینانه آژانس از اساس با این برداشت که مذاکرات به شکست کامل رسیده است تلاش دارد با این گزارشات زمینه برای صدور قطعنامه علیه ایران در نشست شورای حکام فراهم شود.

ادامه مطلب

اهداف سفر باقری کنی به نروژ چیست؟

بازی تهران با تهدید زرد و قرمز

محسن جلیلوند در گفت وگویی معتقد است: یکی از پارامترهای مهم در تعیین فضای مذاکرات به همین فضای سیاسی - اجتماعی در ایران باز می گردد. اتفاقا به همین دلیل است که دولت بایدن نوعی تعلل و تاخیر در بازگشت به برجام را از همان ابتدای دولتش در دستور کار قرار داده بود و اکنون هم تمایلی به توافق با ایران ندارد. چون می‌دانست تحریم و سیاست فشار حداکثری وضعیت سیاسی - اجتماعی ایران را به یک نقطه بحرانی و شکننده رسانده است. با این به اصطلاح جراحی اقتصادی دولت رئیسی و همچنین حوادث تلخ متروپل آبادان، واشنگتن به دنبال تعلل در مذاکرات است که فضای سیاسی - اجتماعی بیشترین تاثیر خود را بر کاهش توان چانه زنی دیپلماتیک ایران بگذارد. متاسفانه اقدام دولت رئیسی در حذف ارز ترجیحی معادلات را برهم زد.

ادامه مطلب

اقدامات پرهزینه و چالش های پیش رو

تغییر معادلاتی فراتر از شکست برجام!

سیدوحیر کریمی در گفت وگویی تاکید دارد که آن چه که در سایه توقیف نفتکش روسی با محموله نفتی ایران توسط یونان و مصادره آن به دست آمریکا و واکنش متقابل تهران برای توقیف دو نفتکش یونانی در آب های خلیج فارس صورت گرفته است تنها بخشی از تبعات اجتناب ناپذیر تغییر فضای نظم جهانی بعد از جنگ اوکراین است. از این منظر مسئله تحت الشعاع قرار گرفتن یا نگرفتن مذاکرات برجامی، توقیف نفتکش یونانی یا مصادره محموله نفتی ایران توسط آمریکا با فشار واشنگتن به آتن و .... جزو تبعات ثانویه خواهد بود که فضای وقوع حتمی آن پیشتر به دلیل تقابل روسیه و آمریکا شکل گرفته بود. پس اینجا شکست مذاکرات وین معنا ندارد. بلکه آنچه مهم است وزن کشی هر کدام از ابرقدرت ها و بازیگران جهانی است که سعی دارند در این نظم نوین جهانی پساجنگ اوکراین برای خود حوزه نفوذ جدیدی تعریف کنند.  

ادامه مطلب

ایران و تغییر رفتار بایدن

آیا احیای برجام دیگر محلی از اعراب دارد؟

کوروش احمدی در گفت وگویی معتقد است که اگرچه اتفاقات متعددی طی هفته‌های گذشته روی داده که به تصاعد تنش منجر شده است، اما هنوز نسبت به ادامه مذاکرات وین و حصول توافق خوش‌بین هست. چون حداقل طرفین در مواضع رسمی خود خواهان ادامه گفت و گوها برای احیای برجام هستند. اما در عین حال نمی‌توان مسائلی مانند توقیف محموله نفتی ایران توسط آمریکا، توقیف نفتکش های یونانی توسط ایران، تصمیم بایدن برای عدم خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی، اعمال تحریم چهارشنبه گذشته علیه فروش نفت ایران یا اقدامات اسرائیل برای ترور صیادخدایی و دیگر اقدامات علیه امنیت ایران را نادیده گرفت. بی شک این اقدامات با شدت و ضعف روی فضای مذاکرات اثر مخرب دارند، ولی نمی‌توان گفت که قطعاً مذاکرات به شکست رسیده است. چون در گذشته هم علیرغم وجود توقیف نفتکش ها و محموله های نفتی، ترور، جاسوسی، خرابکاری کماکان مذاکرات در دستور کار قرار داشت.

ادامه مطلب

برجام رو به موت

تغییر رفتار واشنگتن و تدوام سوء محاسبه های تهران

رجعت بایدن به سیاست توقیف محموله های نفتی و نیز به صفر رساندن فروش نفت ایران گواه آن است که ایران دیگر دست بازی برای فروش نفت ندارد، هر چند که خنجر از پشت روسیه و ونزوئلا در ارزان فروشی نفتی به مشتریان اصلی ایران بعد از جنگ اوکراین هم معضل مضاعفی بود که تهران در یک منگنه قرار گیرد، آن هم در شرایط که دولت سیزدهم با ابربحران اقتصادی و معیشتی در داخل دست و پنجه نرم می کند و به شدت به درآمدهای نفتی نیاز دارد. حال باید دید با تغییر فضای کنونی سوء محاسبه های تهران هم پایان خواهد یافت یا خیر؟

ادامه مطلب

تهران در چارچوب طرح جایگزین حرکت می کند

توافق هسته‌ای، هشدارهای آمریکا و آرامش ایران

ایران می‌داند عدم دستیابی به توافق هسته‌ای پیامدهای فاجعه‌باری نه تنها برای این کشور بلکه برای جامعه بین المللی دارد. گواه ما اینکه تهران معادله شکست دستیابی به توافق را از راهبرد خود کنار نگذاشته است. به ویژه با هشدارهایی که غرب صادر می‌کند؛ اما در مقابل با وجود هیاهوی جامعه جهانی ایران همچنان به خطوط قرمز خود اصرار دارد و نمی‌پذیرد از اصول و حقوق هسته‌ای خود عقب نشینی کند. این مسئله موضع مذاکراتی ایران را تقویت کرده است.

ادامه مطلب

سایه روشن های از سرگیری مذاکرت وین

باقری کنی و روزه سکوت برجامی!

در فضای گُنگ و مبهم فعلی به واقع نمی توان ارزیابی دقیقی از سرانجام مذاکرات وین داشت. چون به همان میزان که دلایل و شواهد برای احیای برجام وجود دارد می توان به پالس های منفی و تحولات چند روز اخیر پس از ترور هم برای شکست مذاکرات یا حدقل تداوم بن بست کنونی استناد کرد. اینجاست که خلاء روشنگری امیرعبداللیهان و شکست مُهر سکوت باقری کنی بیش از پیش خودنمایی می کند

ادامه مطلب

پوتین با جنگ شکست خورده اش در اوکراین فرصتی تاریخی برای بایدن و آمریکا در خاورمیانه به وجود آورد:

اسرائیلی ها به کاخ سفید امیدوار شده اند؟!

ایجاد یک شبکه متحد در خاورمیانه شامل اعراب و اسرائیل که منافع حیاتی آمریکا را با هزینه محدود حفظ می کرد، یکی از دستاوردهای بزرگ آمریکا در جنگ سرد بود. اشتباهات فاحش قرن بیست و یکم توسط روسای جمهور جمهوری خواه و دموکرات این دستاورد را به خطر انداخت. جنگ آقای پوتین به پرزیدنت بایدن فرصتی تاریخی برای احیای این دستاورد می دهد.

ادامه مطلب

واشنگتن چه درس هایی را می تواند از سرمایه گذاری پکن در فن آوری بیاموزد؟

نوآوری به روش چینی

دیگر دورانش گذشته است که آمریکا بتواند تنها با قطع دسترسی چین، مانع خیزش این کشور شود. اگر آمریکا در سال ۲۰۰۵، پیوندهای فن آورانه اش با چین را قطع می کرد، احتمالا روند نوآوری جهانی را کُند می کرد و نیز توانمندی های خود آمریکا را هم فلج می ساخت اما شاید آسیب بیشتری هم به چین می زد. در آن نقطه، چین فاقد یک اکوسیستم فن آورانه خوداتکا و بومی بود و اگر می خواست چنین اکوسیستمی را به خودی خود ایجاد کند، به زمان بسیار طولانی تری نیاز داشت. امروزه چین، بیشتر اجزا خام یک موفقیت فن آورانه را دارد و قطع بی ضابطه پیوندهای دوجانبه، احتمالا بیفایده و زیانبار است. آمریکا به جای آن باید اقداماتی هدفمند را برای تداوم وابستگی چین به فن آوری خارجی در دستور کار قرار دهد و همزمان به جذب نوآوران چینی و تعامل با آنان ادامه دهد.

ادامه مطلب

احتمال آغاز جنگ جهانی دیگر

پایان خطرناک بازی تازه بایدن در اوکراین؛ بازی بدون پایان

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده و متحدانش در ناتو سیاستشان را از 'کمک به اوکراین برای دفاع در برابر تجاوز روسیه' به 'تضعیف قدرت و نفوذ روسیه' تغییر داده اند. این چرخش می تواند دو نتیجه به همراه داشته باشد: تسلیم روسیه یا مقاومت و تشدید کارزار نظامی اش که ممکن است احتمال گسترش جنگ را به فراتر از اوکراین افزایش دهد. رئیس جمهور ایالات متحده با راهبردش برای تضعیف روسیه چه بسا جنگ اوکراین را به جنگ جهانی دیگری تبدیل کند.

ادامه مطلب

خودبرتری بینی، نقطه کور ناسیونالیسم

برداشتِ کاملا گمراه نخبگان از ملی گرایی

دکترین ملی گرایی، اذعان دارد که هر ملتی، سزاوار حکومت بر خویشتن است و نباید زیر سلطه خارجی باشد. این است که ملت های موجود، از کسانی که به گروه خودشان تعلق ندارند، از جمله از مهاجران و پناهندگان دیگر فرهنگ ها، واهمه دارند و حضور اینگونه افراد، همیشه می تواند یک پیشران نیرومند برای منازعه باشد.

ادامه مطلب

هراس واشنگتن از دادن امتیاز خاص به تهران

بایدن در همان تله ای افتاد که ترامپ برایش گذاشته بود

دولت بایدن، هرگز فرصت و اراده سیاسی لازم برای حل و فصل این مشکل را درک نکرد و این از همان نخستین روز ورود به کاخ سفید آغاز شد که نتوانست هیچ گام – نمادین یا غیرنمادینی - بردارد که نشان دهد از رویکرد فشار حداکثری ترامپ فاصله گرفته است. این بود که رفع بن بست هسته ای، روز به روز دشوارتر شد.

ادامه مطلب

بحران اوکراین هم در کنار افغانستان و یمن، به عوامل رقابت های خلیج فارس اضافه می شود

چرا ریاض دیگر به واشنگتن اعتماد ندارد؟

از سرگیری گفتگوهای امنیتی میان ایران و عربستان سعودی، هلالی را پررنگ می کند که اوکراین را به جنگ یمن و عقب نشینی آمریکا از افغانستان پیوند می زند... زمانبندی این گفتگوها، تاکیدی است بر اینکه وضعیت افغانستان و جنگ های اوکراین و یمن، گزینه های ایران را در قیاس با دیگر بازیگران منطقه ای، کمتر محدود می کند.

ادامه مطلب

کلید حل منازعه دست تهران است

ایران، عربستان سعودی، ترکیه و اسرائیل؛ دورنمای تنش زدایی

چهار قدرت نوظهور منطقه ای- عربستان، ترکیه، ایران و اسرائیل- همگی در جستجوی یارکشی های تازه منطقه ای هستند و همگی در صددند تا به شیوه ای «کمتر تقابلی» با یکدیگر رفتار کنند. این تلاش ها در نتیجه خروج ایالات متحده از خاورمیانه برای تمرکز بر روسیه و چین است.

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب "جمهوری های اساطیری: لحن ملی و ستیز آمریکا - ایران"

چرا آمریکا و ایران از هم متنفرند؟

 آمریکا، صرفنظر از اینکه ایران در عمل چگونه رفتار کند، گروگان این ذهنیت است که حاکمیت ایران دردسرآفرین و غیرقابل اعتماد است و حکومت ایران هم گرفتار این تصور است که آمریکا در پی سرنگونی جمهوری اسلامی است. این الگو، محصول لحن و ادبیات ملی این دو حاکمیت است که ادراک رهبران دو کشور از یکدیگر را شکل داده است.

ادامه مطلب

باج خواهی اردوغان محکوم به شکست است

روسیه مغلوب غرب شد/ حمایت استکهلم از کردها بهانه ای برای مخالفت ترکیه با پیوستن سوئد به ناتو

علی اکبر فرازی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که ترکیه سعی دارد با مخالفت های خود نوعی سیاست  باج خواهانه و کلاشانه در برابر ناتو پیاده کند تا از نفوذش در ناتو برای فشار به سوئد با هدف قطع حمایت سوئد از کردها و یا تحویل برخی از چهره های سیاسی کرد مقیم سوئد به ترکیه سوء استفاده کند.

ادامه مطلب

بن بست برجامی و لحن تهاجمی تل آویو

نیم نگاه اسرائیل به جنگ با ایران؟!

محسن فائضی در گفت وگویی عنوان داشت که به هر حال فضای کنونی یک فضای ایده آل برای اسرائیل است. چون شرایطی شکل گرفته است که عملاً مذاکرات وین برای احیای برجام و لغو تحریم های ایران از دستور کار خارج شده است. اما دوباره طی روزهای اخیر که زمزمه ازسرگیری مجدد مذاکرات وین بعد از سفر انریکه مورا و امیر قطر مطرح شده است به نظر من حمله گسترده اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای و یا نظامی ایران در مرحله‌ای از رزمایش ارابه های آتشین می تواند نوعی ترسیم فضا برای تداوم شرایط کنونی باشد. به این معنی که اسرائیل تلاش می کند کماکان شرایط فعلی برای عدم مذاکرات با ایران در سایه تندتر شدن تنش با جمهوری اسلامی ایران محقق شود.

ادامه مطلب

چرا تهران درس عبرت نمی گیرد؟

آش همان آش، کاسه همان کاسه

فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایران عنوان داشت که سیاست خارجی پرهزینه و بدون سود و فایده در منطقه و جهان، ایران را به نقطه انزوا کشانده است که در نتیجه تنها معدودی از کشورها مانند ونزوئلا، کره‌شمالی، روسیه، چین و سوریه برای جمهوری اسلامی مانده اند. آنها هم سعی می کنند استفاده ابزاری خود را از ایران داشته باشند کما اینکه در خصوص چین و روسیه این رفتار به عینه مشاهده می شود. به همین دلیل ایران چون بازیگر منزوی در جهان است و معدودی از کشورها با وی همکاری می کنند نمی تواند جز وابستگی به روسیه در مذاکرات وین به نحو دیگری عمل کند.

ادامه مطلب

خبرهای خوبی به گوش نمی رسد

چند قدم جلوتر یا درجا زدن؟!

در صورت از سر گیری احتمالی مذاکرات وین ما همچنان شاهد وابستگی تهران به مسکو برای مدیریت گفت وگو ها باشیم که بی شک فضا و بستر لازم را برای کارشکنی روسیه فراهم می کند، خاصه آنکه به واسطه تشدید بحران‌های داخلی به خصوص در حوزه معیشتی و اقتصادی و به تبع آن کاهش وزن دیپلماتیک تهران، میزان سرسپردگی ایران به روسیه در دور جدید مذاکرات پررنگ‌تر از ادوار قبلی خواهد بود. 

ادامه مطلب

آیا به واقع موتور مذاکرات روشن شده است؟!

از امید تهران و اروپا تا دانه پاشی دیپلماتیک اولیانوف و سازناکوک

محمدفرهاد کلینی در گفت وگویی معتقد است که واقعا مشخص نیست که این توییت های اولیانوف موضع گیری شخصی وی است یا انعکاسی از دیدگاه رسمی مسکو در خصوص مذاکرات وین. اما با توجه به آنکه تا به این لحظه شاهد بیانیه رسمی از جانب وزارت امور خارجه روسیه در خصوص دور جدید احتمالی مذاکرات وین نیستیم این امکان وجود دارد که توییت های جمعه گذشته اولیانوف نظرات شخصی وی باشد مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. البته که پالس های رسانه ای الزاما معنای نتیجه گیری نمی دهد.

ادامه مطلب

اوج گیری دعوای داخلی در آمریکا و سخت تر شدن حصول توافق در وین

توافق دولت رئیسی به مراتب شکننده تر از برجام روحانی خواهد بود

محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که چون روسیه ساز خود را می زند، چین به دنبال منافع خود است. آمریکا و اروپا هم بعد از جنگ اوکراین شرایط دیگری را می بینند؛ مسئله سپاه و ... هم برجام را پیچیده تر کرده است. ضمن اینکه به نظر نمی رسد شورای امنیت سازمان ملل هم بتواند قطعنامه محکمی مانند ۲۲۳۱ برای پشتوانه اجرایی کردن برجام جدید صادر کند. پس اگر یک درصد برجامی شکل بگیرد به مراتب ضعیف‌تر از برجام روحانی خواهد بود.

ادامه مطلب

عامل سکون در وین، جنگ اوکراین یا خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی؟

مرگ برجام نزدیک تر از همیشه!

عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که در شرایط کنونی مادامی که جنگ اوکراین و تقابل غرب با محوریت آمریکا و بریتانیا با روسیه ادامه پیدا کند توقف در مذاکرات تداوم خواهد یافت، اما اینکه به یکباره شکست برجام را شاهد باشیم بسیار بعید است.

ادامه مطلب