چگونه یک انتخاب اخلاقی به بداخلاقی کشیده شد؟

چند روز از برگزاری باشکوه و پررونق انتخابات ریاست جمهوری می گذرد اما فضای حاکم بر کشور شباهتی به آنچه می بایست باشد، ندارد. باور نتیجه حاصل شده و تصور بروز تخلف در انتخابات بر بسیاری از مردم گران آمده و این ناباوری و اعتراض را با بوق ممتد اتومبیل ها، شعارها، تجمع ها و گاه بروز خشونت هایی عیان می کنند.

نامزدهایی که در این انتخابات نامشان در مرتبه های پایین تر از محمود احمدی نژاد قید شده است، همچنان معترض هستند و به انحای مختلف مشروعیت و سلامت انتخابات را زیرسوال می برند. دامنه اعتراض ها و خشونت ها به شهرهایی غیر از تهران کشیده شده و از خارج از کشور هم خبر می رسد که ایرانیان بسیاری اقدام به شکایت کرده و یا در مقابل سفارتخانه ها تجمع کرده اند.

در این سه روزی که از پایان انتخابات ریاست جمهوری می گذرد، اتفاقات رقت انگیز و تاسف باری در صحنه جامعه رخ داده که یادآوری شان تاسف افزون است. شبکه های تلویزیونی غربی و سایت ها و خبرگزاری های داخلی و خارجی اخباری از روزهای مابعد انتخابات ایران مخابره کرده اند که نحوه اجرای انتخابات را سوال برانگیز و شبهه آور توصیف می کنند.

رسانه های خارجی بیش از هر چیز به اوج گیری خشونت های شهری، زد و خورد میان معترضان و حامیان دولت و برپایی حکومت نظامی در پاره ای مناطق توجه نشان داده اند. آنها همچنین پیگیر تحولاتی هستند که قرار است از ناحیه نامزدهای معترض به وجود بیاید و تکلیف صحت یا عدم صحت نتایج انتخابات را معین کند.

بازار شایعات داغ است و هر روز تعداد تازه ای به جرم مشارکت در اخلال گری دستگیر می شوند و به همین میزان دامنه اعتراضات به اشکال مختلف در میان مردم گسترده تر می شود. فیلم هایی که از ضرب و جرح مردم و درگیری میان پلیس و معترضان از شبکه های برون مرزی فارسی و شبکه های معتبر دنیا پخش می شود، تصویری از ایران امروز ارائه می دهند که متاسفانه گویای تنش های بعد از یک انتخابات سیاسی است.

همه پرسی و انتخابات در همه جای دنیا نوعی جشن ملی و عمومی شمرده می شود و سوای تاثیری که در رشد سیاسی و توسعه دموکراسی دارد، موجی از شور و امید و انگیزه را با خود به همراه می آورد. انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران با شور و شوقی مثال زدنی پا گرفت اما فرجامی تراژیک و تاسف بار داشته است. شادی ها و انگیزه های مردم در شب های قبل از 22 خرداد که از رقابت میان نامزدها سرچشمه می گرفت، بعد از برگزاری انتخابات به بی اعتمادی و احساس تحقیر و توهین تبدیل شده است.

جالب اینجاست که وزارت کشور از دادن مجوز به تجمعات خودداری می کند و با این رفتار، واکنش های منفی جامعه را به سمت خشونت و هرج و مرج می کشاند. اگر وزارت کشور به اعطای چند مجوز برای هواداران نامزدها رضایت می داد - و بدهد - بخش عمده ای از حقارت ها و سرخوردگی های کسانی که معتقدند رایشان دزدیده شده است، تخلیه می شد و در قالب حرکتی قانونمند، مقطعی و به دور از هرج و مرج بروز می یافت.

خشم معترضان زمانی شعله ورتر می شود که مشاهده می کنند ابزار اطلاع رسانی جریان های منتقد (اعم از سایت ها و روزنامه ها) و نیز سیستم های اطلاع رسانی تلفن همراه مسدود شده است. چنین رویه ای بدون شک آنها را به برداشت های منفی نگرانه و بدبینانه تری می رساند و فضای خشونت زا را تشدید می کند. زمانی که مجوز برگزاری تجمعی به یک گروه داده می شود، درواقع مسئولیت حفظ آرامش و نظم نیز متوجه آنهاست و به این ترتیب امکان درگیری و اغتشاش به حداقل می رسد.

قطع پیامک های تلفنی از شب قبل از انتخابات، مسدود شدن سایت های منتقد و سپس تغییر یکباره جریان نتایج آرا به نفع رییس دولت نهم، در کنار اتفاقات مربوط به دستگیری ها و حمله به مطبوعات و... همگی در کنار هم پیامی را به ذهن القا می کند که باعث می شود فضای بعد از انتخابات ریاست جمهوری، آنی نباشد که از شروع زمان رای گیری انتظار می رفت. بیشترین میزان مشارکت مردم در این دوره از انتخابات مشاهده شد اما بیشترین تشکیک و اعتراض نیز به همین انتخابات وارد شده است.

حتی اگر مطابق برخی تحلیل ها عرصه سیاسی کشور دگرگون شود و نوعی اقتدارگرایی بلندمدت در کشور پا بگیرد، از این واقعیت نمی توان گذشت که حسی که در میان تحقیرشوندگان جاری شده، احساس نوعی سوءاستفاده و توهین است که ممکن است به پاره ای بداخلاقی ها و هرج و مرج طلبی ها منجر شود.

تشکیک وارد کردن به سلامت انتخابات دهم از سوی مراجعی چون ریاست جمهوری و وزارت خارجه امریکا، وزارت خارجه انگلیس، وزارت خارجه فرانسه و همچنین تجمع ایرانیان مقیم در کشورهای خارجی جلوی سفارتخانه ها به خاطر اعتراض به رای شماری، از دیگر مسائلی است که سیمای دموکراتیک نظام سیاسی ایران را نزد جهانیان لکه دار کرده است.

از سوی دیگر مخابره زد و خوردهای پلیس با مردم، امنیتی شدن فضای شهرها و گسترش اعتراض های مردمی در رسانه های بیگانه باعث شده است تا اخلاق انتخاباتی یا اخلاق سیاسی ایران امروز مخدوش و حتی پوشالی تصویر شود.

ایرانیان معترض به نتیجه انتخابات اخیر، بیش از هر چیز بابت توهینی که به فردیت شان روا داشته شده، معترض اند. قطع پیامک تلفنی و اینترنت و حتی هجوم پلیس ضد شورش به مردم به خودی خود قابل تحمل است ولی برداشتی که از تجمیع این اتفاقات حاصل می شود، نوعی بی اخلاقی، بی نزاکتی و توهین را به اذهان متبادر کرده که واکنشی به همان شکل را در پی داشته است.

متاسفانه انتخابات دهم که با مشارکت حداکثری مردم ایران می رفت به پرشورترین و استثنایی ترین انتخابات تاریخ کشور بدل شود، حوادث و شائبه هایی را ایجاد کرد که تا مدت ها محل بحث و حرف و مثل خواهد بود.