ارزیابی دور چهارم مذاکرات ایران و امریکا: گامی رو به جلو اما اختلافات همچنان عمیق است

دیپلماسی ایرانی: دور چهارم مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ایالات متحده روز یکشنبه (۱۱ مه ۲۰۲۵) در مسقط، عمان، به پایان رسید. این مذاکرات غیرمستقیم، با میانجی‌گری عمان و با حضور استیو ویتکوف، فرستاده ویژه ایالات متحده، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، برگزار شد. یک مقام آمریکایی مذاکرات را «مثبت و سازنده» توصیف کرد و گفت که دو طرف پیشرفت‌هایی در جهت دستیابی به توافق داشته‌اند، اما جزئیات بیشتری ارائه نشد. مذاکرات بیش از سه ساعت به طول انجامید و تمرکز آن بر مسائل فنی، از جمله سطح غنی‌سازی اورانیوم و رفع تحریم‌ها، بود. عمان زمان و مکان دور بعدی مذاکرات را اعلام خواهد کرد.

وزیر امور خارجه عمان، بدر بن حمد البوسعیدی، مذاکرات را «مثبت» توصیف کرد و گفت که هدف آن‌ها ایجاد اعتماد در مورد برنامه هسته‌ای ایران در ازای رفع تحریم‌هاست.

مذاکرات غیرمستقیم بود و طرفین در اتاق‌های جداگانه با میانجی‌گری وزیر امور خارجه عمان، بدر بن حمد البوسعیدی، گفت‌وگو کردند.

باراک راوید، خبرنگار آکسیوس، گزارش داد که دور چهارم مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ایالات متحده پس از بیش از سه ساعت گفت‌وگو در مسقط به پایان رسید. آکسیوس به نقل از منابع آگاه گزارش داد که دو طرف در حال بررسی چارچوبی برای توافق هستند، اما هنوز توافقی برای دور بعدی مذاکرات نهایی نشده است. یک مقام ارشد آمریکایی نتایج این مذاکرات را «دلگرم‌کننده» توصیف کرد، اما تأکید کرد که هنوز اختلافات قابل‌توجهی وجود دارد. آکسیوس همچنین در تحلیل خود نوشت که نتایج «دلگرم‌کننده» مذاکرات نشان‌دهنده تمایل دو طرف برای ادامه دیپلماسی است، اما اختلافات در مورد سطح غنی‌سازی و دامنه رفع تحریم‌ها همچنان مانع اصلی است. این رسانه تأکید کرد که میانجی‌گری عمان به حفظ فضای سازنده کمک کرده است، اما تهدیدات نظامی دونالد ترامپ و تحریم‌های جدید می‌تواند مذاکرات را شکننده کند.

الجزیره به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت که مذاکرات بر مسائل فنی متمرکز بود، اما تنش‌های اخیر، از جمله تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه تجارت نفت ایران، فضای گفت‌وگوها را تحت تأثیر قرار داده است. هنوز مشخص نیست که دور بعدی مذاکرات چه زمانی برگزار خواهد شد. الجزیره تحلیل کرد که مذاکرات روز یکشنبه نشانه‌ای از تعهد دو طرف به دیپلماسی است، اما اختلافات عمیق، به‌ویژه در مورد میزان غنی‌سازی و بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، همچنان پابرجاست. این رسانه به نقش کلیدی عمان اشاره کرد و نوشت که میانجی‌گری البوسعیدی فضای مذاکرات را حرفه‌ای و آرام نگه داشته است. الجزیره معتقد است که مذاکرات در مرحله حساسی قرار دارد و هرگونه اقدام تحریک‌آمیز، مانند تحریم‌های جدید یا تهدیدات نظامی، می‌تواند روند گفت‌وگوها را مختل کند.

نیویورک تایمز نیز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت که مذاکرات «گامی رو به جلو» بود، اما اختلافات عمیقی همچنان باقی است. این روزنامه در تحلیل خود نوشت که مذاکرات روز یکشنبه پیشرفت محدودی داشته، اما اختلافات در مورد اهداف اصلی دو طرف همچنان مانع بزرگی است. ایالات متحده خواستار محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌تر بر برنامه هسته‌ای ایران است، در حالی که ایران بر حفظ حق غنی‌سازی و رفع کامل تحریم‌ها تأکید دارد. این رسانه با بدبینی ابراز عقیده کرده است که بدون انعطاف‌پذیری بیشتر از سوی هر دو طرف، دستیابی به توافق دشوار خواهد بود. این روزنامه همچنین به عدم تجربه تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در مقایسه با تیم ایرانی اشاره کرده است.