تخت روانچی با معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار کرد
ایران و دیپلماسی دو وجهی؛ تنش‌زدایی با اروپا و مذاکرات غیررسمی با آمریکا
مهدی بازرگان، روزنامه نگار
دیپلماسی ایرانی: مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در جریان سفر خود به اتریش با آقای اولاف اسکوگ، معاون جدید مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و جانشین انریکه مورا، دیدار و گفت‌وگو کرد. در این ملاقات، طرفین مجموعه‌ای از موضوعات مورد اهتمام مشترک را مورد بحث و تبادل‌نظر قرار دادند. در صدر این گفت‌وگوها، آخرین تحولات مرتبط با موضوع هسته‌ای، روند رفع تحریم‌ها و چشم‌انداز آینده مذاکرات قرار داشت. دو طرف ضمن ارزیابی فضای کنونی، بر اهمیت حفظ مسیر دیپلماتیک و ضرورت تداوم تعامل سازنده تأکید کردند. همچنین توافق شد که رایزنی‌ها و گفت‌وگوها میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در سطوح مختلف سیاسی و کارشناسی ادامه یابد.
چرا ایران همزمان با آمریکا و اتحادیه اروپا مذاکره می‌کند؟
تحلیل رفتار دیپلماتیک تهران در شرایط کنونی و همزمان با آغاز مذاکرات غیررسمی با مقامات دولت ترامپ در عمان، نشان‌دهنده یک استراتژی چندجانبه و پیچیده در عرصه سیاست خارجی است. ایران به‌وضوح در حال دنبال کردن دو رویکرد همزمان است؛ یکی در راستای کاهش تنش با ایالات متحده و دیگری برای تقویت و گسترش روابط خود با اتحادیه اروپا. در خصوص مذاکره با مقامات آمریکایی، ایران نشان داده است که از طریق عمان، به‌عنوان یک میانجی بی‌طرف، به دنبال فضای گفت‌وگو و تعامل است. مذاکرات غیررسمی در این چارچوب می‌تواند به‌عنوان یک حرکت دیپلماتیک زیرکانه تلقی شود.
ایران با این اقدام به‌دنبال یافتن راه‌هایی برای دستیابی به یک توافق جدید است، اما در عین حال، این گام نیز به‌نوعی برای تحت فشار قرار دادن دولت ترامپ است که به‌ویژه در دوران دوم ریاست‌جمهوری خود مواضع سخت‌تری نسبت به ایران اتخاذ کرده بود. ایران از این طریق می‌تواند همزمان فضایی برای کاهش فشارهای اقتصادی و سیاسی ایجاد کند و همزمان پیام‌هایی به مقامات آمریکایی ارسال کند مبنی بر اینکه همچنان آماده است تا به دیپلماسی بازگردد، مشروط بر اینکه تحریم‌ها رفع شوند و به اصول اصلی برجام احترام گذاشته شود.
در کنار این تلاش‌ها، جمهوری اسلامی ایران به‌طور همزمان در حال دنبال کردن یک سیاست تنش‌زدایی با اتحادیه اروپا است. سفر مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، به اتریش و دیدار وی با اولاف اسکوگ، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، موید آن است که ایران می‌خواهد فضای دیپلماتیک خود را با اروپا به‌ویژه در زمینه‌های هسته‌ای و رفع تحریم‌ها تقویت کند. اتحادیه اروپا از زمان خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام، نقش میانجی را ایفا کرده و ایران با این دیپلماسی دوجانبه قصد دارد به‌طور همزمان با دو جبهه متفاوت درگیری خود، یعنی آمریکا و اروپا، به‌طور مستقل مذاکره کند.
این رویکرد به ایران این امکان را می‌دهد که فضای سیاست خارجی خود را به‌طور جدی کنترل کند. در حالی که ایران می‌تواند از مذاکرات با آمریکا بهره‌برداری کند، از سوی دیگر با اروپایی‌ها در حال مذاکره است تا تضمین‌هایی را در سایر موضوعات بین تهران و قاره سبز دریافت کند. در واقع، ایران به‌دنبال مدیریت همزمان دو فرآیند است؛ فشار از سوی آمریکا را با دیپلماسی هوشمندانه با اروپا متعادل می‌کند. این استراتژی می‌تواند باعث کاهش فشارهای اقتصادی و سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران شود و در عین حال، موقعیت ایران را در عرصه بین‌المللی تقویت کند.
این بازی دیپلماتیک پیچیده نه‌تنها نشانه‌ای از توانایی ایران در مدیریت بحران‌های بین‌المللی است، بلکه به‌نوعی نشان‌دهنده قدرت چانه‌زنی ایران در سطح جهانی نیز می‌باشد. ایران در این روند به‌دنبال ایجاد یک وضعیت است که در آن، از یک سو به‌عنوان یک بازیگر دیپلماتیک مستقل و جدی در مذاکرات هسته‌ای شناخته شود و از سوی دیگر بتواند به‌طور مؤثر به اهداف اقتصادی و سیاسی خود در مواجهه با غرب دست یابد. در نهایت، این رویکرد به جمهوری اسلامی ایران این امکان را می‌دهد که در راستای منافع ملی خود، فضای سیاست خارجی را در شرایطی که با چالش‌های متعدد داخلی و خارجی مواجه است، به‌طور مؤثری کنترل کند./شرق
نظر شما :