آیا در غزه نسل کشی واقع شده است؟

نویسنده: دکتر امیر بی پروا، استاد حقوق بین الملل

دیپلماسی ایرانی: در اکتبر 2023، همزمان با آغاز جنگ غزه، آنچه مسلم بود نقض های قواعد حقوق بین‌الملل بشر دوستانه به صورت آشکار صورت می گرفت، هر چند که رسانه ها در اخبار و گزارش های مستندی که از جنگ در غزه می دادند از عبارت نسل‌کشی استفاده می کردند اما در آن زمان نسل‌کشی در غزه محل تردید بود و از لحاظ حقوقی شبهه های زیادی حول ارتکاب نسل‌کشی در غزه مطرح می شد و کمتر حقوقدان بین المللی بود که از عبارت نسل‌کشی در غزه در ماه‌های اول جنگ استفاده کند. در آن زمان آنچه در غزه اتفاق می افتاد با عنوان جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت مطابقت داشت. در آن زمان هر چند ارتکاب جنایت بین المللی در  غزه توسط ارتش اسراییل محرز بود اما ارتکاب نسل‌کشی محل تردید بود؛ ولی بعد از گذشت بیش از یک سال رویکرد جامعه بین المللی و کارشناسان حقوق بین الملل تغییر یافت و اجماعی در خصوص ارتکاب نسل‌کشی در غزه توسط ارتش اسرائیل شکل گرفت.

با گذشت بیش از یک سال از جنگ در غزه این اتفاق نظر در میان کارشناسان حقوق بین‌الملل شکل گرفت که نسل‌کشی در غزه شکل گرفته است و آنچه اسرائیل در غزه اسرائیل مرتکب شده نسل‌کشی است. به تعبیر اگنس کالامارد، مدیر کل عفو بین‌الملل نسل‌کشی اسرائیل در غزه عملی غیر انسانی و مادون شئون انسانی است.

 ارتکاب نسل‌کشی با نقض کنوانسیون منع نسل‌کشی ثابت می شود و آنچه اسرائیل در غزه مرتکب شد به موجب کنوانسیون منع نسل‌کشی ممنوع و نقض کنوانسیون است.  

در طول ماه‌ها جنگ در غزه اسرائیل به صورت بی وقفه غزه را بمب باران هوایی کرده و در محاصره کامل نگه داشته  و از رسیدن مواد غذایی و کمک های انسان دوستانه به غزه مانع شده، به طوری که غزه با قحطی گسترده مواد غذایی، دارویی و سوخت مواجه شده است.

برای پاسخ به این سؤال که آیا در غزه نسل‌کشی واقع شده است دلایل و استدلال های ذیل را می توان مطرح کرد:

اولا: بمباران بی وقفه غزه باعث جا به جایی اجباری جمعیت، توقف در رسیدن کمک های بشر دوستانه و مانع در رساندن سوخت، مواد غذایی و دارو شده است که این اقدامات اسرائیل با دستور موقت دیوان بین‌الملل دادگستری در دعوا آفریقا جنوبی علیه اسرائیل در ارتباط با نقض کنوانسیون منع نسل‌کشی مغایرت دارد زیرا که اسرائیل خلاف دستور موقت دیوان عمل کرد و از کمک های بشردوستانه به غزه مانع شد که این اقدام اسرائیل با تصمیم دیوان بین‌الملل دادگستری مغایرت دارد.

ثانیا: جنایات اسرائیل در غزه از جهت مقیاس و بزرگی بی سابقه است، تعداد کشته های غیر نظامی حمله اسرائیل به غزه بیش از 42هزار نفر است که از این تعداد 13هزار و300 نفر کودک هستند. تقریبا حدود صد هزار غیر نظامی در حملات اسرائیل مجروح شدند. حملات اسرائیل به تخریب زمین های کشاورزی، اماکن مسکونی، فرهنگی و درمانی به صورت گسترده منجر شد به طوری که نواحی زیادی از غزه غیرقابل سکونت شد.

ثالثا: گرسنگی گسترده، بیماری و سوء تغذیه همه اینها ناشی از اعمال ارتش اسرائیل به صورت مستقیم و غیر مستقیم است که به نسل‌کشی منتهی می شود. شرایط زندگی که توسط اسرائیل در غزه تحمیل شده است به مرگ گسترده منتهی می شود که این موضوع نشان دهنده از بین رفتن بخشی از گروه ملی فلسطینی است که با تعریف کنوانسیون منع نسل‌کشی مطابقات دارد.

رابعا: قصد اسرائیل در ارتکاب نسل‌کشی از اظهارات مقامات رسمی آن و شدت عمل آنان در غزه محرز است، به این شرح که اظهارات مقامات رسمی اسرائیل مبنی بر جابه جایی جمعیت فلسطینی و اقدامات آنان در نابودی گسترده زیرساخت های حیاتی همه موید قصد خاص رژیم اسراییل در ارتکاب نسل‌کشی در غزه است.

با توجه به تعریف نسل‌کشی در کنوانسیون منع نسل‌کشی اعمال اسرائیل با توجه به اظهار نظرهای مقامات رسمی آن و شدت عمل آنها به ازبین رفتن بخش عمده از ملیت فلسطینی و وارد کردن آسیب جدی به ملت فلسطین و زیرساخت های آنان با سوء نیت خاص با عنصر مادی و معنوی نسل‌کشی مطابقت دارد. علاوه بر این تحلیل نظرات کارشناسی کارشناسان مستقل سازمان ملل و همچنین بررسی های حقوقی عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر بر ارتکاب نسل‌کشی در غزه توسط رژیم اسرائیل دلالت و گواهی دارد.