لزوم پرداخت غرامت توسط آمریکا به خانواده کودکان قربانی در پژاک

نویسنده: علی فرهمند، مدیر اجرایی دیدبان حقوق بشر کردستان ایران

دیپلماسی ایرانی: برای دهه‌ها است که کردها در ایران و ترکیه و سوریه و عراق، درگیر مشکلات مزمن و عدیده‌ی داخلی و منطقه‌ای هستند. بخش عمده‌ای از این مشکلات، ناشی از حضور و استعمار کشورهای فرامنطقه‌ای و وابسته به نظام سرمایه‌داری است. سرکوب کردها توسط برخی دولت‌ها در برخی مقاطع زمانی اتفاقا توسط دولت‌هایی انجام شده که بیشترین روابط با قطب‌های قدرت جهانی داشته و دارند. به عبارت دقیق‌تر مشکلات کردها بیش از آنکه داخلی باشد، خارجی و تحمیلی است. این مشکلات، از روابطی ورای روابط تاریخی کردها در منطقه با دولت‌ها و سایر اقوام، به آنها و خاورمیانه تحمیل شده است. از توافقات پس از جنگ جهانی اول و تقسیم مناطق وابسته به عثمانی و دولت‌ملت‌سازی ناقص و جعلی و نقشه‌های مرزیِ ساختگی و تصنعی تا اشغال سوریه توسط آمریکا و استفاده ابزاری از کردها برای نابودی ثروت ملی سوریه- در عین سکوت آمریکا در برابر کشتار کردهای سوریه توسط ترکیه- نشان می‌دهد کردها با چه مشکلات تحمیلی روبرو بودند و هستند.

یکی از مهمترین مشکلات جدی کردها، استفاده از گروه‌های مسلح توسط کشورهای مختلف و تجهیز آنها با اهداف استعماری است. گروه‌های مختلف کُردی در حالی تاسیس شدند که بخش قابل توجهی از آنها، جوشیده از دل قوم کُرد و نیازها و خواسته‌های واقعی آنها نبودند. این گروه‌های دست‌ساز، از دل جامعه کُرد رشد نکردند و اتفاقا معلول نیازها و منافع کشورهای مختلف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای تداوم جنگ‌افروزی بودند. به همین دلیل نیز این گروه‌ها همواره با مشکل مشروعیت و محبوبیت واقعی در جامعه کُرد روبرو بوده و هستند. یکی از این گروه‌ها، گروه تروریستی پژاک به عنوان شاخه ایرانی پ.ک.ک است! این یادداشت، قصد ورود به دلایل تاسیس، بازیگران پنهان در ایجاد و اهداف پ.ک.ک ندارد؛ صرفا قصد دارد بر یک موضوع کلیدی تمرکز کند: «پژاک و روابط پنهان و آشکار آن با آمریکا» یا «چرا آمریکا شریک جنایات پژاک است؟»

پ‌ک‌ک و شاخه ایرانی آن یعنی پژاک در سال‌های اخیر بیشترین ضربات را از لحاظ مادی و معنوی به مردم کُرد در ترکیه و ایران وارد کرده‌اند. اخاذی و ربودن کودکان، وارد کردن آنها به نزاع‌های مسلحانه و تروریستی، و در نهایت به کشتن دادن آنها در کوهستان و چشم‌انتظاری خانواده‌ها، یکی از مهمترین جنایات پژاک است. هیچ گروهی در جهان ادعا نمی‌کند که با هدف حمایت از یک قوم، کودکان آنها را برباید، و اجازه ملاقات ندهد و حتی جنازه آنها را نیز تحویل ندهد. لذا باید گفت ادعای پ.ک.ک در مورد حمایت از کردها، یک دروغ بزرگ است. آنها ادعای حقوق مردم کُرد را دارند، در حالی که خود در منطقه بیشترین جنایات را علیه کردها اعمال کرده‌اند. مهمترین قربانیان پ.ک.ک/ پژاک، حتی به لحاظ آماری نیز کردها در مناطق کردنشین ایران و ترکیه هستند. حتی در ایران نیز اخاذی‌های مالی پژاک سبب شده تا مردم این مناطق شکایات خود را به دولت ایران ارائه داده و درخواست مطالبه و حقوق خود را داشته باشند. کولبری، بیکاری، توسعه‌نیافتگی و… ثمره همین سیاست اخاذی است. پژاک مدعی است برای کردها می‌جنگد؛ اما چند صد کودک کُرد توسط این گروه به عنوان کودک‌سرباز به کار گرفته و کشته شده‌اند و خبری از جنازه آنها نیست.

اما نقش آمریکا در اقدامات پژاک چیست؟ پژاک به عنوان گروهی مسلح در مرزهای غربی و شمالغرب ایران و مستقر در مناطق کوهستانی اقلیم کردستان عراق، چه ارتباطی با آمریکا دارد؟ چرا آمریکا که پ.ک.ک را گروهی تروریستی می‌داند، در برابر جنایات پژاک سکوت کرده و اقدامی انجام نمی‌دهد؟

پژاک به سه دلیل ایجاد شد: راه‌اندازی فعالیت‌های کردی در ایران، ابزاری برای فرار از عنوان تروریستی پ.ک.ک (با ایجاد شاخه‌های متعدد و شبکه‌ای) و حمایت عملی آمریکا از اقدامات مختلف علیه ایران در شرق و غرب ایران. اگرچه پژاک مدعی است متفاوت از پ.ک.ک می‌باشد اما تاریخچه، اهداف و رهبری آن همگی نشان می‌دهد با ما دو سازمان کاملاً مشابه و یکسان مواجه هستیم که پ.ک.ک، نقش برادر بزرگتر را ایفا می‌کند! جالب این که نصف اعضای پژاک، زن هستند که تحت نام شاخه‌ای به اسم اتحادیه زنان شرق کردستان (YJRK) فعال هستند (درست شبیه پ.ک.ک). عثمان اوجالان برادر رهبر زندانی پ.ک.ک یعنی عبدالله اوجالان و از موسسان پژاک می‌گوید «پژاک «روابط خوبی» با آمریکا دارد و آمریکایی‌ها «مقداری کمک نظامی، اقتصادی و پزشکی» به این گروه مسلح ارائه کردند».

بدین ترتیب متوجه شدیم که پ.ک.ک، همان پژاک است و صرفا برای رد گم کردن و ایجاد سازمان‌های جدید در کشورهای مختلف، یک گروه به نام پژاک ایجاد کرده است. از سوی دیگر، پ.ک.ک در لیست گروه‌های تروریستی آمریکا قرار دارد.
  

تصویر فوق، سایت رسمی وزارت امور خارجه آمریکا است که به صراحت پ.ک.ک را گروه تروریستی اعلام کرده است. البته آمریکا نیز به دلایل ملاحظات سیاسی، هم‌اکنون با شاخه‌های پ.ک.ک در سوریه در حال همکاری و غارت نفت سوریه است. البته آمریکا باز هم به دلایل سیاسی، در برابر حمله ترکیه به کردهای سوریه، سکوت کرد و اجازه داده است تا ترکیه هر جنایتی را در حق کردهای سوریه انجام دهد. اما واقعیت حقوقی آن است که پ.ک.ک از نظر آمریکا گروه تروریستی است. سوال مهم این است که چرا آمریکا در مورد ایران با شاخه ایرانی پ.ک.ک یعنی پژاک همکاری دارد؟ چرا در مقابل اقدامات مسلحانه این گروه به طور کامل سکوت کرده و چرا به اذعان برخی منابع غربی، از پژاک هم حمایت کرده است؟

در سلسله مقالاتی که در سال 2006 در نیویورکر منتشر شد، روزنامه‌نگاری به نام سیمور هرش فاش کرد که ایالات متحده و اسرائیل پژاک را آموزش می‌دهند و از آن حمایت مالی و اطلاعاتی می‌کنند تا تهران را تضعیف کنند. اندکی پس از حمله به عراق، دولت جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، برنامه ای مخفی را برای آموزش و تجهیز پژاک با کمک اسرائیل آغاز کرد. هرش گزارش داد: «این گروه به عنوان بخشی از تلاش برای کشف ابزارهای جایگزین برای اعمال فشار بر ایران، حملات مخفیانه فرامرزی به ایران انجام داده است».
 

تصویر مقاله سیمور هرش

به‌عنوان نتیجه‌گیری باید گفت دولت آمریکا و اتباع آن نقش مستقیم در تشکیل، حمایت و تقویت پژاک داشته‌اند. دولت آمریکا با یک سیاست سیستمی در ایجاد و به‌کارگیری گروه‌های تروریستی نقشی موثر داشته است. پژاک هم جزیی از این گروه‌ها است و در هرگونه اقدام قضایی ایران علیه پژاک، آمریکا نیز باید مورد بازخواست حقوقی قرار بگیرد.