همکاری‌های اقتصادی کشورهای اسلامی با اسرائیل رو به رشد است

دیپلماسی ایرانی: علی‌رغم درخواست‌های ایرلند، اسپانیا، بلژیک، اسلوونی و سایر کشورها از اتحادیه اروپا برای بازنگری در روابط تجاری خود با اسرائیل به دلیل تداوم تهاجم علیه فلسطینی‌ها در غزه، داده‌های تجارت خارجی اسرائیل در 9 ماه سال جاری حاکی از رشد تجارت دولت اشغالگر با کشورهای عربی و 14 کشور دیگر عضو سازمان همکاری اسلامی است که این با فراخوان های عمومی برای تحریم محصولات کشورهایی که از اسرائیل حمایت می کنند در تضاد است. البته بسیار مهم‌ است که محصولات اسرائیلی تحریم شوند، زیرا واردات ۱۹ کشوری که در داده‌های اسرائیلی ذکر شده، به ارزش ۲.۳ میلیارد دلار بوده است.

احزاب عمده در ایرلند خواستار ممنوعیت واردات کالاهای تولید شده در شهرک‌های غیرقانونی اسرائیلی شده‌اند. ایرلند یکی از شرکای تجاری اصلی اسرائیل است که در رتبه هشتم این فهرست قرار دارد.

ما هیچ‌گونه فراخوان مشابهی از طرف‌های مصری درباره گسترش تجارت مصر با اسرائیل در طول جنگ غزه و تأمین سبزیجات و میوه‌ها برای جبران تأثیرات بر کشاورزی اسرائیل به دلیل کمبود کارگران نشنیده‌ایم. مصر همچنین به اسرائیل سیمان صادر می‌کند تا کمبود سیمان ترکیه را جبران کند.

دولت آنکارا پس از نتایج انتخابات شهرداری‌ها در ماه مه که در آن سهم رأی حزب حاکم کاهش یافت، صادرات و واردات کالا به و از اسرائیل را متوقف کرد. این به این معنا بود که بین ماه‌های ژوئن تا سپتامبر در داده‌های تجارت خارجی ترکیه برای 9 ماه ابتدای امسال، هیچ صادرات یا وارداتی به یا از اسرائیل وجود نداشت. در نتیجه، ارزش صادرات ترکیه به اسرائیل در این دوره ۶۵ درصد و واردات ۵۵ درصد کاهش یافت. این امر توسط داده‌های اسرائیل در همان 9 ماه تأیید شد که نشان‌دهنده کاهش 32 درصدی ارزش صادرات اسرائیل به ترکیه و کاهش 15 درصدی واردات از ترکیه است. رتبه ترکیه در میان کشورهای هدف صادرات اسرائیل از رتبه دهم در سال گذشته به رتبه هفدهم در 9 ماه گذشته کاهش یافته، و جایگاه ترکیه هم در واردات از اسرائیل از رتبه پنجم در سال گذشته به رتبه سیزدهم سقوط کرده است. جایگاه این کشور در فهرست کلی تجارت اسرائیل از رتبه پنجم در سال گذشته به جایگاه پانزدهم امسال سقوط کرد، در حالی که ترکیه در داده‌های منتشر شده از سوی هر دو طرف به مازاد تجاری دست یافت.

داده‌های تجاری اسرائیل پنج کشور عربی امارات، مصر، اردن، مراکش و بحرین را شامل می‌شد و نشان می‌داد که ارزش تجارت اسرائیل با بحرین 10 برابر، مراکش 53 درصد، مصر 52 درصد و امارات 4 درصد افزایش یافته و ارزش کل تجارت اسرائیل با این پنج کشور به 3.4 میلیارد دلار افزایش یافت که 12 درصد رشد داشته است.

داده‌های اسرائیلی همچنین شامل فعالیت‌های تجاری این کشور با ۱۴ کشور دیگر عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) است که نشان می‌دهد ارزش تجارت با این کشورها، به جز ترکیه، ۱۱ درصد افزایش یافته است. تجارت با آلبانی پنج برابر، ازبکستان ۶۵ درصد، نیجریه ۴۵ درصد، آذربایجان ۳۴ درصد و اندونزی ۲۵ درصد افزایش داشته، در حالی که تجارت با مالزی، کامرون، سنگال، قزاقستان، ترکمنستان، گابن، ساحل عاج و اوگاندا کاهش یافته است.

این وضعیت به کاهش بحران آمار تجارت خارجی اسرائیل کمک کرد. صادرات اسرائیل در 9 ماه ابتدای امسال نسبت به همین دوره در سال گذشته ۶ درصد و واردات آن هم ۵ درصد کاهش داشت و این در حالی است که ارزش تجارت اسرائیل با ۱۹ کشور عربی و اسلامی طی 9 ماه به حدود ۷ میلیارد دلار رسید که ۱۰ درصد از کل تجارت اسرائیل با جهان در آن ماه‌ها را تشکیل می‌دهد و سهم کشورهای عربی و اسلامی در واقع بیشتر از این مقدار است؛ زیرا داده‌های اعلام‌شده شامل تجارت با سایر ۵۷ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی نمی‌شود.

همچنین تفاوت‌های زیادی بین آمار تجاری بر اساس داده‌های اسرائیلی که کمتر است و داده‌های کشورهای عربی که بیشتر است، وجود دارد؛ به‌طوری‌که ارزش تجارت اعلام‌شده از سوی طرف مصری بسیار بالاتر از آنچه بود که داده‌های اسرائیلی برای تجارت بین دو طرف اعلام کرده بودند. درحالی‌که داده‌های منتشر شده از سوی مصری در رابطه‌ با میزان تجارت خارجی تا ژوئیه را پوشش می‌دهد، تجارت با اسرائیل در هفت ماه اول سال جاری به تقریباً به 1.9 میلیارد دلار رسید که این رقم شامل ۱۵۵ میلیون دلار صادرات و بیش از 1.7 میلیارد دلار واردات است.

این موضوع باعث شد تا اسرائیل در رتبه نهم فهرست کشورهای تأمین‌کننده کالا برای مصر قرار گیرد، در حالی که کل تجارت بین دو کشور بر اساس داده‌های اسرائیلی برای همان هفت ماه تنها ۴۳۱ میلیون دلار بود که شامل ۲۴۲ میلیون دلار صادرات به مصر و ۱۸۹ میلیون دلار واردات از آن کشور است. داده‌های سازمان مرکزی آمار عمومی و بسیج مردمی (CAPMAS) در قاهره جزئیات کالاهای مبادله شده بین دو کشور را در آن هفت ماه نشان داد. تلویزیون‌ ۳۰ میلیون دلار؛ سیمان ۲۹ میلیون دلار؛ کودهای شیمیایی ۱۶.۵ میلیون دلار، میوه و سبزیجات ۱۲ میلیون دلار، پودرهای پلی‌اتیلن ۶ میلیون دلار، آب‌پرتقال ۴ میلیون دلار، لباس ۳ میلیون دلار و میله‌های آلومینیومی ۲ میلیون دلار اقلام صادراتی مصر به اسرائیل بودند. همچنین بسته‌بندی کاغذی، شلوار، پنل‌های شیشه‌ای، پوشش‌های کف، گیاهان معطر و تنباکوی قلیان نیز از دیگر اقلام صادراتی بوده‌اند.

واردات مصر از اسرائیل هم طی آن 9 ماه به ۱.۷۲۸ میلیارد دلار رسید که از این مقدار گاز طبیعی ۹۶ درصد را تشکیل می‌دهد و ارزشی معادل ۱.۶۶۴ میلیارد دلار دارد. بقیه شامل ۳۱ میلیون دلار برای سوخت دیزل و ۱۹ میلیون دلار برای پارچه‌ بوده است.

منبع: میدل‌ایست‌مانیتور/تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱