گزارش دیپلماسی ایرانی از هم‌اندیشی روزنامه‌نگاران ایران و کروات
انتقاد از مواضع اروپایی‌ها نسبت به تحولات خاورمیانه/اذعان به تبعیض جنسیتی در حرفه روزنامه‌نگاری
دیپلماسی ایرانی: هم‌اندیشی روزنامه‌نگاران و کارشناسان سیاست خارجی با روزنامه‌نگاران و کارشناسان سیاسی و امور خاورمیانه کرواسی روز دوشنبه ۲۱ اکتبر – ۳۰ مهر، در ساختمان مرکزی انجمن روزنامه نگاران کرواسی در زاگرب، پایتخت کرواسی برگزار شد.
در افتتاحیه این نشست آقای هروویه زووکو، رئیس انجمن روزنامه‌نگاران کرواسی در سخنان کوتاهی به اهمیت انجمن روزنامه نگاران کرواسی اشاره کرد و گفت این انجمن حدود یک قرن است که با وجود همه ناملایمات سیاسی، جنگ و تنش‌های داخلی فعال بوده و تلاش کرده است حیات خود را حفظ کند تا به جایگاه فعلی خود برسد. او به ساختمانی که این نشست در آن برگزار می شد اشاره کرد و گفت قدمت این ساختمان حدود یکصد سال است و تلاش و جانفشانی‌های بسیاری برای حفظ آن انجام شده، برای همین این مکان از ارزش معنوی بسیار بالایی برخوردار است.
پس از اظهارات زووکو این نشست به صورت پرسش و پاسخ میان حاضران در آن، ادامه یافت.
محور نشست اول تحولات خاورمیانه بود که روزنامه نگاران ایرانی از خودداری و تعلل اروپایی ها در تلاش برای پایان دادن به جنگ غزه و فشار به اسرائیل برای توقف جنایت‌هایش در غزه و لبنان انتقاد کردند. آنها همچنین از اینکه کرواسی با وجود اینکه خود سابقه سال‌ها جنگ را داشته و طعم تلخ جنگ را چشیده اما از هم‌صدایی با مردم فلسطین خودداری می‌کند تا آنجا که تنها کشور حوزه بالکان است که هنوز حاضر نشده است که کشور مستقل فلسطین را به رسمیت بشناسد، انتقاد کردند. همچنین روزنامه نگاران ایرانی هشدار دادند که سیاستی که اسرائیل در پیش گرفته و با تندروی و افراط در انجام آن بدون رعایت هیچ گونه اصولی اصرار دارد، در نهایت به جنگی سراسری در منطقه منتهی می شود که می تواند دامنه آن همه را شامل شود و قطعا کشورهای اروپایی نیز از آن آسیب خواهند دید.
در پاسخ به این انتقاد حاضران کروات در این نشست اظهار داشتند که کرواسی عضو اتحادیه اروپاست و تمامی سیاست‌های خود را مطابق با سیاست‌های اتحادیه اروپا و دستورالعمل‌های بروکسل تنظیم می‌کند برای همین نمی‌تواند مستقل و به دور از تصمیم های اتحادیه اروپا تصمیمی را اتخاذ کند. ضمن اینکه اگر چه دولت کرواسی به راه حل دو دولت پایبند است اما همانند کشورهای اتحادیه اروپایی بر این اعتقاد است که حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل تروریستی بوده است.
در پاسخ به این اظهارات خبرنگاران ایرانی پاسخ دادند که حتی اگر موضع دولت کرواسی و کشورهای اروپایی آن چیزی باشد که در این نشست گفته می شود باز هم نباید حقایق تاریخی و حقوق فلسطینی ها نادیده گرفته شود. هزینه سکوت اروپا در قبال جنایات رژیم اسراییل را مردم عادی فلسطین می پردازند که تا کنون دست کم ۴۲ هزار نفر از آنها قتل عام شده اند و صدها هزار نفر از مردم بی گناه و غیرنظامی آواره شده اند. روزنامه‌نگاران ایرانی همچنین تاکید کردند که عملیات ۷ اکتبر را باید در بستر و ظرف خود دید و تحلیل کرد، ضمن آنکه آنچه بعدا طی یک سال اخیر در غزه و در ماه‌های اخیر در لبنان رخ داده یک نسل کشی در قرن بیست و یک است و آنچه در منطقه می‌گذرد خلاف اصول اخلاقی، انسانی و حقوق بشر است.
درباره تحولات خاورمیانه دو طرف در نهایت متفق القول بودند که خشونت و جنگ در هر حالتی مردود است و پایان دادن به خشونت هم در لبنان و هم در غزه و هم در هر جای دیگر از مسائل ضروری جاری در منطقه است.
موضوع آزادی بیان و اینکه چقدر رسانه ها آزادی عمل در انتشار عقاید خود دارند و اینکه روزنامه نگاران تا چه اندازه آزاد هستند تا آزادانه عقاید خود را بیان کنند از دیگر موضوعاتی بود که در جلسه دوم این نشست درباره آن بحث شد. در ابتدا هر دو طرف مروری بر سابقه و تاریخچه روزنامه نگاری در ایران و کرواسی داشتند. در قسمت پرسش و پاسخ، برخی شرکت کنندگان کروات با تکرار انتقاد رسانه های غربی، بیان کردند که آزادی بیان در ایران کامل نیست و همچنان بسیاری از روزنامه نگاران و خبرنگاران طی سال های گذشته تا کنون در ایران بازداشت شده اند. در پاسخ، حاضران ایرانی در این نشست بر این نکته تاکید کردند که روزنامه نگاری مستقل در ایران ریشه بیش از یکصد ساله دارد، و این زیبایی جامعه پویای رسانه ای ایران است که همواره تلاش کرده مستقل و مسئولانه عمل کرده و صدای مردم باشد. لذا اگرچه مشکلاتی در این مسیر داشته که قابل کتمان نیست اما اولا این مشکلات برای روزنامه نگاری مستقل، صرفا مختص ایران نیست و کم وبیش در بسیاری از کشورهای دیگر وجود دارد و ثانیا این فهم و درک در جامعه پخته رسانه ای ایران و نهادهای دولتی به‌وجود آمده که چاره مشکلات، اصلاح امور و کاهش مضائق از طریق ایجاد فهم متقابل و از طریق راه های مدنی و مسالمت‌آمیز مثل تمامی کشورهای متمدن دنیاست. همچنین اشاره شد که با آغاز به کار دولت جدید این امیدواری افزایش یافته است که با توجه به وعده‌های رئیس جمهور مسعود پزشکیان، اصلاحاتی در این زمینه رخ دهد.
در اینجا، تعداد دیگری از روزنامه نگاران کروات حاضر با تایید نکات مطروحه از سوی روزنامه نگاران ایرانی، اذعان کردند که برخلاف آنچه گفته می شود و کشورهای اروپایی تلاش می کنند بیان کنند، آزادی بیان در کشورهای اروپایی از جمله کرواسی نیز نسبی بوده و نمی توان ادعا کرد که کاملا آزاد است. برای مثال گفته شد که برخلاف آنچه گفته می شود روزنامه نگاران در موضوع بازگویی وقایع فلسطین با ملاحظات زیادی روبه‌رو هستند. همچنین روزنامه نگاران زن در کرواسی و بسیاری از کشورهای اروپایی با محدودیت کار مواجه هستند و اگر روزنامه نگار یا خبرنگاری نظری مغایر با سیاست های کلی کشور بیان کند به طور غیرعلنی و غیرمستقیم تحت فشار قرار می گیرد و حتی طرد و منزوی می‌شود؛ مثلا از حضور او در محافل یا مجامع سیاسی ممانعت به عمل می آید یا دیگر کاری به او سپرده نمی شود تا منزوی بماند. همچنین بیان شد که جنسیت در حرفه روزنامه نگاری در کشورهای اروپایی به صورت نسبی تاثیرگذار است، و در بسیاری از موارد دیده شده است که مقامات بالا از سپردن برخی مسئولیت ها به زنان به دلیل جنسیتشان مخالفت کرده‌اند. در همین موضوع تصریح شد، تبعیض و فشار بر زنان بیش از مردان خبرنگار در اتحادیه اروپایی وجود دارد اما این مساله پنهان است و هیچ‌گاه علنی بیان نمی‌شود در حالی که دولتمردان همواره تلاش می کنند ژست روشنفکری و آزادمنشانه به خود بگیرند.
در پایان این نشست با پذیرایی از حاضران و گپ و گفت صمیمانه میان خبرنگاران ایرانی و کرواسی در محیطی دوستانه و کاملا آزاد به انجام رسید.
در ابتدای این نشست، سعید خطیب زاده، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کرواسی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این گفت‌وگو، تعامل مستقیم و بی واسطه جامعه رسانه‌ای دو کشور را کلید ارتقاء فهم دوجانبه و افزایش مفاهمه دانست.
نظر شما :