سفرهای منطقه‌ای عراقچی یعنی ایران منزوی نیست

نویسنده: ست فرانتزمن SETH J. FRANTZMAN 

دیپلماسی ایرانی: با آغاز سفر دوره ای وزیر امور خارجه ایران، این سفر در تضاد با وضعیت همتایان اسرائیلی اوست که از ۷ اکتبر تاکنون نتوانسته‌اند تورهای منطقه‌ای مشابهی برگزار یا ارتباطات چندانی برقرار کنند.

وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، چهارشنبه شب پس از سفری به پادشاهی اردن، به مصر پرواز کرد. این بخشی از یک تور منطقه‌ای است که او را به کشورهای خلیج فارس و همچنین دیگر کشورهای عربی برده است. این تعداد سفر در مدت کوتاهی برای هر فرستاده ایرانی در تاریخ، بی‌سابقه به نظر می‌رسد.

عراقچی با شتاب تلاش می‌کند جایگزین وزیر امور خارجه قبلی ایران شود که در سانحه سقوط هلیکوپتر درگذشت. او در هفته‌های اخیر از لبنان، سوریه، عربستان سعودی، قطر، عراق و عمان دیدار کرده است.

سفر عراقچی اهمیت دارد زیرا او تنها به کشورهایی که از لحاظ تاریخی به ایران نزدیک هستند یا در آنجا منافع دارد، مانند لبنان یا عراق، سفر نمی‌کند بلکه به کشورهایی مانند اردن و مصر نیز سفر می‌کند که با اسرائیل در صلح و به غرب نزدیک هستند.

این بخشی از تلاش ایران برای منزوی کردن اسرائیل است. ایران از حمله حماس در ۷ اکتبر حمایت کرد و نیروهای نیابتی خود را برای حمله به اسرائیل از لبنان، عراق، یمن و کشورهای دیگر بسیج کرده است. در حالی که وزیر امور خارجه ایران در حال انجام سفر دوره ای خود است، همتایان اسرائیلی او از ۷ اکتبر تاکنون نتوانسته‌اند تورهای منطقه‌ای مشابهی برگزار یا ارتباطات گسترده‌ای برقرار کنند.

رسانه‌ دولتی ایران، ایرنا، گزارش داد که عراقچی "به عنوان بخشی از تور منطقه‌ای جاری خود که با هدف تقویت تلاش‌های دیپلماتیک برای متوقف کردن تجاوزات اسرائیل علیه غزه و لبنان انجام می‌شود، به مصر رسیده است." او از امان به مصر پرواز کرد، جایی که با ملک عبدالله دوم و نیز وزیر امور خارجه اردن، ایمن صفدی، دیدار کرد. صفدی معمولاً انتقادهای شدیدی از اسرائیل دارد.

این نشان می‌دهد که ایران در اردن و مصر نفوذ پیدا کرده است. برای مثال، مصر و ایران در مسیر آشتی قرار دارند. علاوه بر این، ایران و عربستان سعودی با پشتیبانی چین به آشتی رسیده‌اند. ولیعهد عربستان سعودی نیز این هفته در قاهره بود که نشان می‌دهد یک سه‌گانه روابط بین قاهره و تهران در حال شکل‌گیری است.

ایرنا یادآور شد که "عراقچی اولین مقام بلندپایه ایرانی است که در یک دهه گذشته از مصر دیدن کرده است. آخرین باری که یک مقام ایرانی از این کشور عربی دیدار کرد، در سال ۲۰۱۴ بود، زمانی که حسین امیرعبداللهیان، که در آن زمان معاون وزیر امور خارجه بود، در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور عبدالفتاح السیسی شرکت کرد. السیسی در همان سال برای اولین بار به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد." وزیر امور خارجه ایران به‌وضوح اعلام کرد که سفرش با هدف فشار به اسرائیل طراحی شده است. وزارت امور خارجه ایران می‌گوید ایران و مصر "هر دو قدرت‌های تاریخی و تمدنی و بازیگران کلیدی منطقه‌ای هستند. مشتاقانه منتظر گفت وگوهای مهم با مقامات عالی‌رتبه مصر هستیم."

بر پایه گزارش ایرنا، ایران معتقد است که در "طرف درست تاریخ" قرار دارد. سفارت ایران در قاهره در بیانیه‌ای اعلام کرد: "وزیر امور خارجه ایران در حال انجام تعاملات دیپلماتیک با کشورهای منطقه به‌عنوان بخشی از تلاشی واقعی و مبتنی بر صلح برای زمینه‌سازی آتش‌بس و کاهش رنج‌های مردم منطقه است". "در مقابل، برخی وزرای أمور خارجه اروپایی اقدامات خود را به صدور بیانیه‌ها محدود کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر قتل غیرنظامیان را توجیه کرده یا تحریم‌هایی علیه مردم ایران اعمال کرده‌اند بدون آنکه هیچ ابتکار دیپلماتیک اساسی برای پیشبرد صلح ارائه دهند. ایران به موضع خود در طرف درست تاریخ افتخار می‌کند."

در اخبار دیگر دیپلماتیک ایران، وزارت امور خارجه ایران، صدر اعظم آلمان را به دلیل اظهارات انتقادی علیه ایران محکوم کرد. ایرنا نیز گزارش داد که "وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، به شدت به بیانیه مشترک اتحادیه اروپا (EU) و شورای همکاری خلیج فارس (PGCC) که پس از نشست چهارشنبه آنها در بروکسل منتشر شد و حاوی چندین ادعای ضد ایرانی بود، از جمله ادعاهای نادرست درباره سه جزیره ایرانی در خلیج فارس، واکنش نشان داد". ایران می‌گوید دوران "تفرقه‌انداز و حکومت‌کن" برای اروپایی‌ها در منطقه به پایان رسیده است. این موضوع با تلاش وزیر امور خارجه ایران برای جلب حمایت همه کشورهای منطقه به سوی ایران مرتبط است.

وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران نیز این هفته در پاکستان حضور دارد. علاوه بر این، فرستاده ویژه وزیر امور خارجه ایران در امور غرب آسیا، رئوف شیبانی، این هفته با وزیر امور خارجه لبنان، عبدالله رشید بو حبیب، دیدار کرد تا درباره ادامه جنگ اسرائیل با حزب‌الله گفت وگو کند.

منبع: جروزالم پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱