آینده مبهم معادلات خاورمیانه
اهمیت کریدو‌رهای غزه در مذاکرات آتش‌بس
دیپلماسی ایرانی: سربازان اسرائیلی با ساخت پایگاه‌های نظامی حماس و دیگر ساختمان‌ها، در حال تقویت یک کریدور استراتژیک هستند که عملا نوار غزه را به دو قسمت تقسیم کرده است. به گزارش شرق، اصرار اسرائیل بر حفظ کنترل بلندمدت دو کریدور راهبردی در باریکه غزه و مخالفت ادامه‌دار حماس با این پیشنهاد، خطر درخورتوجهی را برای مذاکرات آتش‌بس، آزادی گروگان‌ها و جلوگیری از تشدید بیشتر درگیری به‌همراه دارد. مقامات نزدیک به مذاکرات آتش‌بس گفته‌اند که اسرائیل به دنبال حفظ حضور نظامی خود در منطقه حائل معروف به «کریدور فیلادلفی» در امتداد مرز غزه-مصر، و همچنین در منطقه‌ای موسوم به «کریدور نتزاریم» است که شمال غزه را از جنوب آن جدا می‌کند. هنوز مشخص نیست که آیا کنترل اسرائیل بر این کریدورها در طرح پیشنهادی مورد حمایت ایالات متحده که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، از حماس خواسته بود برای شکستن بن‌بست در مذاکرات آتش‌بس بپذیرد، گنجانده شده است یا خیر. بلینکن که این هفته برای نهمین بار در ۱۰ ماه گذشته به منطقه سفر کرده، اشاره کرد که اسرائیل با این طرح پیشنهادی موافقت کرده است اما جزئیات آن را مشخص نکرد.
به نوشته یورونیوز، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، استدلال می‌کند که کنترل فیلادلفی در منطقه مرزی مصر برای جلوگیری از «تکمیل زرادخانه‌های حماس از طریق تونل‌های قاچاق» ضروری است. علاوهبراین او اصرار دارد که اسرائیل به «مکانیسمی» نیاز دارد تا حماس را از قدرت‌گرفتن مجدد حداقل در شمال نوار غزه، که از ماه اکتبر تا حد زیادی از بین رفته بود، بازدارد. حماس این خواسته‌ها را که برای نخستین‌بار در همین هفته‌های اخیر علنی شده، رد کرده است. در پیش‌نویس‌های قبلی طرح آتش‌بس، هیچ اشاره‌ای به حفظ کنترل کریدورها از طرف اسرائیل وجود نداشت. حماس اعلام کرده است که هرگونه حضور پایدار اسرائیل در غزه به منزله اشغال نظامی است. علاوهبراین مصر هم که به‌عنوان میانجی اصلی در این چند ماه ایفای نقش کرده، با حضور اسرائیل در آن سوی مرز خود با غزه به‌شدت مخالف است.
کریدور فیلادلفی
کریدور فیلادلفی نوار باریکی است که در برخی مناطق تقریبا صد متر عرض دارد و ۱۴ کیلومتر در امتداد مرز غزه و مصر امتداد دارد. این کریدور شامل گذرگاه رفح نیز می‌شود که تا ماه می امسال تنها راه ارتباطی نوار غزه با دنیای خارج بود که تا آن زمان از طریق اسرائیل کنترل نمی‌شد. اسرائیل مدعی است که حماس از شبکه گسترده‌ای از تونل‌ها در زیر مرز غزه-مصر برای قاچاق اسلحه استفاده می‌کند و این امکان را برای آنها فراهم کرد تا توانمندی‌های نظامی استفاده‌شده در حمله طوفان‌الاقصی در هفتم اکتبر را که جرقه جنگ را زد، افزایش دهد. ارتش اسرائیل می‌گوید از زمان تصرف این کریدور در ماه می امسال، تاکنون ده‌ها تونل از این دست را پیدا و منهدم کرده است. مصر این اتهامات را رد می‌کند و می‌گوید که سال‌ها پیش صدها تونل در سمت مرز خود را ویران کرده و یک منطقه حائل نظامی برای خود ایجاد کرده که از قاچاق جلوگیری می‌کرد.
کریدور نتزاریم
کریدور نتزاریم تقریبا شش کیلومتر است که از مرز اسرائیل تا ساحل در جنوب شهر غزه امتداد می‌یابد. این کریدور عملا بزرگ‌ترین منطقه شهری نوار غزه و بخش شمالی آن را از جنوب قطع می‌کند. حماس خواستار آن شده است که به صدها هزار فلسطینی که از شمال گریخته‌اند، اجازه داده شود به خانه‌های خود بازگردند. اسرائیل با بازگشت آنها موافقت کرده است، اما می‌گوید باید اطمینان حاصل کند که آنها مسلح نیستند. نام کریدور نتزاریم برگرفته از یک شهرک اسرائیلی است که قبلا در این مسیر ساحلی قرار داشت. کریدور نتزاریم دومین «انگشت» از راهبرد «پنج انگشتی» آریل شارون، نخست‌وزیر اسبق اسرائیل بود که هدف آن تقسیم غزه به بخش‌های تحت کنترل امنیتی اسرائیل بود. این طرح تا حدی هم اجرا شد، تا اینکه شارون در سال ۲۰۰۵ دستور عقب‌نشینی اسرائیل از غزه را صادر کرد. واشنگتن پست در ۱۷ می با استناد به تصاویر ماهواره‌ای گزارش داد که اسرائیل، سه پایگاه عملیاتی در این گذرگاه برپا کرده است که سرنخ‌هایی درباره برنامه‌های آینده اسرائیل ارائه می‌دهد.
کنترل اسرائیل بر هر‌یک از این کریدورها مستلزم بسته‌شدن جاده‌ها، حصارکشی، ساخت برجک‌های نگهبانی و دیگر تأسیسات نظامی است. ایست‌های بازرسی یکی از بارزترین جلوه‌های حضور ماندگار اسرائیل بر کرانه باختری و همچنین بر نوار غزه تا پیش از عقب‌نشینی اسرائیل در سال ۲۰۰۵ است. اسرائیل می‌گوید که چنین پست‌های بازرسی برای اهداف امنیتی لازم است، با این حال فلسطینی‌ها آنها را به‌عنوان یک نفوذ تحقیرآمیز در زندگی روزمره خود می‌دانند. علاوهبراین بسیاری از فلسطینی‌ها ایجاد چنین ایست‌های بازرسی را پیش‌زمینه‌ای برای «اشغال نظامی طولانی‌مدت و بازگشت شهرک‌های یهودی‌نشین» می‌دانند؛ سناریویی که شرکای ائتلاف نتانیاهو آشکارا از آن حمایت کرده‌اند. حماس خواستار عقب‌نشینی کامل اسرائیل شده و نتانیاهو را به تعیین شرایط جدید برای ایجاد خراب‌کاری در مذاکرات متهم می‌کند. مصر نیز می‌گوید که عملیات اسرائیل در امتداد مرز آن، پیمان مهم صلح ۱۹۷۹ بین دو کشور را به خطر می‌اندازد. مصر از بازکردن مرز خود در گذرگاه رفح تا زمانی که اسرائیل از کنترل غزه صرف‌نظر نکرده باشد و آن را به مقامات فلسطینی بازنگرداند، خودداری کرده است./شرق
نظر شما :