بازی امنیتی پاکستان

دیپلماسی ایرانی: دولت پاکستان، اعلام کرده که گراف حملات طالبان پاکستانی (تی تی پی) افزایش یافته و در یک سال گذشته حدود 1500 حمله صورت گرفته است. تنها رقم مجموعی حملات در یک ماه گذشته به حمله 99 می رسد و یک سیر صعودی سر سام آوری را نشان می دهد. در حالی که به گمان تحلیلگران امنیتی و برداشت های نگارنده، این در واقع، یک سرخط رسانه یی در راستای راه اندازی یک جنگ روانی است که نشان می دهد در عقب قوت گیری تی تی پی در پاکستان، دست های پنهانی ای وجود دارد. دست های که با کمک آی اس ای، در تلاش اند بقیه بازی را هدایت کنند. 

آنچه هویداست این است که تی تی پی از زمان به قدرت رساندن طالبان در افغانستان در اگست 2021 با حجم وسیعی از حملات، در تلاش است تا چیزی را ثابت کند. این ثبوت نشان از اجنداهای پنهانی است که پاکستان، مجری و بانی آن است. زیرا حملات گسترده و بی وقفه، تسخیر جغرافیا و ایجاد مزاحمت های به ظاهر امنیتی برای پاکستان، ظاهرا، یک ماجرای امنیتی را نشان می دهد. اما قرار شواهد موجود و نقش مطلق ارتش پاکستان در ایجاد تی تی پی و سایر گروه های تروریستی که آنها را منحیث ابزار استراتژیک در دو جبهه افغانستان و هند به کار گرفته، نا فرمانی و صعود گراف حملات تروریستی در داخل خاک پاکستان، یک مقدار مشکوک به نظر می رسد. 

نگارنده با پیگیری متداوم اخبار مربوط به تی تی پی، طالبان افغانستان و واکنش های غیر معمول پاکستان، چند عامل را در ساختگی بودن این ماجرای امنیتی که نفع آن مستقیم به پاکستان می رسد، بررسی می کند. به نظر من، تی تی پی هنوز هم در دستان آی اس آی است و مطابق برنامه های امنیتی آی اس آی، حرکت می کند. نه تنها تی تی پی، بلکه سایر گروه های تروریستی که در چهل سال اخیر ایجاد و روی صحنه آورده شده اند، در خدمت منافع امنیتی و استراتژیک پاکستان بوده اند و هیچ جای شک و شبهه در این بازی خطرناک و چند پهلو وجود ندارد. اما دلایل ذیل را می توان در خصوص تی تی پی و عملکرد مشکوک پاکستان به بررسی گرفت که نشان می دهد پاکستان با کارت تی تی پی بازی امنیتی انجام می دهد: 

اول – احتمال زیاد و قرین به واقعیت وجود دارد که نشان می دهد تی تی پی مانند کارتی در دستان پاکستان، قرار دارد. زیرا، بعداز به قدرت رسانیدن طالبان در افغانستان، انتقادهای زیادی درخصوص ریشه گیری تروریسم و تجمع گروه های تروریستی در خاک افغانستان تحت کنترول طالبان وجود داشته و همه پاکستان را مقصر این کار می دانند. بنا براین پاکستان در تلاش است تا نشان دهد که خود قربانی تروریسم است و تی تی پی یک عامل خطرناک برای امنیت ملی پاکستان محسوب می شود و این خطر در حال بزرگ شدن است. 

دوم – اسلام آباد در تلاش است تا منافع امنیتی اش را با منافع واشنگتن همسو سازد. این کار تنها در صورت موجودیت تروریسمی امکان پذیر است که پاکستان خود بانی آن بوده است. در این راستا تلاش ها برای وخیم نشان دادن وضعیت امنیتی پاکستان، جریان دارد و تی تی پی ابزار خوبی در دستان ساختار نظامی و امنیتی پاکستان برای رسیدن به این هدف سیاسی، محسوب می شود. پاکستان از این کار، هم می تواند از اتهام بسترسازی تروریسم در افغانستان و منطقه تبرئه شود و هم می تواند سهمی در کمک های نظامی پنتاگون برای مبارزه با تروریسم داشته باشد؛ چیزی که بعد از خروج امریکا از افغانستان، پرداخت آن به پاکستان قطع شده و این کشور را در مضیقۀ امنیتی و اقتصادی قرار داده است. 

سوم – پاکستان در تلاش است تا پیوند تی تی پی و القاعده را بسیار استوار بر ایدئولوژی نشان دهد. القاعده هنوز هم نامی است حساسیت بر انگیز و می تواند هر مقصد سیاسی را با مسائل امنیتی پیوند بزند. از اینکه پاکستان بعد از خروج امریکا از افغانستان، از اجنداهای منطقه ای امریکا دور مانده و در عوض، علاقمندی امریکا به هند، رقیب تاریخی پاکستان بیشتر شده است، بنابراین پاکستان برای داخل شدن به مدار تعاملات امنیتی موجود در جنوب آسیا که رهبری آن را امریکا به عهده دارد، تلاش می کند. این تلاش مستلزم جدی نشان دادن وضعیت امنیتی و رشد گروه های تروریستی ای است که پاکستان بانی آنها بوده است. 

چهارم – اسلام آباد با بزرگ نشان دادن حجم حملات تی تی پی و اثبات پیوند آن با القاعده، می خواهد از بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای که از رشد تروریسم در منطقه نگران اند، باج گیری کند. تمام دغدغه های پاکستان از تحولات امنیتی در منطقه، باج گیری اقتصادی است که بتواند گرۀ از چالش های اقتصادی و مالی آن بگشاید و به ثبات آن کمک کند. چون اقتصاد پاکستان یک اقتصاد ملیتاریستی است و همواره روی برنامه های امنیتی استوار بوده، بنابراین استفاده از کارت تروریسم که کنترول آن مستقیما بر می شود به خود ساختار نظامی این کشور، در دستور کار آن قرار داشته است. 

پنجم – پاکستان می خواهد نشان دهد که قربانی تروریسم است و مستحق مهربانی سیاسی، کمک های تسلیحاتی و اقتصادی. با این کار پاکستان در تلاش است تا از یک طرف، اتهام حمایت و بستر سازی تروریسم را از جبین نظام امنیتی آن، پاک کند و از سوی دیگر، با دریافت کمک های نظامی و تسلیحاتی که بن مایۀ آن مقادیر نقدینه است، در مسیر رقابت با هند، عقب نماند. 

ششم – از اینکه نظام سیاسی و امنیتی پاکستان با پشتون های این کشور مشکل دارد و تی تی پی از یک تعداد زیادی از پشتون های این کشور تشکیل شده است، بنا فرصت خوبی برای سرکوب پشتون ها مساعد بسازد. تی تی پی تا زمانی که در کنترول پاکستان است، خوب است. اما زمانی که به یک خطر امنیتی مبدل شود و از کنترول خارج شود، دیگر مورد توجه این کشور نیست و برچسپ تروریست به آن زده می شود. 

هفتم- بالاخره، از اینکه آوازه های مبنی بر تامین ارتباط میان نورولی محسود، رهبر یکی از بخش های تی تی پی و سازمان استخباراتی هند، پخش شده است، دیگر پاکستان این بازی را به نفع خود نمی بیند و می خواهد با اقدامات پیشگیرانه، ضد حمله ای را برضد برنامه های راو (سازمان استخبارات هند) سازماندهی کند. بنابراین کوبیدن تی تی پی در شرایط فعلی، عمدتا ناشی از این نگرانی است. 

با توجه با آن چه گفته شد، بازی جدید پاکستان با کارت تی تی پی، یک بازی خطرناک امنیتی توام با مقاصد سیاسی و اقتصادی است. پاکستان از قضا، به استفاده از کارت تروریسم و بازی با گروه های خود ساخته تروریستی، عادت دارد و آنها را منبع خوبی برای در آمد های مالی، تعقیب اهداف امنیتی و سیاسی، تلقی می کند. دیده شود که این بازی تا کجا به نفع پاکستان پیش می رود و این کشور می تواند از کارت گروه های تروریستی به نفع خودش سود ببرد؟