ترجمه «شاه همدان» در پاکستان

دیپلماسی ایرانی: ترجمه اثر تحقیقی ارزنده زنده یاد دکتر پرویز اذکایی با عنوان «شاه همدان» به زبان اردو با مقدمه ای از حسن نوریان، سرکنسول کشورمان در کراچی پاکستان رونمایی شد. 

اثر مذکور با حضور سرکنسول کشورمان در کراچی، اعضای هیئت امنای بنیاد میر سیدعلی همدانی در پاکستان و جمعی از اهالی رسانه این کشور رونمایی شد.

مراسم رونمایی از ترجمه اردو کتاب "شاه همدان" درباره زندگی و آثار "میر سید علی همدانی از محبوب ترین مفاخر ایرانی در شبه قاره به میزبانی سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در «کراچی» و با حضور شخصیت‌های ایرانی و پاکستانی برگزار شد. 

حسن نوریان، سرکنسول کشورمان در کراچی در این مراسم که حجت الاسلام والمسلمین "حمید ملکی" قائم مقام حوزه علمیه قم، "پیر اظهر الدین همدانی" از نوادگان میر سید علی همدانی (ره)، سناتور "سلیم ضیا"، اعضای هیات امنای شاه همدان و جمعی از چهره‌های برجسته رسانه‌ای پاکستان در محل سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کراچی برگزار شد، ترجمه این اثر را به مترجم آن زنده یاد پرویز اذکایی تقدیم کرد. 

وی افزود: دکتر پرویز اذکایی، استاد فقید دانشگاه بوعلی سینا، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و  خیر برجسته فرهنگی فروردین ماه سال جاری پس از سالها تحقیق و تفحص در تاریخ و فرهنگ ایران، چهره در نقاب خاک کشید. 

حسن نوریان، سرکنسول کشورمان در کراچی ضمن گرامیداشت یاد و خاطر این محقق ارجمند، گفت: کتاب شاه همدان نوشته مرحوم  دکتر پرویز اذکائی به انضمام ۵ رساله میر سیدعلی همدانی در انتشارات ابوعلی سینا به زبان فارسی چاپ شده است و این اثر با اخذ مجوز از مولف در زمان حیات ایشان ، به ابتکار سرکنسولگری ایران در کراچی به زبان اردو ترجمه شد.

وی با برشمردن سجایای اخلاقی سید علی همدانی و تاثیرگذاری شگرف این شخصیت برجسته ایرانی در شبه قاره و آسیای صغیر یادآور شد: میرسیدعلی همدانی و پیروانش در کشمیر نقش مهمی در ترویج و تثبیت اصول اسلامی داشتند و در اثر اقامت ۵ ساله وی ، ۳۵ هزار نفر به اسلام گرویدند.

پیر اظهرالدین همدانی از نوادگان میر سیدعلی همدانی و رییس هیئت امنای بنیاد شاه همدان در ادامه مراسم  از ابتکار ترجمه و انتشار کتاب شاه همدان تقدیر و اظهار کرد: تا کنون ۱۷۰ کتاب در باب تعالیم و زندگینامه شاه همدان نوشته شده که اثر اخیر برای اهل کتاب دارای جایگاه ممتاز و ویژه است.

حجت الاسلام ملکی از دیگر سخنرانان این مراسم با اشاره به برخی از آیات قرآن کریم و برشمردن نقاط ارزش وحی و جایگاه عقل در استنباط مفاهیم ناب قرآنی و تلاش‌های میرسید علی همدانی در بسط و نشر اندیشه اسلامی در شبه قاره را ستود.

سلیم ضیا نماینده مجلس سنای پاکستان با بیان اینکه مردم ایران قرن ها به تحکیم و بسط اندیشه اسلامی همت گماشته است، گفت: ترجمه این کتاب فرصتی برای شناخت آثار و زندگی پرثمر شاه همدان است. 
وی با بیان اینکه شخصیت های بزرگ تاریخی در بستر تاریخ ایران تمدن ساز زیسته و می‌زیند، خاطر نشان کرد: این شخصیت‌های بی‌نظیر که امام خمینی (ره) از جمله آنان است، راه سعادت و خیر را پیش روی ملت خود و جهانیان روشن کرده‌اند.

بر اساس این گزارش، القاب و تخلصی چون «شاه همدان»، «امیر کبیر» و «علی ثانی» که مریدان، پیروان و علاقمندانش به ایشان داده‌اند و هم اکنون نیز در افواه شرق اسلام به همین القاب شناخته می‌شود، از جایگاه والای سید علی همدانی در شبه قاره بویژه پاکستان حکایت دارد. 
علامه محمد اقبال لاهوری شاگرد خلف مکتب شاه همدان در کتاب «جاویدنامه» شعری را با مطلع «سیدالسادات، سالار عجم/ دست او معمار تقدیرامم» در وصف سید علی همدانی سروده که از زیباترین و گویاترین توصیفات درباره نقش و جایگاه فکری این عارف پرکار است. 

به رغم محبوبیت جهانگیر سید علی همدانی در این خطه، جای خالی پژوهشی جامع به زبان اردو از دقایق زندگی، آثار _که به گفته‌ای به 100 اثر می‌رسد_ اندیشه‌ها و شخصیت چند بعدی این عارف پاکباخته کاملا احساس می‌شود. 
       
یکی از جامع ترین و متقن‌ترین منابع پژوهشی به زبان فارسی درباره زندگی و آثار سید علی همدانی، کتاب «شاه همدان» اثر دکتر پرویز اذکایی، پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه همدان است. دکتر اذکایی‌ یکی از کتابشناسان برجسته و استاد سرشناس زبان وادبیات فارسی ایرانی است. وی سی سال پیش کتابی با عنوان «مروج اسلام در ایران صغیر» به رشته تحریر کشیده بود که سالها یکی از معدود کتاب‌ها درباره سید علی همدانی بود. کتاب شاه همدان حاصل ویرایش جدید و افزودن اطلاعات جدید درباره سیدعلی همدانی وآثار ایشان است که در سال 2021 از سوی انتشارات دانشگاه بوعلی سینای همدان روانه بازار کتاب شده است.

حسن نوریان در مورد انگیزه ترجمه این اثر گفت: پس از دیدار رییس و اعضای بنیاد شاه همدان با اینجانب در کراچی و دعوت برای حضور به عنوان میهمان ویژه در سمینار «شاه همدان: داعی وحدت اسلامی»، ایده ترجمه کتاب «شاه همدان» به مطرح شد. روز 4 جولای 2022 که برای اجابت دعوت بنیاد شاه همدان پاکستان به هتل ریجنت پلازا (تاج محل سابق» در شهر کراچی رفتم، به محض مشاهده حضور شخصیت‌های برجسته زیادی از نحله‌های فرهنگی، مذهبی و رسانه‌ای که نشان از زنده بودن و تاثیرگذاری افکار و اندیشه‌های سید علی همدانی در جامعه پاکستان است، انگیزه مضاعفی برای انجام این کار پیدا کردم. در خلال سخنرانی به عنوان میهمان ویژه با اشاره به تقارن زمان برگزاری سمینار با ماه خجسته ذی‌الحجه، ماه میزبانی از عیدالاضحی (عید قربان) به عنوان جشن همگانی و نماد وحدت امت اسلامی، این مجلس وحدت آفرین را به فال نیک گرفتم و خبر ترجمه و انتشار کتاب «شاه همدان» به زبان اردو و رونمایی از آن را در حاشیه سمینار سال آینده اعلام کردم که با تشویق و استقبال مثال‌زدنی اعضای بنیاد شاه همدان و میهمانان روبرو شد. این نیت خوش یمن بود و راهی که در بادی امر سخت می‌نمود، سهل و هموار شد. 

به گفته سرکنسول کشورمان در کراچی، خوشبختانه کار ترجمه کتاب شاه همدان به زبان اردو به همت یک گروه خبره مترجمین توانمند پاکستانی مسلط به زبان مبدا و مقصد پایان یافت و این کتاب به ابتکار سرکنسولگری کشورمان منتشر شد. 

وی با بیان اینکه کتاب پیش رو تحقق وعده‎ای است که به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران و مردم کشورم در سمینار بزرگداشت سید علی همدانی سال قبل نوید آن را داده بودم.، تاکید کرد: ترجمه این کتاب را با کمال افتخار به روح بزرگوار سید علی همدانی و همه عاشقان و علاقمندان این عارف دلسوخته در پاکستان و زنده یاد دکتر پرویز اذکایی، نویسنده این اثر ارزنده تقدیم می‌کنم. امید است که ترجمه کتاب شاه همدان افزون بر تحکیم روابط فرهنگی دو ملت نجیب ایران و پاکستان، پرتوی به دقایق و ظرایف زندگی، اندیشه و سلوک عرفانی عارف ایرانی باشد که به تعبیر دکتر اذکایی عرفان و اندیشه اسلامی را به خلوتگاه قدسی هندیان کشاند.