رویدادهای خطرناک در قلب آرتساخ؛ تحریک احساسات ضد روسی

نویسنده: امید آزاده، کارشناس حوزه قفقاز 

دیپلماسی ایرانی: همزمان با تحولات خطرناک در مذاکرات آذربایجان و ارمنستان با اروپا که زمینه الحاق فیزیکی ارتساخ یا قره باغ کوهستانی را به قلمروی علیف فراهم می کند، در داخل آرتساخ و به خصوص استپاناکرت نیز دو اقدام برای کاهش نفوذ روس ها و نیز تضعیف اپوزیسیون ضدغربی و حامی روسیه در میان ارامنه آرتساخ در جریان است:

۱- تداوم روند دستگیری نظامیان و ژنرال های ملی گرا و حامی روسیه. به عنوان مثال، ژنرال میکائیل آرزومانیان پس از جنگ در ارمنستان دستگیر شد، ژنرال گریگوری خاچاتوروف که در ژوئیه ۲۰۲۰ ارتش باکو را از منطقه تاووش عقب راند، در فوریه و هفته گذشته ژنرال ویتالی بالاسانیان در آرتساخ زندانی شدند.

۲- مقصر جلوه دادن روسیه در میان افکار عمومی بابت محاصره آرتساخ و برگزاری تجمعاتی در این زمینه.

همان طور که بیان شد دو روز پیش یکی از ژنرال های ارشد در آرتساخ به نام ویتالی بالاسانیان توسط مقامات دولت آرتساخ که حامی پاشینیان هستند، دستگیر شد. وی از نزدیک ترین نظامیان آرتساخ به روس ها محسوب می شود. پیش از این ژنرال مانول گریگوریان پس از روی کار آمدن پاشینیان دستگیر شده بود که نحوه برخورد با وی و مرگ مشکوکش به علت کرونا در سال ۲۰۲۰ جنجال به پا کرد.

جالب آنکه در همان روز دستگیری ژنرال ویتالی بالاسانیان اعتراض های مردمی نسبت به محاصره آرتساخ نیز شروع شد. اما پیکان حملات توسط سازمان دهندگان اعتراض که به دولت پاشینیان نزدیک هستند، به سمت روسیه هدف گرفته شد و نه باکو و حامیان غربی آن که مدتهاست آرتساخ را محاصره کرده اند.

زمانی که دولت پاشینیان روبن واردانیان، وزیر امور خارجه آرتساخ را یک شبه به درخواست علی اف کنار گذاشت، جانشین او گورگن نرسیسیان بود که مخلوق بنیاد سوروس است.

این گورگن بود که خواستار تظاهرات ضد روسی دو روز قبل شد و به جای نام بردن از پاشینیان به عنوان عامل تقدیم آرتساخ به باکو و محاصره ۲۰۰ روزه مردم، نیروهای حافظ صلح روسیه را مقصر دانست و مردم را به سمت محوطه نزدیک به فرودگاهی که روس ها در آن مستقر هستند فرستاد تا کمپ اعتراضی ایجاد کنند. 

افرادی مانند بازرس حقوق بشر و نمایندگان دولت پاشینیان که در این تجمع سخنرانی کردند، به وضوح سعی داشتند خشم عمومی را علیه روس ها برانگیزند و ادعا کردند آنها فقط برای خودشان تدارکات می آورند. این بخشی از کارزار غرب برای ضربه زدن به روسیه است که آرتساخ را از درون دچار تفرقه و منازعه داخلی می کند تا از طریق ضربه خارجی با همدستی باکو و ناتو کار این منطقه یکسره شود.

نکته جالب در این زمینه اشتباهات مکرر روس ها در ارتساخ و به طور کلی منطقه قفقاز است که از آنها درس هم نمی گیرند. به عنوان مثال آرائیک هاروتیونیان، رئیس جمهور فعلی آرتساخ، استپاناکرت را قبل از آتش بس تخلیه کرده بود و این روس ها بودند که او را به حکومت بازگرداندند. اما او به آنها وفادار نیست.

شرایط در قفقاز جنوبی برای تسخیر کامل قره باغ توسط باکو و ناتو و به تبع آن بیرون راندن روسیه و ایران از این منطقه حساس لحظه به لحظه بحرانی تر می شود و بی عملی ایران در کنار اشتباهات روسیه ممکن است در روزهای آینده کار را به نقطه غیرقابل بازگشت برساند.