ریاض و تلاش برای کنترل ویکی پدیا

نویسنده: حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: مقامات امنیتی رژیم سعودی دو ویرایشگر ارشد منطقه‌ای ویکی‌پدیا را بازداشت و به حبس‌های طولانی مدت محکوم کرد.به گزارش راهبرد معاصر، محافل حقوق بشری فاش کردند که  عربستان  سعودی دو ویرایشگر ارشد منطقه‌ای ویکی‌پدیا که سپتامبر 2020 در عربستان بازداشت شده بودند، به حبس‌های طولانی‌مدت محکوم شدند.

 مقامات سعودی «اسامه خالد» را به 32 سال و «زیاد السوفیانی» را به 8 سال زندان محکوم کردند.این محکومیت در پی حکم 3.5 سال زندان توسط دادگاهی در آمریکا برای یک کارمند پیشین توییتر به اتهام قرار دادن اطلاعات حساس کاربران در اختیار دولت عربستان طی سال‌های 2014 و 2015 انجام شده است.
 
سازمان «اکنون دموکراسی برای جهان عرب» و سازمان SMEX مستقر در بیروت در بیانیه ای مشترک اعلام کردند که تحقیقات انجام شده توسط ویکی‌مدیا نشان داد که دولت عربستان با نفوذ در رده‌های مدیران منطقه‌ای ویکی‌پدیا، در تلاش برای کنترل محتوای آن بوده است.
 
ویکی‌مدیا از ژانویه سال گذشته تحقیقات درخصوص این موضوع را آغاز و نفوذ عوامل دولت عربستان بر پلتفرم محتوای باز ویکی‌پدیا را تایید کرد. ویکی‌مدیا ماه گذشته دسترسی به محتوای خود را برای 16 کاربر ممنوع کرد.

سازمان‌های مذکور اعلام کردند که این 16 نفر از عوامل دولت عربستان بودند. نفوذ آل سعود در ویکی‌پدیا از طریق عوامل دولتی تحت ‌عنوان ویراستاران مستقل و همچنین بازداشت ویراستارانی که با دولت ریاض همکاری نکرده‌اند، نه تنها استفاده مداوم از جاسوسان در سازمان‌های بین‌المللی را نشان می‌دهد، بلکه هشداری نسبت به تهدیدهای تأثیرگذار بر تولید محتوای مستقل است.

کنترل ویکی پدیا

عبدالله العوده، فعال سعودی نیز اعلام کرد که بازداشت اسامه خالد و زیاد السوفیانی از یک سو و جاسوسی  در ویکی‌پدیا از سوی دیگر، جنبه وحشتناکی از شیوه‌ای که دولت سعودی می‌خواهد بر ویکی‌پدیا کنترل کند، نشان می‌دهد. فعالان معتقدند که این اقدام ریاض نشان می‌دهد که چگونه عربستان سعودی رسانه‌ها و سایت  ویکی پدیا  را کنترل می‌کند. 
 
 ماه گذشته نیز نمایندگان دادستانی آمریکا اعلام کردندکه «احمد ابوعمو» یکی از مدیران سابق توئیتر به علت جاسوسی برای عربستان سعودی و پس از اینکه طی سال‌ها اطلاعات کاربران را به اشتراک گذاشته و آنها را در معرض محاکمه احتمالی قرار داده بود، به سه سال و نیم زندان محکوم شد.
 
سرکوب گری و نقض حقوق بشر در عربستان سعودی موضوع تازه‌ای نیست و ریشه‌ای تاریخی در کارنامه آل سعود دارد، اما ناظران معتقدند این امر در دوره اخیر و به ویژه با پادشاهی سلمان بن عبدالعزیز و ولیعهدی محمد بن سلمان، در سایه اقدامات ولیعهد جوان برای حذف مخالفان جهت تصاحب تاج و تخت پدر، با شدت بیشتری دنبال می‌شود. مقامات سعودی به طور مستمر صدها مدافع و فعال حقوق بشر را به همراه بسیاری از شخصیت‌های مذهبی، نویسندگان و منتقدان بازداشت می‌کند و این بازداشت‌ها شامل مقامات دولتی، تاجران و شاهزادگان نیز می‌شود.
 
عربستان سعودی بعد از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد آل‌سعود از نظر سرکوب آزادی بیان بیشترین توجه را به خود جلب کرده است. از جمله سایر روش‌های سرکوب آزادی بیان در عربستان اعمال محدودیت در اخذ گذرنامه و یا لغو آنها برای کنترل رفت و آمد شهروندان به خارج از کشور، هک تلفن همراه با استفاده از نرم‌افزارهای جاسوسی و تهدید اعضای خانواده فعالان اجتماعی مقیم خارج کشور است.