گزارش دیپلماسی ایرانی از تحولات اخیر جنگ اوکراین
عقب نشینی روسیه، اقدامی تاکتیکی یا ناتوانی در مدیریت جنگ؟!
دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد تحولات اخیر در جنگ اوکراین تغییرات معناداری پیدا کرده است. درگیری نظامی بین روسیه و اوکراین در روزهای اخیر شدت گرفته و ارتش اوکراین در قسمت شرقی به دنبال بازپس گیری مناطق از دست رفته از زمان آغاز جنگ است.
وضعیت در اوکراین همچنان ملتهب پیش می‌رود و در هفته‌های گذشته مسکو و کی‌یف یکدیگر را به تیرباران نیروگاه زاپوریژیا که نگرانی‌های بسیاری در مورد آن عنوان شده بود، متهم می‌کنند. از سوی دیگر تب درگیری در مناطق شرقی، با طرح‌های ضد حمله ارتش اوکراین به منظور بازپس گیری اراضی از دست رفته، شدت گرفته است.
اگر چه بسیاری از کارشناسان اعتقاد به فرسایشی شدن تجاوز روسیه و ادامه جنگ با هدف تضعیف مسکو و زمین کردن روس ها در خاک اوکراین داشتند و در این بین محور لندن – واشنگتن تمایل جدی به تشدید جنگ دارد، اما عقب نشینی های روسیه از برخی مناطق اشغال شده حکایت از آن دارد که مسکو اکنون به دنبال یک پوست اندازی جدی در سطح میدانی است.
در میدان جنگ چه خبر است؟
روسیه طی روزها و هفته های اخیر در جنگ اوکراین متحمل شکست های جدی شده است. علیرغم آن که مسکو تاکید دارد این عقب نشینی ها یک اقدام تاکتیکی برای تجدید قوای نیروهای روس است، اما تحولات از چیز دیگری حکایت می‌کند.
در همین راستا جمعه گذشته ولادیمیر زلنسکی از آزاد سازی بخش‌هایی از خارکیف خبر داد. مضافا دوشنبه شب رئیس جمهور اوکراین مدعی شد که نیروهای اوکراین در حمله گسترده، شهر راهبردی ایزیوم در شرق این کشور را از نیروهای روسیه بازپس گرفتند.پیش تر زلنسکی اعلام کرده بود که نیروهای تحت امر کی‌یف ۳۰ بخش تحت اشغال را در این منطقه مرزی واقع در شمال شرقی اوکراین از روسیه پس گرفته‌اند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، زلنسکی روز دوشنبه در ویدئوی شبانه خود مدعی شد: «از اوایل ماه سپتامبر تا به امروز، نیروهای ما بیش از ۶۰۰۰ کیلوکتر مربع از مناطق اوکراین در جنوب و شرق را پس گرفته‌اند. پیشروی نیروهای ما ادامه دارد.» والری زالوژنی، فرمانده کل ارتش اوکراین نیز روز یکشنبه ادعایی را مبنی بر اینکه نیروهای اوکراینی طی ماه جاری میلادی بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر مربع را پس گرفته‌اند، مطرح کرد.
در عین حال یک مسئول منطقه‌ای با انتشار عکسی در شبکه‌های اجتماعی از حضور سربازان اوکراینی در شهر ۲۷ هزار نفری کوپیانسک، تسلط اوکراین بر این شهر را مورد تاکید قرار داده است. در این بین نیروهای ویژه اوکراین نیز با انتشار تصاویری از حضور افسران خود در این شهر تاکید کرده‌اند که کوپیانسک همیشه بخشی از اوکراین بوده و خواهد بود.
از سوی دیگر، اولگ نیکولنکو، سخنگوی وزارت امور خارجه اوکراین هم با انتشار پستی در شبکه های اجتماعی این چنین از پیشروی‌های نیروهای نظامی کشورش یاد کرده است: «نیروهای اوکراینی در شرق در حال پیشروی هستند و شهرها و روستاهای بیشتری را آزاد می کنند. شجاعت آنها که از حمایت نظامی غرب نیز بهره‌مند شده‌اند نتایج شگفت انگیزی به همراه دارد.» وی سپس می‌افزاید: «ارسال سلاح به اوکراین بسیار مهم است. شکست روسیه در میدان نبرد به معنای به دست آوردن و تضمین صلح در اوکراین است.» بزرگترین شهری که تاکنون توسط نیروهای کی یف بازپس گرفته شده بالاکلیا واقع در استان خارکیف است که جمعیت آن قبل از جنگ ۳۰ هزار نفر تخمین زده می‌شد.
روسیه چه می گوید؟
با اعلام پیشروی ده‌ها کیلومتری نیروهای نظامی اوکراینی، ارتش روسیه موضعی منفعلانه را در دستور کار دارد. در همین رابطه کرملین گفته است به منظور دستیابی به اهداف عملیات نظامی ویژه، تصمیم به سازماندهی مجدد نیروها در مناطق شرقی گرفته است.
به گزارش رویترز، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد: «به منظور دستیابی به اهداف اعلام شده از عملیات ویژه نظامی برای آزادسازی دونباس، تصمیم به سازماندهی مجدد نیروهای روسی مستقر در مناطق بالاکلیا و ایزیوم برای ایجاد تلاش در جهت دونتسک گرفته شد. برای این منظور، ظرف سه روز، عملیاتی برای محدود کردن و سازماندهی انتقال نیروهای گروه ایزیوم-بالاکلی به قلمرو جمهوری خلق دونتسک انجام شد. در این عملیات تعدادی از فعالیت های منحرف کننده و نمایشی با تعیین اقدامات واقعی نیروها انجام شد. به منظور جلوگیری از آسیب به نیروهای روسی، یک حمله آتش قوی انجام شد با استفاده از هوانوردی، نیروهای موشکی و توپخانه به دشمن وارد شد. در طی سه روز، بیش از دو هزار جنگنده اوکراینی و خارجی و همچنین بیش از صد دستگاه خودروی زرهی و توپخانه منهدم شدند.»
وزارت دفاع روسیه خروج نیروها از چندین منطقه در سراسر منطقه خارکف اوکراین را تایید کرده است. وزارت دفاع روسیه اضافه کرد: «نیروهایی که در منطقه مستقر شده‌اند طی سه روز گذشته در مناطق جمهوری خلق دونتسک مستقر شده‌اند.» به موازات آن یک مقام منصوب روسیه در منطقه خارکیف نیز تائید کرد که نیروهای اوکراین با شکستن خطوط دفاعی نیروهای روسیه در این منطقه، پیروزی چشمگیری به دست آورده‌اند.
یک پیام تلگرامی معنادار
به دنبال این عقب نشینی های گسترده روسیه از اوکراین، رهبر چچن هم دست به موضع گیری زد؛ موضع گیری که گویا حکایت از نگرانی رمضان قدیرف نسبت به آینده روسیه در جنگ اوکراین دارد.
رهبر چچن ضمن انتقاد از "استراتژی" وزارت دفاع روسیه صراحتا گفت: «اگر تغییری در روند جنگ اوکراین به وجود نیاید، با ارشدترین مقامات روسیه ارتباط برقرار خواهد کرد تا مفصلا پیام خود را به آنها ابلاغ کند.» به گزارش پایگاه خبری «یوکراینسکا پراودا»، رمضان قدیروف، رهبر چچن در پیامی صوتی در کانال تلگرامش، ضمن ابراز نارضایتی از خروج سریع نیروهای روسیه از بخش‌هایی از منطقه خارکیف اوکراین در چند روز گذشته، تاکید کرد: «اگر امروز یا فردا تغییری در اجرای عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین به وجود نیاید، مجبور خواهم شد با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و وزارت دفاع این کشور ارتباط برقرار کنم و اوضاع در میدان جنگ را به آنها توضیح دهم.»
در همین حال، وی متعهد شد که همه این شهرهای رها شده توسط روسها مجددا تحت کنترل نیروهای روسیه درخواهد آمد. قدیروف تهدید کرد که ما نیروهای خودمان را داریم، مبارزانی که به طور ویژه برای چنین موقعیت‌هایی آموزش دیده‌اند. ۱۰ هزار جنگجوی دیگر آماده‌اند تا به آنها بپیوندند. ما در آینده بسیار نزدیک به شهر اودسا خواهیم رسید. رهبر چچن در ادامه عنوان داشت: «من با مسئولان جنگ روسیه در اوکراین دیدار می‌کنم و با آنها درباره اینکه وطن‌پرستی چیست، صحبت خواهم کرد چرا که آنها باید چشم خود را بر چیزهای جزئی ببندند و وطن‌پرستی از خود نشان دهند.» وی همچنین از این موضوع ناامید شده که مقامات روسیه هیچ اطلاعاتی درباره خروج نیروهای روس ارائه ندادند.
قدیروف اذعان داشت: «رهبری و وزارت دفاع روسیه مرتکب اشتباهاتی شده‌اند. امیدوارم آنها تصمیمات لازم را اتخاذ کنند. وزارت دفاع روسیه در شفاف‌سازی این اوضاع اعلام کرده که خروج از شهرهای ایزیوم، کوپیانسک و بالاکلیا در منطقه خارکیف در واقع یک اقدام اجباری در چهارچوب استراتژی نظامی برای جلوگیری از کشته شدن سربازان روس بوده است.»
واشنگتن و گفته های متناقض
آمریکا در واکنش به جابه جایی برخی نیروهای ارتش روسیه در اوکراین نوعی موضع گیری دوگانه و حتی متناقض دارد. از یک سو یک مقام ارشد نظامی آمریکا ادعا کرد نیروهای روسی از اوکراین به داخل مرزهای روسیه عقب نشینی کرده اند. این مقام ارشد نظامی آمریکا که نامش بیان نشده است، عصر دوشنبه به وقت محلی به خبرنگاران گفت: «بر اساس ارزیابی ایالات متحده، روسیه بسیاری از مناطق اطراف خارکیف را از دست داده و سربازان روسی به داخل مرزهای روسیه عقب نشسته اند.»
مقام نظامی آمریکایی ادامه داد: «ارزیابی ما این است نیروهای اوکراینی در حال مبارزه برای آزادسازی و بازپس‌گیری مناطق خود در جنوب و شرق اوکراین هستند.» پیش از این نیز کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید همزمان با اعلام پیشروی اوکراین در جنگ تصریح کرد: «نیروهای اوکراینی در تلاش برای بازپس گیری مناطق از روسیه هستند.» اما با وجود این ادعاها در سوی دیگر برخی از مقمات سیاسی واشنگتن ادعای دیگری را مطرح کرده اند و بر این باورند که با وجود جابه جایی های نیورهای روس در میدان جنگ، اما روسیه در اوکراین هنوز عقب نشینی نکرده است.
پیرو این نکته و به گزارش ان پی آر، «جان کربی»، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)، به اعلام کاهش حملات و جابه جایی برخی نیروها و نظامیان روسیه از شمال اوکراین و اطراف شهر کی یف واکنش نشان داد و در این ارتباط گفت: «آیا در روز گذشته حرکت قابل توجهی از سوی واحدهای روسی برای دور شدن از کیف صورت گرفته است؟ ما معتقدیم که این یک تغییر موقعیت است، نه یک عقب نشینی واقعی و همه ما باید آماده تماشای یک حمله بزرگ علیه سایر مناطق اوکراین باشیم، چون روسیه از اوکراین عقب نشینی نکرده است.»
کربی گفت: «روسیه می‌بایست یک تعهد واقعی، یک تعهد قابل باور را برای خروج کامل تمام نیروهای از اوکراین داشته باشد.» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در ادامه گفت: «آنها فرصتی در اینجا دارند، فرصتی که در ماه گذشته بارها و بارها برای پایان دادن به این جنگ و انجام مسئولانه و مذاکره با حسن نیت از دست داده اند. ما امیدواریم که آنها این کار را انجام دهند. اما اگر آقای پوتین کار درست را انجام دهد و تمام نیروهایش را از اوکراین خارج کند و به حاکمیت اوکراین احترام بگذارد، جنگ می‌تواند امروز پایان یابد.»
جان کربی تصزیح کرد که از همان ابتدا، روسها تلاش کرده‌اند جهان و مردم خود را در مورد نیات خود برای اوکراین گمراه کنند. این مقام آمریکایی همچنین عنوان داشت: «ما دیدیم که روسیه اکنون به مدت یک ماه تلاش کرده است که این جنگ خود را به عنوان آزادسازی دونباس به مخاطبان داخلی خود بفروشد. با این حال، لفاظی‌های تشدید شده پیش از تهاجم روسیه، نشان داد که قصد واقعی کرملین سرنگونی دولت منتخب دموکراتیک و اشغال یا الحاق بخش‌های بزرگی از اوکراین بوده است.»
کربی همچنین خاطر نشان کرد: «علیرغم وعده روسیه برای خروج از کی یف، این شهر را نمی‌توان امن دانست و کی یف همچنان در معرض خطر تجاوزات مستمر روسیه قرار دارد.» او ادعا کرد: «روسیه در هدف خود برای تصرف کی یف شکست خورده است. این کشور در هدف خود برای تحت سلطه در آوردن اوکراین شکست خورده است. اما آنها هنوز هم می‌توانند حملات گسترده ای را بر کشور، از جمله کی یف، اعمال کنند. ما حتی امروز هم ادامه حملات هوایی علیه پایتخت را شاهد بوده ایم.»
نظر شما :