با کمک ویتنام، روسیه وابستگی خود به چین را کاهش می دهد

نویسنده: ولادیمیر اسکوسیرف

دیپلماسی ایرانی: سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به ویتنام سفر می کند. همکاری های استراتژیک از جمله موضوعات اقتصادی و دفاعی در گفتگو با بوی تان شون، وزیر امور خارجه ویتنام مورد بحث قرار خواهد گرفت. روابط بین دو کشور در طول جنگ سرد و با کمک اتحاد جماهیر شوروی به ویتنام در مبارزه علیه مداخله آمریکا تقویت شد. هانوی این کمک را فراموش نخواهد کرد. در حال حاضر، روسیه به ویتنام سلاح می فروشد و در آب های این کشور استخراج نفت و گاز انجام می دهد. این هم به مذاق چین که با هانوی اختلافات ارضی دارد و هم به مذاق آمریکا که می خواهد ویتنام را به ائتلاف ضد روسیه بکشاند خوش نمی آید. اما به گفته کارشناسان، ویتنام در روابط خود با قدرت های بزرگ موضع مستقلی اتخاذ خواهد کرد.

لازم به ذکر است که لاوروف در آستانه سفر به هانوی از مغولستان هم دیدن کرده است. هر دو سفر به منزله تایید این موضوع است که در رویارویی با غرب بر سر اوکراین، مسکو جهت منابع سیاسی و دیپلماتیک خود را به سمت کشورهای در حال توسعه تغییر خواهد داد.

قرار است همکاری های اقتصادی با این کشورها هم گسترش یابد. نتایج دیدار لاوروف با باتمونخین باتتسسگ، وزیر امور خارجه مغولستان حاکی از این سیاست دارد. به گفته باتتسسگ، ساخت خط لوله گاز از روسیه به چین از طریق خاک مغولستان طبق برنامه ریزی قبلی پیش می رود. همان طور که از گزارش نشریه کانستراکشن ورلد مشخص است، ساخت این خط لوله باید در سال ۲۰۲۴ آغاز شود.

به گزارش رویترز، واشنگتن نتوانسته ویتنام را مجبور به محکومیت روسیه به خاطر حوادث اوکراین بکند و در ماه آوریل، ویتنام علیه قطعنامه حذف روسیه از شورای حقوق بشر سازمان ملل رای داد.

روابط نزدیک بین دو کشور به دوران شوروی باز می گردد. روسیه تا امروز بزرگترین تامین کننده تسلیحات ویتنام بوده و شرکت های آن هم در پروژه های بزرگ انرژی در آن کشور مشارکت دارند. تجارت بین ویتنام و روسیه در سال گذشته با رشد ۲۵ درصدی به ۷٫۵ میلیارد دلار رسیده است.

هاین تام سانگ، از دانشگاه علوم اجتماعی و علوم انسانی شهر هوشی مین معتقد است ویتنام به دقت مواضع خود را در مورد اوکراین تعدیل کرده است. به گفته این کارشناس، هانوی از ۲۴ فوریه سعی کرده تا با فاصله از رقابت قدرت های بزرگ در اروپای شرقی موضعی بی طرف اتخاذ کند.

در ماه مه، این کشور پانصد هزار دلار کمک های بشردوستانه به آسیب دیدگان درگیری در اوکراین اختصاص داد. این کمک مالی، اگرچه چندان بزرگ نیست، اما حاکی از ابراز همدردی هانوی با قربانیان جنگ دارد و نشان می دهد که ویتنام  می خواهد نارضایتی ایالات متحده از موضع این کشور نسبت به روسیه را کاهش دهد.

با این حال، ویتنام قصد ندارد تا تحت فشار آمریکا مسیر خود را تغییر دهد و تاکید نخست وزیر فام مین چین بر بی طرفی این کشور در طی سخنرانی خود در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن در ماه مه هم نشان از این دارد. این پژوهشگر ویتنامی تاکید می کند که روی آوردن به آمریکا و پیوستن به تحریم های آمریکا اقدامی نابخردانه خواهد بود.

به نوشته نشریه وی ان اکسپرس، روابط ویتنام و روسیه تنها بر اساس عرضه سلاح و همپوشانی منافع ژئوپلیتیکی نیست، بلکه نزدیکی دیدگاه ها در میان نخبگان حاکم بر دو کشور هم دخیل است. کشور ویتنام به رهبری حزب کمونیست، حفاظت از حاکمیت ملی در برابر مداخلات خارجی را اولویت اصلی خود می داند. ارزش های لیبرال و حمایت از حقوق بشر موضوعی بیگانه برای رهبری ویتنام است. همین هم تایید کامل مسکو را به همراه دارد.

گریگوری لوکشین، محقق برجسته انستیتو خاور دور آکادمی علوم روسیه در مصاحبه با نیزاویسیمایا گازیتا خاطرنشان می کند که ویتنام به عنوان پشتیبان روابط پایدار بین مسکو و منطقه خاور دور روسیه با منطقه جنوب شرقی آسیا حائز اهمیت است. تامین سلاح و توسعه مشترک میدان های نفتی و گازی نقش اصلی در ارتباطات تجاری با ویتنام را بازی می کند. شرکت های روسی که نفت و گاز را در اعماق کم دریا استخراج می کنند، تامین کننده بخش قابل توجهی از انرژی مورد نیاز ویتنام به شمار می آیند.

در مورد تعادل در روابط روسیه و ایالات متحده باید گفت که هانوی واقعا در حال پیگیری این سیاست است. ویتنامی ها به دو اصل خویشتن داری و اعتدال پایبند هستند. با تحلیل جنبه های مختلف سفر لاوروف، نباید نقش چین در منطقه را از نظر دور نگه داشت. به ادعای چین، ساخت جزایر مصنوعی این کشور در دریای جنوب چین انجام می شود در حالی که ویتنام این منطقه را متعلق به خود می داند. در یک کلام، چین بدون توجه به منافع ویتنامی ها از منافع خود دفاع می کند. مسکو نمی تواند این موضوع را نادیده بگیرد. به نظر من، در منطقه آسیا و اقیانوسیه، ویتنام به روسیه کمک می کند که تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد چینی قرار ندهد.

منبع: نیزاویسیمایا گازیتا / ترجمه: علی مفتح