امید اسلام آباد به کمک کشورهای عربی

نویسنده: احمد موفق زیدان

دیپلماسی ایرانی: دولت ائتلافی جدید به ریاست شهباز شریف، از نیروهای سیاسی غیرهمسو و رقیب با یکدیگر مانند حزب «مردم» به ریاست بلاول بوتو و احزاب اسلام گرا و ملی گرا تشکیل شده است. این نخستین بار است که دو حزب رقیب دیرینه در پاکستان یعنی حزب مردم و حزب «اسلامی لیگ» دولت مشترکی تشکیل می دهند و همین مسئله، شدت ضربه ای را که دولت عمران خان به این دو حزب وارد کرده است نشان می دهد به طوری که حاضر شده اند علیه دشمن مشترک یعنی عمران خان، ائتلاف کنند. 

عمران خان پس از برکناری از نخست وزیری به سرمایه گذاری روی موضوع دشمنی با آمریکا ادامه خواهد داد و با تبلیغات تلاش خواهد کرد خود را قربانی آمریکا معرفی کند. هرچند ارتش پاکستان این موضوع را تکذیب کرده است ولی عمران خان همچنان بر آن اصرار دارد و به عبارتی، همان راهی را خواهد رفت که دونالد ترامپ پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پیش گرفت. به این ترتیب تنش و درگیری بین عمران خان و رقبایش ادامه پیدا خواهد کرد. 

طبق معمول، چالش اقتصادی بزرگترین چالش هر نخست وزیر در پاکستان از جمله شهباز شریف خواهد بود به ویژه که اوضاع اقتصادی این کشور در چند سال اخیر بدتر شده و ارزش روپیه نیز به شدت کاهش یافته و تورم نیز به میزان بی سابقه ای افزایش یافته است. شهباز شریف برای حفظ وجهه خود، با افزایش قیمت سوخت در پاکستان به رغم افزایش قیمت بین المللی آن مخالفت کرد و حتی حقوق نظامیان و بازنشستگان را افزایش داد. 

نخست وزیر جدید پاکستان از روی تجربیاتی که در زمینه فعالیت های تجاری و اقتصادی دارد به خوبی می داند که پذیرفتن برنامه اصلاحی صندوق بین المللی پول به معنای ایستادن در برابر مردم خواهد بود چرا که بخش اصلی این برنامه، افزایش مالیات هاست که خطر شورش مردم علیه دولت را به دنبال دارد. به همین علت شهباز شریف به دنبال تقویت روابط با کشورهای خلیج فارس و به خصوص عربستان سعودی است تا از آنها کمک بگیرد. 

در سطح احزاب سیاسی و ارتش پاکستان این اتفاق نظر وجود دارد که در گام بعدی باید روابط پاکستان با کشورهای هم پیمان از جمله آمریکا و غرب و عربستان و کشورهای خلیج فارس به شکل سابق بازگردد. حاکمان جدید پاکستان معتقدند سیاست های عمران خان در زمینه نزدیک شدن به روسیه و چین و ایران، به روابط پاکستان با متحدان سنتی اش آسیب رسانده است. در سطح روابط خارجی، شهباز شریف همچنین تلاش خواهد کرد کشورش به پنجره روابط طالبان افغانستان با جهان خارج و همچنین پنجره روابط جهان خارج با طالبان تبدیل شود به ویژه که احزابی سیاسی مثل جمعیت علمای اسلام به ریاست مولانا فضل الرحمان که روابط خوبی با طالبان افغانستان دارند، بخش مهمی از دولت ائتلافی جدید را تشکیل می دهند. 

عمران خان دست کم در کوتاه مدت معضلی باقی خواهد ماند که نمی توان آن را نادیده گرفت. او به رویارویی با دیگر احزاب سیاسی و همچنین ارتش پاکستان ادامه خواهد داد ولی هر کس با مسائل داخلی پاکستان آشنا باشد به خوبی می داند هیچ کس نمی تواند با ارتش هماورد شود. ارتش پاکستان خود را سوپاپ ایمنی و وارث پاکستان می داند به همین علت است که می بینیم افسران و ژنرال های ارتش پاکستان بعد از بازنشسته شدن، کشور را ترک نمی کنند در حالی که سران احزاب سیاسی در پایان دوره حکومت شان، راهی کشورهای خلیج فارس یا غرب می شوند به انتظار روزی که دوباره بتوانند به قدرت بازگردند.

منبع: عربی 21 / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11