نرخ تورم از ترکیه تا امریکا

دیپلماسی ایرانی: در خبرها بود که نرخ تورم در ترکیه به سطوح بالایی افزایش یافته و پس از این که مرکز آمار آن کشور نرخ تورم پایان سال میلادی را ۳۶ درصد اعلام کرده، اردوغان رئیس مرکز آمار را برکنار کرده است. این هم روش مرسومی است برای شکستن میزان الحراره به جای درمان تب. آقای اردوغان مجدداً تاکید فرموده اند که نرخ بهره را پائین می آورند تا تورم کنترل شود! می توان فهمید که وقتی بخت از یک مسئول سیاسی برگردد تصمیم وارونه اتخاذ می کند و متاسفانه هزینه را مردم آن کشور می پردازند، یعنی وقتی بخت از یک ملت برگردد مسئولین آن به این شیوه استحاله می یابند. 

در اقتصاد تجربه دیگران یک ماخذ دانش و آموختن است. برای مقایسه مورد امریکا را در نظر می گیریم. حدود دو ماهی می شود که تورم در آمریکا به حد بی سابقه ای افزایش یافته است. دلیل آن افزایش های حجم نقدینگی برای کنترل تاثیر اقتصادی پندمی کرونا است که در یکی دو سال اخیر انجام پذیرفته است. اکنون اثر تورمی این اقدام خود را نشان داده است. بانک مرکزی امریکا لیکن، برخلاف حکومت اردوغان، اعلام کرده که نرخ بهره را در سال جاری بالا خواهد برد تا نرخ تورم را کاهش دهد. تاکید می کنم که یکی از اجزاء سیاست کنترل تورم افزایش نرخ بهره است نه کاهش آن.

دیگر این که اینجانب بارها نوشته ام که نرخ بهره مهمترین قیمت در یک اقتصاد است. سوء مدیریت این قیمت اثرات مخربی بر یک نظام اقتصادی در حد وسیع و بلند مدت اعمال می کند. 

گرچه تصمیم بانک مرکزی امریکا صحیح است اما هنوز فقط خبر افزایش نرخ بهره مطرح شده بازارهای مالی با تلاطم و سقوط روبه رو شده اند، نمودار زیر مهمترین شاخص بازار سهام امریکا در یک ماه گذشته و پس از اعلام قصد افزایش نرخ بهره را نشان می دهد، گرچه نرخ بهره هر بار در حد 0.25 درصد افزایش خواهد یافت اما تاثیر آن در حد زلزله در اقتصاد است. این افزایش حتماً بر نرخ رشد تولید ملی نیز اثر نامطلوب اعمال خواهد کرد اما برای کنترل تورم و جلوگیری از نهادینه شدن آن در رفتار عاملین اقتصادی ضروری است. یعنی تصمیم گیرنده اقتصادی باید یک رویکرد زیان بار را انتخاب کند برای اجتناب از رویکرد زیان بار بدتر.