بعد از گفت‌وگوهای وین مواضع اروپا و امریکا به هم نزدیک شد؟

نویسنده: میشل ابونجم

دیپلماسی ایرانی: امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه به سرعت فاتحه دور هفتم مذاکرات هسته ای در وین را خواند که بعد از پنج ماه وقت کشی ایران برگزار شد. به این ترتیب آینده توافق هسته ای در دور هشتم مذاکرات مشخص خواهد شد. کار به جایی رسید که مکرون در دبی به خبرنگاران گفت، نباید بعید دانست که دور بعدی مذاکرات به سرعت از سر گرفته شود. 

منابع اروپایی که مذاکرات وین را دنبال می کنند می گویند قطره ای که کاسه را لبریز کرد این بود که ایران اصولی را که طی شش دور قبلی مذاکرات بر سر آنها توافق شده بود زیر پا گذاشت طوری که مشخص شد هیئت مذاکره کننده ایرانی به دنبال بازگرداندن اوضاع به عقب است و این چیزی است که کشورهای غربی پیش از بازگشت به وین از آن بیم داشتند. 

این منابع با ابراز تعجب از آنچه در پنج روز مذاکره و در رایزنی های مقدماتی پیش از عزیمت هیئت ها به وین روی داده است معتقدند طرف ایرانی «نیات واقعی» خود را پنهان کرده بود و این نیات روز پنج شنبه مشخص شد که دو پیش نویس پیشنهادی خود را ارائه کرد که به لغو تحریم ها و تضمین های درخواستی از واشنگتن مربوط می شود. این دو پیش نویس پیشنهادی همچنین نشان داد ایران قصد ندارد پیشرفت های حاصل شده طی این مدت در برنامه هسته ای خود را به عقب بازگرداند. 

از نظر کشورهای غربی، دو متن پیشنهادی ایران نشان می دهد این کشور می خواهد پیشاپیش به خواسته هایی دست یابد که غربی ها معتقدند تحقق آنها صرفا پس از عادی سازی روابط با تهران و کسب اطمینان درباره برنامه هسته ای این کشور و حتی پس از توافق درباره برنامه موشک های بالستیک و سیاست منطقه ای این کشور، امکان پذیر خواهد بود. 

نتیجه مستقیم این موضع ایران و رد آنچه در شش دور مذاکره در وین بر سر آن توافق شده بود این است که موضع کشورهای اروپایی نیز با موضع ایالات متحده آمریکا کاملا منطبق شود و حتی کشورهای اروپایی در اعلام ناامیدی خود از عملکرد هیئت ایرانی و محتوای پیشنهادهای علی باقری، جلوتر از آمریکا عمل کردند. 

درست است که توافق هسته ای سال 2015 پس از سال ها مذاکره به دست آمد ولی برنامه هسته ای ایران در آن زمان به پیشرفت های فنی کنونی دست نیافته بود به طوری که بسیاری از ناظران معتقدند تهران به آستانه هسته ای شدن بسیار نزدیک شده است هرچند برای دستیابی به ابزار پرتاب بمب هسته ای به حدود دو سال زمان نیاز دارد. روزهای آینده برای پی بردن به سرنوشت مذاکرات وین اهمیت بسیاری دارد و مشخص خواهد شد آیا غربی ها به جستجو برای یافتن راهی به منظور بازگشت به توافق اصلی با برخی اصلاحات ادامه خواهند داد یا تهران همچنان خود را در موضع قدرت خواهد دید که می تواند باز هم مانور دهد.

منبع: الشرق الاوسط / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11