راهبرد نظامی آمریکا و چشم انداز رقابت تسلیحاتی جدید

نویسنده: بهنام وکیلی پژوهشگر مسائل بین الملل و سیاست خارجی

دیپلماسی ایرانی: در 28 مه 2021، وزیر دفاع ایالات متحده با انتشار بیانیه ای بودجه دفاعی سال 2022 را اعلام کرد. دولت بایدن مبلغی به ارزش 715 میلیارد دلار را به وزارت دفاع اختصاص داده که چیزی بالغ بر 11 میلیارد دلار بیش از بودجه سال گذشته است. صرف نظر از این افزایش کمی، نکته برجسته بودجه دفاعی سال 2022 این است که امریکا تمرکز خود را بر زمینه توسعه سلاح های جدید، بویژه هوش مصنوعی و سیستم تسلیحاتی مستقل معطوف کرده است. به نظر می رسد این مسئله نمایانگر تغیرات جدیدی در راهبرد نظامی ارتش آمریکا در رقابت با قدرت های بزرگ است.

در بودجه دفاعی سال 2022 پیشنهاد ارتش این است که که برخی از تسلیحات قدیمی مانند موشک انداز Hellfire، رزمناو موشکی هدایت شونده کلاس Ticonderoga، پهباد RQ-4 Global Hawk از سیستم دفاعی این کشور حذف شود. چرا که آنها بر این باورند که بقاء این تسلیحات در نبردهای پیشرفته دشوار است. وزارت دفاع ایالات متحده قصد دارد هزینه ها را کاهش دهد و بر سلاح های تکنولوژیکی جدید، بویژه سیستم های تسلیحاتی خودران تمرکز کند. طی سال های اخیر، وزارت دفاع آمریکا، سیستم های خودران و کاربرد نظامی هوش مصنوعی را به عنوان یک گام اساسی برای افزایش قدرت نظامی و حفظ آن در نظر گرفته است. 

در بودجه دفاعی سال 2022، وزارت دفاع از هوش مصنوعی و سلاح های مافوق صوت به عنوان عناصر اصلی استراتژی دفاعی آمریکا نام می برد. این تغیر در بودجه نشان دهنده روند جدیدی در راهبرد نظامی ایالات متحده است. نشانه های از این واقعیت وجود دارد که ارتش آمریکا در حال حرکت به سمت عملیات بدون سرنشین و بکارگیری تسلیحات خودران است. منظور از سلاح های خودران، نوع جدیدی از تسلیحات که می تواند اهداف را بدون دخالت انسان شناسایی و مورد حمله قرار دهد. استفاده از چنین روشی، احتمال قرار گرفتن سربازان در معرض آتش دشمن را کاهش می دهد. علاوه بر این، نیروی دریایی ایالات متحده در حال حرکت به سمت کشتی های بدون سرنشین است. به طوری که مراک اسپر در اکتبر 2021 صحبت از کشتی های رباتیک کرده است. به منظور تحقق این چشم انداز استراتژیک، نیروی دریایی ایالات متحده در حال برنامه ریزی برای سرمایه گذاری مبالغ هنگفتی برای توسعه کشتی های بدون سرنشین است. در خصوص چنین تغیراتی، نیروی دریایی این کشور اولین رزمایش دریایی خود را با حضور کشتی ها و هواپیماهای بدون سرنشین در آوریل سال جاری انجام داد.

با شروع دولت ترامپ، تمرکز راهبرد دفاعی آمریکا از تمرکز بر تروریسم به رقابت استراتژیک با چین و روسیه تغیر کرد. با روی کار آمدن بایدن، استراتژی ترامپ دنبال و به چین و روسیه به عنوان مخالفان درجه 1 تاکید شد. رقابت قدرت¬های بزرگ نه تنها رقابت برای قدرت ملی در شرایط جدید ژئوپلیتیکی، بلکه رقابتی برای دستیابی به تسلیحاتی با توانمندی بالا است. برخی از فناوری های نوظهور، بویژه کاربرد گسترده هوش مصنوعی، شکل جنگ را تغیر خواهد داد و بدون شک متغیر تعین کننده  در نتیجه جنگ های آینده خواهد بود. کاخ سفید می داند که اگر قرار است برتری تکنولوژیکی خود را حفظ کند و در جنگ های آینده پیروز باشد، باید خود را با فناوری های جدید تجهیز کند. استفاده از هوش مصنوعی در فناوری نظامی، مزایای چشم گیری را در میدان جنگ خلق خواهد کرد و مفاهیم نظامی جدیدی را به وجود خواهد آورد. البته برای آمریکا، ناوهای هواپیمابر و رزمناوهای اسکورت شده نه تنها نمادی از قدرت نظامی آمریکا است، بلکه ابزاری موثر برای اجرای استراتژی بازدارندگی است. با این حال، با توجه به بدهی زیاد فعلی دولت و کسری بودجه، کشتی ها و هواپیماهای بدون سرنشین راه حل مناسبی برای کاهش هزینه های این کشور است. 

با این تفاسیر، اگرچه توسعه تسلیحاتی مستقل مزایایی تاکتیکی بزرگی به همراه دارد، اما رقبا را ترغیب می کند تا توانایی خود را در سیستم های تسلیحاتی توسعه دهند که ممکن است باعث توسعه رقابت سیستم های تسلیحاتی خودکار شود. هنگامی که تغیر در روش های جنگ ایجاد شود، مدل جنگ جدیدی ظهور خواهد یافت. بنابراین استفاده از سلاح های خودکار در میدان جنگ نه تنها امنیت و کنترل تسلیحات بین المللی را با چالش های جدی رو به رو خواهد کرد، بلکه ممکن است مجموعه از مسائل حقوقی را به همراه داشته باشد که شایسته توجهات بیشتری است.