مصاحبه با العربیه، پیام به امارات

نویسنده: عدنان ابو امر

دیپلماسی ایرانی: خالد مشعل، رهبر سیاسی حماس، اخیرا و پس از ده سال قطع رابطه ریاض با این گروه، از عربستان سعودی خواست که روابطش با حماس را از سر بگیرد. وی نقش تاریخی ریاض در حمایت از فلسطینیان را ستایش کرد و  از عربستان خواست که اجازه دهد رهبری حماس در آن کشور اقامت کند.

وی در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی العربیه وابسته به عربستان سعودی، تاکید کرد که حماس هرگز بخشی از یک محور خاص (اشاره به محور مقاومت) نبوده و نخواهد بود چرا که این جنبش، نیاز به حمایت همه طرف ها دارد و از ابتدای تاسیس هم به همه کشورها روی باز نشان داده است.

وی گفت: تشکر از ایران به خاطر حمایت تسلیحاتی از حماس به معنی موافقت این گروه با سیاست های منطقه ای و بین المللی تهران نیست. وی گفت حماس رابطه اش را با تهران قطع نمی کند چون این رابطه به سود فلسطینی هاست. وی موکدا هرگونه تجاوزی علیه هر کشور عربی و مسلمان را رد کرد که اشاره ای است به حملات حوثی ها به عربستان سعودی.

حضور خالد مشعل در تلویزیون سعودی، آن هم پس از ده سال قطع رابطه، یک شگفتی است. روابط دو طرف به خاطر نزدیکی حماس با اخوان المسلمین و رابطه اش با ایران، وخیم شده بود. در آوریل 2019، حکومت سعودی که از برخی اقدامات حماس خشمگین بود، ده ها نفر از حامیان حماس را دستگیر کرد که هنوز هم پشت میله های زندان هستند. 

هم حماس و هم سعودی ها تایید کرده اند که مقدمات این مصاحبه تلویزیونی از ماه ژوئن امسال فراهم شده و درباره این مصاحبه، هماهنگی های لازم با اسماعیل هنیه، رهبر حماس هم انجام شده است.

العربیه با پخش زنده این مصاحبه موافقت نکرده بود و بخش هایی از سخنان مشعل را که به درخواست آزادی زندانیان حماس در عربستان اشاره داشت، سانسور کرد.

باسم نعیم، وزیر بهداشت پیشین فلسطین و عضوی از دفتر روابط خارجی حماس، به المانیتور گفت که "مصاحبه مشعل با العربیه، یک نقطه عطف مهم در روابط حماس با عربستان سعودی است که سال ها دستخوش تنش و بدفهمی هایی بود که از تحولات گوناگون منطقه ای ناشی می شد و ارتباطی هم با حماس نداشت."

مصاحبه مشعل با العربیه، توجه گسترده ای را در رسانه های اجتماعی به همراه داشت. این نخستین حضور او در العربیه، محتواهای چشمگیری را در این رسانه ها درباره رابطه حماس با ایران به خود اختصاص داد.

مصطفی السواف، یک تحلیلگر نزدیک به حماس و سردبیر پیشین روزنامه محلی "فلسطین" به المانیتور گفت که حضور خالد مشعل در العربیه، این ادعا را رد می کند که حماس یک دست نشانده تهران و آنکاراست.

صرف نظر از انگیزه های پشت پرده العربیه برای گفت وگو با مشعل، این مصاحبه با تنش های فزاینده در روابط عربستان سعودی – امارات متحده عربی بر سر جنگ در یمن و مسائل نفتی هم زمان شده است. در این میان، امارات دشمنی اش با حماس را پنهان نمی کند. بنابراین فراهم کردن یک فرصت سی دقیقه ای برای خالد مشعل در تلویزیون العربیه، یک پیام یا چالش از طرف ریاض برای ابوظبی است.

هرچند هنوز بسیار زود است که از یک پیشرفت در روابط حماس با عربستان سخن گفت اما این مصاحبه یخ های این رابطه را شکست، شاید تا حدودی به خاطر بهبود در مناسبات عربستان و قطر و به این دلیل که مشعل و دیگر رهبران حماس در قطر مستقر هستند.

منبع: المانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11