بعید است اروپا دنبال توافقی صادقانه با دولت روحانی باشد

نویسنده: علی سلیمانی، کارشناس مسائل اروپا

دیپلماسی ایرانی: آیا اروپا بین دولت بایدن و دولت ایران "موج سواری" می کند؟ به دو دلیل بله. 

1-    آقای "جو بایدن"، رئیس جمهوری امریکا به دلیل سابقه کاری در کنگره؛ مجبور به همکاری با جمهوریخواهان و ایجاد اجماع در سیاست خارجی است. به معنای دیگر؛ از جمهوریخواهان "وحشت" دارد زیرا وضعیت فعلی جمهوریخواهان معقول نیست و اگر آقای بایدن دموکرات، در سیاست خارجی با آنها هم آهنگ نباشد؛ جمهوریخواهان به راحتی می توانند برنامه های عمرانی داخلی آقای بایدن را مختل کنند. لذا؛ ایجاد اجماع با جمهوریخواهان در سیاست خارجی، برای دولت بایدن حیاتی است. با توجه به نظریه فوق؛ نمی توان از جو بایدن انتظار داشت در سیاست خارجی آن گونه که می خواهد عمل کند. این درحالی است که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری قبلی، تبلیغ و تهییج جمهوریخواهان علیه دولت بایدن را آغاز نکرده است. بایدن به همراهی جمهوریخواهان برای اعتبار بخشی به دولت خود نیازمند است. لذا پیش بینی می شود شرایط سیاسی بایدن بسیار شکننده باشد. در این رابطه است که پیش بینی می شود؛ بایدن برای موفق جلوه دادن اجرای سیاست خارجی، مجبور به همراهی اروپا باشد تا اروپاییان در ترغیب و تشویق جمهوریخواهان تاثیرگذاری کنند و در سیاست خارجی؛ کمک کار دولت بایدن باشند. بایدن و تیم همراه او، همواره بر چندجانبه گرایی و مشورت و همکاری با متحدین اروپایی تاکید داشته اند برای همین به نظر می رسد زمینه "موج سواری" برای اروپا فراهم باشد.

2-    بین اتحادیه اروپایی و 3 کشور مشکوک اروپایی؛ انگلیس، فرانسه و آلمان در روابط بین جمهوری اسلامی ایران و امریکا باید تفکیک قائل شد. اتحادیه و شخص آقای "جوزپ بورل"، قدرت اجرایی ندارند و چه بسا نقش "پلیس خوب" را ایفا می کنند. سه کشور اروپایی با توجه به تحلیل وضعیت ضعیف دولت بایدن، قطعا در رابطه با آنچه دولت بایدن خواهان انجام آن است؛ منافع اروپا را مد نظر خواهند داشت و قطعا در راهبرد سیاست خارجی امریکا برای منطقه دخالت موثر اجرایی خواهند کرد. 

پیش بینی می شد؛ اگر دونالد ترامپ مجددا انتخاب می شد، بخاطر بی اعتنایی به اتحادیه اروپا؛ اروپا به قرن نوزدهم و واگرایی و اختلافات ناسیونالیستی و فروپاشی بازگردد اما؛ با آمدن دولت بایدن، نه تنها اروپا از حمایت و تقاضای امریکا برای همکاری برخوردار است بلکه؛ "موج سواری" اروپا بر راهبرد سیاست خارجی امریکا آغاز شده است. باید مراقب سه کشور اروپایی با محوریت انگلیس بود که؛ "شیطنت اروپا بیشتر از امریکا است."

بدیهی است با توجه به مفروضات فوق در سیاست خارجی باید به گونه ای اقدام کرد تا دولت 1400؛ گرفتار تعهدات اضافی نباشد. شاید بتوان پیشنهاد داد؛ دولت فعلی، همان کاری را که دولت آقای خاتمی برای دولت آقای احمد نژاد انجام داد را برای دولت 1400 اجرا کند. از منظری دیگر؛ با توجه به سوابق قبلی انگلیس که بر تاثیرگذاری در انتخابات ریاست جمهوری ایران سعی داشت؛ بعید به نظر می رسد مجموعه اروپا و امریکا؛ قصد عدم تاثیرگذاری بر انتخابات را نداشته باشند و "توافقی صادقانه" با دولتی را که سه ماه به پایان عمر خود وقت دارد را داشته باشند مگر، امتیازهای خوبی کسب کنند. اگر توپ در زمین ایران است؛ بگذاریم دولت 1400 شوت بزند؛ عجله نکنیم.