با بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان، آشنا شوید

نویسنده: گویده موره، بوگولو کنوندو(Gyude Moore, Bogolo Kenewendo) 

دیپلماسی ایرانی: هنگامی که منطقه آزاد قاره ای آفریقا، راه اندازی شود، اقتصاد آفریقا و جهان، دوباره شکل می گیرد. چهار سال پس از ریاست جمهوری دونالد ترامپ، حالا با آمدن جو بایدن امیدهای قاره آفریقا برای یک بازنشانی جان می گیرد. در سال 2018، روسای جمهوری کشورهای این قاره، توافق تازه "منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا(AfCFTA)  "را امضا کردند. طبق گزارش بانک جهانی، این توافق می تواند 76 میلیارد دلار به درآمد بقیه جهان اضافه کند. این توافق در بردارنده بازار 1.2 میلیارد نفری و افزون بر سه تریلیون دلار مجموع تولید ناخالص داخلی است.

چنین توافقی می تواند کارایی، رقابت، سرمایه گذاری و نوآوری را افزایش دهد و راه بندهای تجاری و تعرفه ها را از میان بردارد. پیش بینی می شود که از میان برداشتن تعرفه ها تا سال 2040، ارزش تجارت درون قاره آفریقا را بین 15 تا 25 درصد افزایش می دهد که 50 تا 70 میلیارد ارزش دلاری را در بر خواهد داشت.

اجرای این توافق با ظهور کویید 19 وامانده و قرار است در ژانویه 2021 با تمرکز بر تسهیل تجارت برای کسب و کارهای کوچک و متوسط از سر گرفته شود. مشکل اینجاست که جهانی که قبل از همه گیری ترسیم شده بود با جهان بعد از آن متفاوت است. صندوق بین المللی پول با اشاره به یک بحران بهداشتی و اقتصادی بی سابقه، روند معکوسی برای توسعه و پیشرفت های چند سال اخیر پیش بینی می کند.

علاوه بر همه گیری، معماری تجارت منطقه نیز نیازمند دگرش است. ترتیبات تجاری منطقه الگوی محدودی از تجارت را نشان می دهد. تجارت درون قاره ای تحت تسلط شمار محدودی از کشورهای قاره است. در واقع آفریقا از گونه گونی تجارت و حرکت به سمت زنجیره ارزش منافع بیشتری نسبت به توافق آزاد تجاری به دست خواهد آورد. در حال حاضر بیشتر صادرات این قاره را مواد خام تشکیل می دهد که شامل بخش کشاورزی و محصولات معدنی است و تقریبا 70 درصد ارزش افزوده آن در خارج از قاره به دست می آید.

زیرساخت های توسعه نیافته آفریقا چالش دیگری است. برای حرکت به سمت زنجیره ارزش باید گنجایش پردازش، بسته بندی و غیره افزایش یابد. با این حال، توان انجام این عملیات اغلب ناکافی، گران و غیر قابل اعتماد است.

آفریقا مشکل نیروی کار هم دارد. به رغم آنکه پنجاه درصد نیروی کار این قاره در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند اما سالانه 72 میلیارد دلار مواد غذایی و کشاورزی به این قاره وارد می شود. بنابراین افزایش کارایی در بخش کشاورزی برای رسیدن به خودکفایی ضروری است.

توافق ایجاد یک منطقه آزاد تجاری در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که این قاره بتواند گونه گونی محصولات خود را افزایش دهد. اینجا همان مرحله ای است که دولت بایدن می تواند در آن نقش بسزایی داشته باشد. دولت بایدن می تواند در همکاری با دیگر شرکا سرمایه ها را به بازار آفریقا سرازیر کند. بازارهای آفریقا توان جذب فرصت های سرمایه گذاری جذاب را دارند. ایالات متحده می تواند همکاری خود با این قاره را برای منافع دوجانبه افزایش دهد. 

در سال 2018، واشنگتن طرح Prosper Africa را برای هدایت منابع ایالات متحده و گسترش فرصت های تجاری در آفریقا راه اندازی کرد. پیشرفت در این پروژه قابل قبول به نظر نمی رسد. بین سال های 2014 تا 2018 صادرات ایالات متحده به آفریقا 32 درصد کاهش یافت، در حالی که صادرات از آفریقا به ایالات متحده 55 درصد کاهش در همان زمان را نشان می داد.

دولت بایدن اکنون فرصتی برای تقویت همکاری با آفریقا و هدایت منابع به سمت AfCFTA دارد. ایالات متحده مجموعه ای از ابزار ها را در اختیار دارد که موفقیت این همکاری را نوید می دهد. این مشارکت همراه با شرکای اروپایی، هندی و ژاپنی می تواند تاثیر قابل توجهی در رشد اقتصادی آفریقا داشته باشد.

منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی