بازی مخاطره آمیز با آینده عراق

دیپلماسی ایرانی - اخیرا فالح الفیاض، رئیس سازمان حشد الشعبی عراق در گفت وگو با شبکه ماهواره ای الدجله ضمن اشاره به اینکه افرادی که اقدام به حمله به هیات های دیپلماتیک می کنند، طرف هایی قانون شکن هستند، تاکید کرد که الحشد الشعبی خود به دنبال این طرف های قانون شکن هر که باشند، است. در همین راستا هم کمیته تحقیقاتی در خصوص حملات به هیات های دیپلماتیک، کمیته ای سیاسی برای اتهام زنی نیست، بلکه به دنبال کشف حقیقت و عاملان این حملات است و به دنبال ادله می گردد و در نهایت هر که را که در این حملات دست داشته باشد، محاکمه خواهد کرد. چرا که این کمیته تحقیقات قادر است طی یک ماه ماموریت خود برای کشف عاملان این حملات را به پایان برساند.  

این اظهارات مهم نفر اول سازمان الحشد الشعبی عراق نشان از این دارد ضرورت مدیریت تبعات امنیتی و سیاسی ناشی از تداوم حملات به دفاتر احزاب سیاسی و اماکن دیپلماتیک در عراق بیش از هر زمان دیگری خود نمایی می کند. چون به هر حال سکوت و انفعال در برابر موج سواری سیاسی، رسانه ای، امنیتی و دیپلماتیک ناشی از این حملات به نام الحشد الشعبی سبب شده است تا این سازمان به متهم ردیف اول در ناامن سازی عراق و تلاش برای برهم زدن روابط دیپلماتیک بغداد با دیگر کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای بدل شود. اینجاست که رئیس سازمان الحشد الشعبی در بخش دیگری از اظهارات خود آتش زدن دفتر حزب دموکرات در بغداد را «جنایت» عنوان و نسبت به برافراشتن پرچم الحشد الشعبی پس از آتش زدن مقر حزب دموکرات ابراز شرمساری کرد. 

واقعیت آن است که روابط حسنه اقلیم کردستان عراق از سال 2003 تا به اکنون با دیگر گروه های عراقی و به ویژه شیعیان همواره در راستای منافع ملی عراق تعریف و تبیین شده شده است. لذا اگر چه تک صداهایی مانند آنچه از هوشیار زیباری در خصوص تشبیه حشد الشعبی به داعش صادر شده است، نه به حساب کردهای عراق گذاشته می شود، بلکه باید آن را اشتباه محاسباتی یک فرد می توان در نظر گرفت، اما حمله طیفی از هواداران الحشد الشعبی به دفتر حزب دموکرات کردستان عراق در بغداد و به آتش کشیدن آن در قالب انتقام جویی از سخنان زیباری می تواند تبعات جدی برای تشدید گسل سیاسی و افتراق داخلی میان اربیل و بغداد را به همراه داشته باشد که در شرایط کنونی عراق این مسئله می تواند در مقام یک سم مهلک برای این کشور عمل کند. 

اینها علاوه بر آن است که بی شک حمله به سفارتخانه‌های خارجی در عراق، آن هم در وضعیت حساس کنونی این کشور خلاف منافع است. چون حمایت از این سفارتخانه‌ها مسئولیت دولت بغداد به شمار می رود، لذا هر گونه تعدی و حمله به اماکن دیپلماتیک تضعیف قدرت دولت برای پیشبرد اهداف خود در مناسبات منطقه ای و فرامنطقه ای را سبب خواهد شد. ضمن این که اساسا راه خارج کردن نیروهای نظامی ایالات متحده از عراق، نه حملات راکتی و خمپاره ای یا تعدی به اماکن دیپلماتیک سایر کشورها، بلکه مذاکره از طریق کمیته‌های فنی تشکیل‌شده توسط دولت است. 

به موازات این واقعیت نباید فراموش کرد افزایش فشار بر کاخ سفید برای ترک نیروهای نظامی آمریکایی از خاک عراق با توسل به برخی اقدامات نظیر حملات راکتی و خمپاره ای به پایگاه ها و تعدی به اماکن دیپلماتیک تنها ایالات متحده را بر آن وا می دارد که دست به اقدامات انتحاری تری برای نابودی امنیت در این کشور بزند تا ذیل آن تداوم حضور بلندمدتش را در این کشور مشروعیت بخشد.         

با این تفاسیر تنها نتیجه این حملات و تعدی که به اماکن دیپلماتیک در عراق به نام الحشد الشعبی در جریان است تنها به ضرر خود این سازمان خواهد انجامید، تا جایی که می تواند موجودیتش را به مخاظره اندازد. لذا ضرورت مدیریت تبعات امنیتی و سیاسی ناشی از تداوم حملات به دفاتر احزاب سیاسی و اماکن دیپلماتیک در عراق به نام الحشد الشعبی و تعیین مرزبندی با سایر گروه ها و جریاناتی که به نام حشد الشعبی دست به چنین اقداماتی می زنند، اکنون بیش از هر زمان دیگری لازم و ضروری به نظر می رسد. 

مضافا بر آن باید عنوان داشت که خط قرمز آمریکا، کشته و مجروح شدن نیروهایش در عراق و هر کشور دیگری است. از این رو در صورت تداوم حملات خمپاره ای و راکتی و افزایش تلفات نیروهای آمریکایی، واشنگتن ضمن موج سواری رسانه ای، سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی به منظور حمله به جمهوری اسلامی ایران و نیروهای نظامی همسو با تهران در عراق از طریق برخی اتهام زنی ها، به دنبال کنار گذاشتن جنگ با تروریسم و در ادامه تلاش برای احیای هسته ای خفته داعش در عراق خواهد بود تا بهانه برای تداوم هر چه بیشتر خود در این کشور را فراهم آورد. کما این که با تهدید کاخ سفید مبنی بر تعطیل کردن سفارتش در بغداد چالش های جدی دیپلماتیکی را برای عراق ایجاد کرد. چون بدون شک ایالات متحده آمریکا هیچ گاه خاک عراق را به دلایل متعدد ژئوپولتیک، ژئواستراتژیک و ژئوانرژیک ترک نخواهد کرد. 

از طرف دیگر این مهم را هم باید در نظر گرفت که احتمالا آمریکا به جای حمله تلافی جویانه مستقیم که تنها می تواند پاسخ متقابلی را در قالب حمله مجدد راکتی و خمپاره ای به مواضع و اماکن دیپلماتیک خود در پی داشته باشد و به تبع آن هزینه سیاسی، امنیتی و دیپلماتیک خود برای تداوم حضورش در عراق بیشتر کند، به دنبال آن است که در اقتضائات کنونی عراق به واسطه انبوهی از چالش های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به موازات تشدید شیوع کرونا یک نبرد نیابتی را برای انتقام گیری خود در دستور کار قرار دهد تا ضمن پاسخ به حملات ضد مواضعش و تضعیف نیروهای محور مقاومت در عراق، هیچ گونه اتهامی را علیه خود شکل ندهد. پیرو این نکته با شیوع ویروس کرونا در استان های مختلف عراق و تمرکز نیروهای نظامی این کشور برای مقابله با این ویروس، هسته های خاموش داعش با حمایت واشنگتن از فرصت به وجود آمده می توانند استفاده می کنند و دور جدیدی حملات را از سر بگیرند. پس با در نظر گرفتن جمیع نکات یاد شده باید اذعان کرد که بازی مخاطره آمیز نیروها، احزاب، گروه ها و جریانات منشعب و یا همسو با الحشد الشعبی و نیز رفتار پرریسک هوادان این سازمان (الحشد الشعبی) با آینده سیاسی، امنیتی و دیپلماتیک عراق به نقطه بسیار جدی رسیده است که می تواند هزینه های سنگین و جبران ناپذیری را برای این کشور به دنبال داشته باشد.