جهان نگران گسست امریکاست!

نویسنده: کالوم لینچ (Colum Lynch)

دیپلماسی ایرانی: اعتراض‌ها علیه خشونت پلیس و نژادپرستی سامان‌یافته، بیانگر چیزی است که به عنوان افول روزافزون ایالات متحده در نظر گرفته می‌شود.

بیش از سه سال است که نزدیک‌ترین متحدان آمریکا خود را به این باور دلخوش کرده‌اند که ریاست‌جمهوریِ پوپولیستیِ دونالد ترامپ یک اشتباه تاریخی است و ایالات متحده سرانجام به ریشه‌های دموکراتیک و جهان‌گرایی‌اش بازخواهد گشت. اما فصلی از همه‌گیری و اعتراضات، این باور را در هم شکست و بار دیگر چهره کشوری گرفتار در بیماری‌های ژرف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را آشکار کرد. امروز ایالات متحده آماج سرزنش‌های بین‌المللی است و نه تنها به خاطر رئیس‌جمهورش هدف انتقاد قرار گرفته، بلکه پیشینه‌ای از خشونت افسارگسیخته پلیس، به صلابه کشیدن، برده‌داری و جنگ داخلی، ناظران را از ژنو تا گابون به هراس انداخته است.

 در ژنو، یک بلوک کلیدی از دولت‌های آفریقایی خواهان رسیدگی سازمان ملل به بدرفتاری‌های ایالات متحده با شهروندان آفریقایی‌تبار شده است. گروهی 20 نفره از مقامات ارشد سازمان ملل، از جمله تدروس ادهانوم، دبیرکل اتیوپیایی سازمان جهانی بهداشت، با انتشار بیانیه‌ای، خشونت پلیس در شهرهای آمریکا را محکوم کرده‌اند. تندای آشیوم  (Tendayi Achiume)، استاد حقوق دانشگاه کالیفرنیا و گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور تبعیض نژادی به شورای حقوق بشر سازمان ملل گفت که ایالات متحده باید پایش شود و شرایط در آمریکا نیازمند پاسخی بین‌المللی است تا پرهیز از خشونت چشمگیر و روزانه علیه شهروندان آفریقایی‌تبار این کشور تضمین شود.

رهبران و دیپلمات‌های خارجی باور دارند که ترامپ در واکنش به کروناویروس و اعتراض‌های سیاسی، بی‌کفایتی‌اش را اثبات کرد اما آنچه بیش از همه ناظران خارجی را ناامید کرده این است که حتی ایالت‌ها و شهرهای لیبرال، از جمله نیویورک، نیز در برابر همه‌گیری و اعتراضات سیاسی، آمادگی و واکنش مناسب نداشته‌اند. برخی از خشن‌ترین سرکوب معترضان تظاهرات‌ اخیر در ایالت‌ها و شهرهای آبی (حوزه‌های انتخاباتی حزب دموکرات) از جمله لس آنجلس، مینیاپولیس و نیویورک، انجام شده که تحت مدیریت رهبران سیاسی لیبرال هستند.

آخرین نمایش از کشتار و خونریزی آمریکایی، نشانه‌ای دیگر از سقوط پرشتاب یک قدرت بزرگ به دوره‌ای از افول ملی و بین‌المللی است. اندرو گلیمور (Andrew Glimur)، معاون بریتانیایی‌تبار پیشین دبیرکل سازمان ملل در امور حقوق بشر، می‌گوید: "قدرت سیاسی و قدرت نرم ایالات متحده تحت ریاست‌جمهوری ترامپ، افولی اسفناک داشته است. من از کشوری می‌آیم که افول را تجربه کرده، اما این روند چندین دهه طول کشید. افول در آمریکا پرشتاب‌تر است. پیروزی دموکرات‌ها (در انتخابات آینده) شاید این روند را فروبنشاند اما نمی‌تواند آسیب‌هایی را جبران کند که ترامپ بر اعتبار و پرستیژ آمریکا وارد کرده است."

مایکل فولی‌لاو  (Michael Fullilove)، دبیر اجرایی موسسه لووی استرالیا، نیز می‌گوید که شهرت آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ آسیب جدی دیده و این آسیب با اختصاص یافتن بدترین شیوه مدیریت کروناویروس در جهان به ایالات متحده، شدیدتر شده است. تقریبا تمام کشورهای توسعه‌یافته در موارد ابتلا و بستری در بیمارستان کاهش چشمگیر داشته‌اند؛ فقط در آمریکا (و تا حدی در بریتانیا) هر دو مورد افزایش یافته است. وی می گوید: "عملکرد متوسط و نه چندان خوب آمریکا در پاسخ به کووید-19 بسیاری از ناظران را تکان داد. ما خو گرفته‌ایم که آمریکا را مرکز قدرت جهانی ببینیم و نه مرکز بیماری جهانی."

ایالات متحده پیش از این هم با افول اعتبار روبه رو بوده – مثلا در دوران افشای شکنجه‌های زندان ابوغریب در عراق – اما توانسته است جایگاه دیپلماتیکش را بازیابد. مایکل دوکلوس، سفیر پیشین فرانسه در سوریه، با اشاره به این نکته می‌گوید: "اگر ترامپ دوباره انتخاب نشود، بازهم احتمال بازسازی جایگاه دیپلماتیک آمریکا وجود دارد." به باور او، اما این بار تفاوت در این است که متحدان آمریکا درباره گستره شکاف ایجاد شده در جامعه‌ خود آمریکا تردیدهایی دارند. سفیر پیشین فرانسه در سوریه همچنین می گوید: "آمریکا اکنون همزمان با یک جامعه گسسته و یک نظام سیاسی درهم‌شکسته روبه روست."

فولی‌لاو امیدوار است که پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات نوامبر بتواند جایگاه آمریکا را بازگرداند. وی در این باره می گوید: "جهان همیشه به یاد خواهد داشت که آمریکا دونالد ترامپ را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کرد، اما فکر می‌کنم که امکان جبران بخش بزرگی از آنچه از دست رفته است همچنان وجود داشته باشد." با این حال، برای ناظران خارجی این امیدواری تنها زمانی وجود دارد که ثابت شود انتخاب ترامپ واقعا یک اشتباه بوده است. فولی لاو می گوید: "اگر آمریکایی‌ها بار دیگر ترامپ را انتخاب کنند، نمی‌توان مطمئن بود که ایالات متحده جایگاه جهانی‌اش را دوباره به دست آورد."

منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11