بر خلاف تصور ترامپ ایران بر دیپلماسی او تسلط دارد

دیپلماسی ایرانی: ایالات متحده امریکا از سوریه خارج شد و میدان را برای بدترین دشمنانش خالی گذاشت. سوریه ممکن است همان موقعیت پیچیده ای باشد که دولت ترامپ از آن دم می زند. جایی که ایالات متحده در گرفتن طرف ترکیه یا نیروهای کرد سوریه سردرگم بود. خیانت ترامپ به کردها شاید یک دلیل عمده داشت: اینکه ترامپ نمی خواست در مقابل یکی از متحدان مهم ناتو قرار بگیرد.

مشکل اینجاست که خروج ایالات متحده از سوریه استثناء نیست. بلکه بر عکس، تصمیمی در ادامه سیاست منفعل آمریکا در مواجهه با کارزار گستاخی های فزاینده ایران در منطقه است. شاید به خاطر حضور ترکیه، سوریه میدان مناسبی برای زورآزمایی آمریکا نباشد، یا شاید تاریخ مصرف رابطه ایالات متحده با کردهای سوریه در سال 2015 تمام شد، اما در رویارویی با ایران چطور؟ در اینجا نمی توان به هیچ کدام از این عوامل پیچیده دلخوش کرد.

ترامپ همواره ایران را از جمله بزرگترین تهدیدات برای منافع ایالات متحده در منطقه خاورمیانه معرفی می کند و کارزار فشار حداکثری را با هدف انقباض اقتصادی ایران به پیش می برد. سابقه روابط دفاعی واشنگتن و عربستان سعودی به هفتاد سال می رسد، و در سال 1980 بود که جیمی کارتر، رئیس جمهوری اسبق ایالات متحده بیانیه "دکترین کارتر" را به عنوان سند تعهد واشنگتن در حفظ امنیت خلیج فارس اعلام کرد. با این حال به رغم ماهیت آشکار تعهد بلندمدتِ ایالات متحده نسبت به امنیت خلیج فارس، واکنش ترامپ نسبت به تحرکات ایران بسیار شبیه به تردیدهایی است که در سوریه دیدیدم.

بین ماه های مه و سپتامبر، وزارت امور خارجه آمریکا،  ایران را متهم به دست داشتن در 40 حمله از جمله تهدید علیه آزادی ناوبری، تروریسم و گروگان گیری اتباع بیگانه کرده است. به رغم جسارت تازه ایران در افزایش شمار حملاتش، بازدارندگی ایالات متحده به طرز بدی فروریخته است. پاسخ به این حملات تنها به تهدیدات کلامی از جمله پایان دادن یا نابودی ایران، افزایش تحریم های اقتصادی، استقرار تسلیحات و اعزام نیروهای نظامی بیشتر به منطقه، و اجرای حملات سایبری محدود شده است.

کاملا مشخص است که تهران به تحرکاتش ادامه می دهد و بازدارندگی ایالات متحده دیگر جواب نمی دهد. زیرا ایران به درستی دریافته که خطر اجرای چنین تحرکاتی پایین است و ترامپ خواهان گزینه نظامی نیست. این اعتقاد وقتی تایید می شود که تنها چند روز پس از زلزله ژئوپلتیکی عبقیق (حمله به تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان سعودی)، ترامپ به طرح مکرون برای گفت وگو با ایران رو می آورد. رهبران ایران دریافته اند که آنها بر قدرتمندترین کشور دنیا مسلط شده اند و این دستور العملی حتی برای تحرکات خطرناک تر است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این پیام را دریافت کرده که تا وقتی سربازان یا شهروندان آمریکایی مستقیما هدف قرار نگیرند، احتمال استفاده از نیروهای نظامی توسط ایالات متحده بسیار کم است. یعنی بازدارندگی ایالات متحده بی معنی است و خطر گسترش دسترسی ایرانی ها و تهدید به جنگی فاجعه بار که حتی می تواند تا ایالات متحده هم کشیده شود به طرز فزاینده ای افزایش می یابد.

ایران توانمندی های نظامی ایالات متحده را دست کم نمی گیرد، بلکه ترامپ را فاقد اراده لازم برای به کار گیری آن می داند. این بازدارندگی را فقط با قدرت نظامی می توان احیا کرد. در این مورد فهرست اهداف باید طولانی و گسترده باشد، از زیر ساخت های حیاتی صنعت نفت ایران تا زیرساخت های موشکی، هوایی، و دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دارایی های نظامی اش در سوریه می توانند در این فهرست باشند.

هیچ جایگزینی برای استفاده از زور نیست. بیانیه اخیر ترامپ به روشنی نشان می دهد که "دکترین کارتر" همچنان به احیای بازدارندگی ایالات متحده و تعهدش به امنیت منطقه و منابع انرژی آن کمک کند. اما سوال مهم تر اینجاست که چه مدت طول خواهد کشید و در این مدت ایران، بدون ترس از تلافی ایالات متحده، چه میزان خسارت بر منافع ایالات متحده و متحدانش وارد خواهد کرد. اگر حمله دیوانه وار به عبقیق یکی از آن نشانه ها باشد، جواب آن سوال این است که باید منتظر خسارت های زیادی بود.

منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی